Ποντιακές παροιμίες

Ποντιακές παροιμίες

Ο σοφός λαός των Ποντίων χρησιμοποιούσε τις παροιμίες, που μέσα από αλληγορικό τρόπο, εξέφραζαν τις αλήθειες της ζωής,
που αποτελούσαν το απόσταγμα μακράς πείρας των μεγαλύτερων.
Πολλές από τις παροιμίες αυτές ήταν διδακτικές και μαθήματα ζωής για τους νεότερους

Ας δούμε μερικές Ποντιακές παροιμίες

Σή γεράν απάν' φουσκαλίδα

Όταν συμβαίνουν σε κάποιον απανωτά κακά

Ας σον Ορωμαίον π’ ’ίνεται Τούρκος κι άλλο αφορισμένος ’ίνεται.

Για τον φίλο που γίνεται εχθρός μας

Εστάθαν τ' άλογα, να διαβαίν' νε τα γαϊδούρια

Όταν δεν υπάρχει αξιοκρατία και παραμερίζονται οι άξιοι από ανάξιους

Άλλα ζα σπάουνταν και άλλα μαρουκούνταν

Για κάποιους ανθρώπους που περνούν καλά ενώ άλλοι είναι δυστυχισμένοι

Ο λύκον το πόστ' ν' ατ' αλλάζ' και το χούϊ' ν' ατ' κι αλλάζ

Για τους ανθρώπους που δεν αλλάζουν συνήθειες

Τα ποδάρεα τς σο σκατόν το μυτίν ατς σον ουρανόν

Για όσους είναι ψηλομύτηδες

http://www.pontos-news.gr/


ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΜΙΚΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ 
Αλεπόν τρώει κι η ζεπίρα πρέσκεται. 
-Η αλεπού τρώει και το κουνάβι πρήζεται. Η αρκούδα, η αλεπού και το κουνάβι κάνανε συνεταιριλίκι για την ανεύρεση τροφής. Η αλεπού έτρωγε κρυφά και με την πονηριά της έπειθε την αρκούδα ότι τα έτρωγε το κουνάβι. Έτσι το κουνάβι πρηζόταν από το ξύλο που έτρωγε από την Αρκούδα. Λέγεται: Για όποιον υπόκειται τις συνέπειες των πράξεων άλλων. 
- Εμέν΄ τερεί κι εσέν΄ ελέπ΄.
 - ΄Κι θέλ΄ ατό, ΄κι θέλ΄ ατό, κυλίστε το κι ας έρται!
 - Άβουλα τη Θεού φύλλον 'κι λαϊσκεται 
- Άλλον τ΄ ομμάτ΄ του κουκουδά και άλλον τη κορώνας
 - Απ΄ έξ΄ ο χορός γαϊτάν΄ έν΄ 
- Άρκου μαλλίν μετάξ΄ κι γίνεται 
 Τον τεμπέλ έστειλ΄ ατον σ΄ ορμάν και τ΄ ορμάν όλον μίαν 'α εκατείβαζεν 
- Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος 
- Ας λείπει το καλόερον, ας λείπει κι η ευχή ατ΄ 
- Εσέν κορτσόπον λέγατο και εσύ νυφίτσα άκσον
 - Πίσω ΄μεν κι αν κι εμέζωσε πατ΄ και φούρξωμαι
 - Τον τσίγγενον εποίκαν ατόν βασιλέαν, κι ατός είδεν τα τσουπούγα κι είπεν: ντ΄ έμορφα καλάθε είντανε 
- Εμ τ΄ οβού τ΄ απές εμ τ΄ ελέας τ΄ εξ΄ -
 -Άλλα ζα σπάουνταν και άλλα μαρουκούνταν 
 Άλλα ζώα σφάζονται και άλλα μηρυκάζουν Λέγεται: Γι αυτούς που ευθυμούν ενώ άλλοι δυστυχούν
 -Άλλ’ τερούν και σπάν’νε κι άλλ’ τρώγ’νε και σπάν’νε 
Άλλοι κοιτούν και σκάνε και άλλοι τρώνε και σκάνε. Άλλοι υποφέρουν από την στέρηση και άλλοι από την κατάχρηση της αφθονίας.
 - Αλλομίαν αν αντρίζω θ’ εγροικώ και κοιματίζω. 
Αν ξαναπαντρευτώ θα ξέρω να προσποιούμαι. Η πείρα είναι ο καλύτερος οδηγός
 - Απ' υστερνέας πι τουρκιζ κι αλλο πιστεμενος εινεται.
 -Ας σον Ορωμαίον π’ ’ίνεται Τούρκος κι άλλο αφορισμένος ’ίνεται. 
Αυτός που από Ρωμιός γίνεται Τούρκος γίνεται σκληρότερος. Ο χειρότερος εχθρός είναι εκείνος που υπήρξε φίλος μας γιατί γνωρίζει τα ελαττώματά μας