ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ

Ραδιόφωνο: Τέσλα και όχι Μαρκόνι

Ραδιόφωνο; Τέσλα και όχι Μαρκόνι

Ποιος είναι ο πραγματικός εφευρέτης του ραδιοφώνου;

Γράφει ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com)

Στις 13 Φεβρουαρίου του 2014 γιορτάστηκε η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, ενός μέσου μαζικής επικοινωνίας που εδώ κι ένα σχεδόν αιώνα έχει διαμορφώσει καθοριστικά την κοινωνία, την οικονομία και τον ανθρώπινο πολιτισμό. Το ραδιόφωνο έκανε, κατά κοινή ομολογία, τον πλανήτη μας “μικρότερο”, φέρνοντας τους ανθρώπους πιο κοντά, ενώ ταυτόχρονα διεύρυνε τους ορίζοντες τους, μεταδίδοντας πληροφορίες και ιδέες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, πολύ πριν από την τηλεόραση και το διαδίκτυο.

Ακόμη και σήμερα το ραδιόφωνο αποτελεί κυρίαρχο μέσο μαζικής ενημέρωσης, ειδικά στις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, όπου η θέση των γυναικών είναι υποδεέστερη, όπως επισημαίνει στο σχετικό μήνυμά του ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ: “Η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου αναγνωρίζει τον μοναδικό ρόλο και την επιρροή ενός μέσου που προσεγγίζει το μεγαλύτερο κοινό παγκοσμίως. Η φετινός εορτασμός υπογραμμίζει την ανάγκη για την ύπαρξη ραδιοφωνικών σταθμών παντού στον κόσμο, με στόχο την προώθηση της φωνής των γυναικών και την ενίσχυση του ρόλου τους στους ίδιους τους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Τα ραδιοκύματα συχνά καθυστερούν όταν πρόκειται για την ισότητα των φύλων. Η φωνή των των γυναικών δεν έχει ακουστεί αρκετά, μπροστά ή και πίσω από το μικρόφωνο. Δεν υπάρχουν αρκετές ραδιοφωνικές εκπομπές με θέμα τις γυναίκες και τα κορίτσια. Οι γυναίκες αποτελούν μόνο το ένα τέταρτο των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των Επιχειρήσεων Μέσων Ενημέρωσης στον κόσμο. Ενθαρρύνω τους ραδιοφωνικούς σταθμούς να δίνουν τον λόγο στις γυναίκες τόσο στο προσωπικό τους, όσο και στο ακροατήριό τους. Αυτή είναι μια ευκαιρία για όλους. Ας γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου χαιρετίζοντας τις γυναίκες στο ραδιόφωνο σήμερα και κάνοντας ό,τι καλύτερο για την γαλούχηση των φωνών του αύριο”.

Οι πρωτοπόροι των ραδιοκυμάτων

Δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε σήμερα τον κόσμο, που δονείται από τις ραδιοφωνικές εκπομπές, βυθισμένο στη σιωπή των ερτζιανών κυμάτων. Κι όμως αυτό συνέβαινε πριν από μόλις 130 χρόνια, όταν μια ομάδα πρωτοπόρων, επιστημόνων κι εφευρετών, άνοιξε το δρόμο για την αξιοποίηση του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Πρώτος ήταν ο Χάινριχ Ρ. Χερτζ, που από το 1886 ως το 1888, απέδειξε με μια σειρά από πειράματα την πρακτική εφαρμογή της θεωρίας των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων του Μάξγουελ. Προς τιμήν του τα κύματα αυτά ονομάστηκαν από τότε Ερτζιανά.

Ακολούθησε το Σερβο-αμερικανός εφευρέτης κι επιστήμονας Νίκολα Τέσλα (1856-1943), ο οποίος το 1891 παρουσίασε στο κοινό την πρώτη ασύρματη μετάδοση της ενέργειας, που ήταν τότε γνωστή ως “Φαινόμενο Τέσλα”.

Το 1893 ο Τέσλα άρχισε να ερευνά, να πειραματίζεται ασταμάτητα πάνω στα ραδιοκύματα και, τελικά, να περιγράφει λεπτομερειακά τις βασικές αρχές της ραδιεκπομπής. Σε μια σειρά από διαλέξεις και επιδείξεις στο Σεντ Λούις του Μιζούρι και στο Ινστιτούτο Φραγκλίνου στη Φιλαδέλφεια, ο Τέσλα απέδειξε πως ήταν εφικτή μια ραδιομετάδοση. Έτσι γεννήθηκε το ραδιόφωνο!

Την περίοδο που ο Τέσλα ήταν έτοιμος να κάνει το μεγάλο άλμα και ναυλοποιήσει την πρώτη φάση του σχεδίου του, που αφορούσε την κατασκευήμεγάλων ραδιοπομπών και ραδιοδεκτών, συνέβη ένα πολύ δυσάρεστογεγονός. Στις 13 Μαρτίου του 1895 μια ύποπτη πυρκαγιά, πιθανόν εμπρησμός εκ μέρους των συνεργατών του Έντισον, κατέστρεψε το εργαστήριο του στη Νέα Υόρκη και μαζί του σημειώσεις, σχέδια, μοντέλα ραδιοαυτόματων συσκευών, ταλαντωτών, επαγωγικών κινητήρων καθώς και ολόκληρο το πολύτιμο τεχνικό του αρχείο. Όμως ο Τέσλα δεν το έβαλε κάτω και, με τη βοήθεια της ισχυρής του μνήμης, άρχισε νασχεδιάζει από την αρχή τα πάντα.

 

Radio Tesla

Το 1896 ο Τέσλα συνέχισε στο νέο του εργαστήριο τα πειράματα του πάνω στα ρεύματα υψηλής συχνότητας και στη ραδιοεπικοινωνία. Τότε συνέλαβε και την ιδέα τουΠαγκόσμιου Συστήματος (World System) μετάδοσης πληροφοριών και ενέργειας, που θα στοίχειωνε τη σκέψη του για τις επόμενες δεκαετίες. Την άνοιξη του 1897, σ’ έναν πρόχειρο πειραματικό σταθμό έξω από τη Νέα Υόρκη, ο εφευρέτης κατόρθωσε να εκπέμψει ραδιοσήματα σε απόσταση 40 χιλιομέτρων. Τότε κατοχύρωσε και το βασικό σχέδιο ραδιοτεχνικής, το οποίο και εκμεταλλεύτηκε στη συνέχεια ο Γουλιέλμο Μαρκόνι προκειμένου να κατασκευάσει το πρώτο ραδιόφωνο: μια εφεύρεση που δικαιωματικά ανήκει στον Τέσλα.

Στις αρχές του 1898 ο Τέσλα πραγματοποίησε στην προβλήτα του λιμανιού της Νέας Υόρκης μια πετυχημένη δοκιμή ενός μοντέλου τηλεκατευθυνόμενου πλοιαρίου. Εκεί συνέρευσε μεγάλο πλήθος, που έκπληκτο παρακολούθησε τον εφευρέτη να κάνειεπίδειξη του τηλεκατευθυνόμενου πλοιαρίου του και να εξηγεί τις αρχές της ρομποτικής και του αυτοματισμού.

Από τον Μάιο του 1899 μέχρι τις αρχές του 1900 ο Τέσλα πραγματοποίησε μια σειρά από εντυπωσιακά πειράματα στο Κολοράντο Σπρινγκς σε υψόμετρο 2.200 μέτρων πάνω στην ασύρματη μεταφορά της ενέργειας. Αυτή η γνώση ήταν απαραίτητη στον Σερβο-αμερικανό εφευρέτη προκειμένου να υλοποιήσει το Παγκόσμιο Σύστημα μεταφοράς σημάτων και ενέργειας, που οραματιζόταν. Ανάμεσα στα πρώτα πράγματα, που έκανε ο εφευρέτης μόλις επέστρεψε στη Νέα Υόρκη, ήταν και να κατοχυρώσει τις νέες του ευρεσιτεχνίες για τις ραδιοεπικοινωνίες και την ασύρματη μεταφορά ενέργειας, οι οποίες βασίστηκαν στα πειράματα του στο Κολοράντο Σπρινγκς.

“O Μαρκόνι χρησιμοποιεί 17 ευρεσιτεχνίες μου”

Παράλληλα, με αρχική χρηματοδότηση του μεγαλοτραπεζίτη Τζ. Π. Μόργκαν, άρχισε να κατασκευάζει στο Γουόρντεκλιφ του Λονγκ Άιλαντ έναν γιγαντιαίο πύργο, που θα λειτουργούσε ως ο πρώτος παγκοσμίως μεταδότης ραδιοσημάτων και ενέργειας. Ενώ οι εργασίες κατασκευής του πρώτου παγκόσμιου ραδιοσταθμού συνεχιζόταν, έφθασε στ’ αυτιά του Τέσλα μια μοιραία είδηση: ο παγκόσμιος τύπος διατυμπάνιζε το γεγονός ότι στις 12 Δεκέμβρη του 1901 ο Ιταλός Γκουλιέλμο Μαρκόνι είχε κατορθώσει να στείλει το γράμμα S από τη μια πλευρά του Ατλαντικού στην άλλη. Συγκεκριμένα ο Μαρκόνι εξέπεμψε ραδιοκύματα από το νότιο άκρο της Αγγλίας, χρησιμοποιώντας ένα αερόστατο για ν’ ανυψώσει την κεραία όσο το δυνατόν ψηλότερα και τα σήματα αυτά ελήφθησαν στη Νέα Γη.

Για τον Τέσλα αυτή η είδηση ήταν μια δυσάρεστη έκπληξη. Ο χρηματοδότης του Τζ. Π. Μόργκαν ξαφνιάστηκε από το γεγονός ότι ο Μαρκόνι τα κατάφερε χωρίς να κατασκευάσει κάτι που να έμοιαζε με τον τεράστιο και πολυδάπανο πύργο του Τέσλα κι αποφάσισε να του κόψει τις χορηγίες. Αναμφίβολα όμως όλοι οι ξαφνικοί θαυμαστές του Μαρκόνι δεν γνώριζαν ότι ο Ιταλός εφευρέτης είχε χρησιμοποιήσει την υπ’ αριθμόν 645 576 βασική ραδιοφωνική πατέντα του Τέσλα, την οποία είχε καταθέσει προς έγκριση το 1897 και πήρε την κατοχύρωση μόλις στις 20/3/1900.

Αφού Τέσλα έμαθε τις λεπτομέρειες από τον ηλεκτρομηχανικό Χ. Ότις Ποντ, που ήταν παρόν όταν ο Μαρκόνι έστειλε το πρώτο του σήμα, στο τέλος είπε: «Ο Μαρκόνι είναι καλό παιδί, ας συνεχίσει. Χρησιμοποιεί όμως 17 δικές μου ευρεσιτεχνίες». Ο Τέσλα ήταν δικαιολογημένα πολύ θυμωμένος γι’ αυτή την πρωτοφανή κλοπή κι άρχισε να μιλά για συνωμοτικά σχέδια και μεθόδους «Βοργίων και Μεδίκων», που χρησιμοποιήθηκαν για να εμποδίσουν τα σχέδια του. Μάταια ωστόσο προσπάθησε να εξηγήσει ότι σ’ αυτόν άνηκαν τα πρωτοτόκια της ραδιοεπικοινωνίας.

Αυτή ήταν και η αρχή μιας σειράς από δικαστικές διαμάχες του Τέσλα με το Μαρκόνι σχετικά με τις κλεμμένες ευρεσιτεχνίες του πρώτου, που κράτησαν ως το 1904 με αποφάσεις που ευνοούσαν τον Μαρκόνι, άσχετα αν ο Ιταλός εφευρέτης βασίστηκε ως κυρίως τις ευρεσιτεχνίες των άλλων πρωτοπόρων και ειδικά του Τέσλα. Έτσι η εφεύρεση του ραδιοφώνου κατοχυρώθηκε αρχικά στον Γουλιέλμο Μαρκόνι. Σύντομα οι πάντες έμαθαν πως ο Ιταλός εφευρέτης ήταν ο “πατέρας του ραδιοφώνου”, ενώ ο Τέσλα, που είχε οράματα για την Ελεύθερη Ενέργεια, άρχισε σταδιακά να περιθωριοποιείται και να αγνοείται.Το όνομα του Τέσλα κόντεψε σχεδόν να διαγραφεί από κάθε λεωφόρο της γνώσης και λίγο έλειψε να θαφτεί στο απέραντο νεκροταφείο των αγνώστων της ιστορίας. Και θα είχε συμβεί κάτι τέτοιο, αν το έργο και οι ιδέες του Τέσλα δεν ήταν τόσο πρωτοποριακές και μεγαλειώδεις, ώστε να είναι αδύνατον να συγκαλυφθούν εντελώς.

 

H δικαίωση από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ

Τελικά, κι ενώ όλος ο κόσμος συνέχισε να πιστεύει πως ο Μαρκόνι ήταν ο εφευρέτης του ραδιοφώνου, το 1943, λίγους μήνες μετά τον θάνατο του Τέσλα, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε να αποκαταστήσει τον Σερβο-αμερικανό εφευρέτη και αποφάνθηκε πως ο Τέσλα ήταν ο πραγματικός εφευρέτης του ραδιοφώνου. Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν έλαβε υπόψιν της το γεγονός πως ο Μαρκόνι πέτυχε όντως να εκπέμψει το πρώτο διαμορφωμένο ραδιοσήμα, αλλά το γεγονός πως το κατάφερε αυτό χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό από προϋπάρχουσες πατέντες του Τέσλα με ελάχιστες βελτιώσεις.

Μπορεί το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ να αναγνώρισε με απόφαση του ότι ο Μαρκόνι δεν ήταν ο πραγματικός εφευρέτης του ραδιοφώνου, αλλά τα σχολικά και ιστορικά βιβλία συνεχίζουν να τον αναφέρουν ως τέτοιο. Μέχρι πρόσφατα οι ασυρματιστές του ναυτικού ονομάζονταν “Μαρκόνηδες” και όχι “Τεσλιανοί”, όπως θα ήταν το σωστό. Ακόμη και σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως ο Μαρκόνι είναι ο «πατέρας» του ραδιοφώνου και όχι ο Τέσλα. Κι αυτό δυστυχώς δε συμβαίνει μόνον στη περίπτωση του ραδιοφώνου, αλλά και σε πολλές άλλες εφευρέσεις, ευρεσιτεχνίες (είχε συνολικά 700) και ιδέες του Τέσλα, που άλλαξαν τον κόσμο μας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο MaxE.Valentinuzzi στο άρθρο τουNikola Tesla: Was He So Much Resisted and Forgotten, στοEngineering in Medicine and Biology Magazine (1998) “Πέρασα όλα μου τα χρόνια στη σχολή των ηλεκτρολόγων μηχανολόγων (1951-1956) χωρίς ν’ ακούσω το όνομα του Νίκολα Τέσλα, ακόμη και σ’ εκείνα τα μαθήματα που σαφώς αναφέρονται σε μηχανές εναλλασσόμενου ρεύματος ή σε μεταφορά ενέργειας ή σε ασύρματη επικοινωνία (ραδιόφωνο). Ξόδεψα αρκετό καιρό σε μια ιδιωτική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, θυγατρική εταιρεία της RCA, όπου είχα την ευκαιρία να γνωρίσω αρκετά σημαντικούς και έμπειρους ανθρώπους. Ποτέ, σε τόσες πολλές διαλέξεις, συναντήσεις και συζητήσεις που είχα, δεν αναφέρθηκε πουθενά ο Τέσλα. Πάντως θυμάμαι καλά ονόματα λιγότερο σημαντικών πρωτοπόρων στο χώρο του ηλεκτρισμού. Αρκετοί συνάδελφοι και παλιοί συμφοιτητές μου είχαν παρόμοιες εμπειρίες. Ο Τέσλα ήταν ανύπαρκτος”.

 Ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com) είναι συγγραφέας, βιογράφος του Νίκολα Τέσλα και δημιουργός του περιοδικού Ζενίθ (www.zenithmag.wordpress.com).

Σημείωση: Το κείμενο πρωτοδημιοσιεύτηκε στο http://www.tvxs.gr στις 13.2.2014

NIKOLA TESLA KAI MILOUTIN MILANKOVIC: ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

TESLA & MILANKOVIC

ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Η «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ» ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ

ΚΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΤΟΥ ΜΙΛΟΥΤΙΝ ΜΙΛΑΝΚΟΒΙΤΣ

«Αν έχω δει μακρύτερα απ’ άλλους είναι γιατί στεκόμουν στους ώμους γιγάντων…»

Ισαάκ Νεύτων

 Γράφει ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com)

 

Ήταν και οι δύο τους τέκνα των Βαλκανίων. Γεννήθηκαν στην πολυτάραχη γειτονιά μας, επηρεάστηκαν από τον πολιτισμό, την ιστορία, το φαντασιακό και την κοσμοθέαση των βαλκανικών λαών και με τις επιστημονικές τους ανακαλύψεις άλλαξαν τον κόσμο! Πρόκειται για τον γνωστό σε όλους μας Νίκολα Τέσλα (1856-1943), τον Προμηθέα του Ηλεκτρισμού, τον εκκεντρικό επιστήμονα που «ανακάλυψε τον 20ο αιώνα» και για τον, σχεδόν άγνωστο στην Ελλάδα, Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς (1879-1958), Σέρβο μαθηματικό, γεωφυσικό και αστρονόμο, που ανακάλυψε και εξήγησε τις κλιματολογικές μεταβολές του πλανήτη μας με βάση τις περιοδικές μεταπτώσεις του άξονα της Γης. Στον πρώτο χρωστάμε τον εξηλεκτρισμό του κόσμου μας (καθώς και μια σειρά από απίστευτες εφευρέσεις, ανακαλύψεις και ιδέες, ειδικά για το θέμα της Ελεύθερης Ενέργειας), και στον δεύτερο οφείλουμε τις γνώσεις μας για το κλιματολογικό παρελθόν και μέλλον του πλανήτη μας –γνώσεις που μας είναι πολύτιμες στην εποχή μας για την αντιμετώπιση του Φαινομένου του Θερμοκηπίου. Και οι δύο τους ανήκουν σ’ εκείνη τη μικρή και εκλεκτή ομάδα επιστημόνων (μαζί με τον Αρχιμήδη, τον Γαλιλαίο, τον Νεύτωνα, τον Δαρβίνο, Αϊνστάιν κ.α.) που με τις ανακαλύψεις τους άλλαξαν τον κόσμο. Και οι δύο τους καλύπτονται από μια αύρα μυστηρίου και πολλές από τις ανακαλύψεις τους είναι στην εποχή μας απίστευτα επίκαιρες.

Για το Νίκολα Τέσλα δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Μελετώντας τη ζωή, το έργο και τις ιδέες του εδώ και δύο δεκαετίες κι έχοντας ήδη καταθέσει τρία βιβλία σχετικά με τον άνθρωπο που «ανακάλυψε» τον 20ο και 21ο αιώνα, θεωρώ πως είμαι ίσως ο πιο κατάλληλος στην Ελλάδα να μιλήσει γι’ αυτήν την παράξενη μεγαλοφυΐα. Δεν θα καταχραστώ όμως το περιορισμένο χώρο αυτού του άρθρου επαναλαμβάνοντας πράγματα τα οποία έγραψα στα βιβλία μου. Αντίθετα θα προσπαθήσω να είμαι όσο γίνεται πιο συνοπτικός σχετικά με τον Τέσλα, δίνοντας περισσότερο χώρο στους άλλους να μιλήσουν γι’ αυτόν.

Ορισμένα πράγματα σχετικά με το Νίκολα Τέσλα είναι αδιαμφισβήτητα. Ακόμη και οι πιο καχύποπτοι συμφωνούν πως ήταν ένας από τους μεγαλύτερους εφευρέτες όλων των εποχών. Του χρωστάμε πάνω από 700 εφευρέσεις, ορισμένες εκ των οποίων θεμελίωσαν το σύγχρονο κόσμο μας, όπως το σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος, το ραδιόφωνο, η αυτοματική, το πηνίο Τέσλα, τα υψίσυχνα ρεύματα, το Τεσλόγραμμα και η ασύρματη μεταφορά ενέργειας. Εφευρέσεις που προκάλεσαν τη λεγόμενη 2ηΒιομηχανική Επανάσταση με τη μαζική είσοδο του ηλεκτρισμού στην παραγωγή και στην καθημερινή μας ζωή. Η συνεισφορά του Τέσλα, κυρίως μέσω του εναλλασσόμενου ρεύματος και των επαγωγικών κινητήρων, που εφάρμοσε χάρη και στη συνεργασία του με τον ανοιχτόμυαλο Αμερικανό βιομήχανο Τζορτζ Γουέστινχαουζ, οδήγησε όχι μόνον στην αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά και στον εξηλεκτρισμό του πλανήτη μας.

Στην πορεία της ζωής του Τέσλα πολλοί ήταν εκείνοι που θα επιχειρούσαν να οικειοποιηθούν τις ιδέες και εφευρέσεις του, όπως ο Γουλιέλμο Μαρκόνι που «έκλεψε» απ’ τον Τέσλα την εφεύρεση του Ραδιοφώνου, κάτι που το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αναγνώρισε μόλις το 1943…

Ο Τέσλα ήταν μια μεγαλοφυΐα που σχεδίαζε τις εφευρέσεις του στο μαυροπίνακα του μυαλού του. Ένας άνθρωπος με ανήσυχο πνεύμα και πλούσια εσωτερική ζωή. Ένας πολίτης του κόσμου που δεν ησύχαζε ποτέ, ακόμη κι όταν πετύχαινε τους φιλόδοξους στόχους του. Πάνω απ’ όλα όμως ήταν ένα «τέκνο των Βαλκανίων» γεννημένος στην ίδια πολυτάραχη και ενεργειακά ισχυρή γωνιά του πλανήτη μας, στην οποία ζούμε κι εμείς…

 

Ο ΤΕΣΛΑ ΕΝΩΝΕΙ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΟΥΣ

Αναζητώντας τις ρίζες του ανθρώπου που άλλαξε το πρόσωπο του πλανήτη μας, βελτιώνοντας τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων, ταξίδεψα σ’ ένα μικρό χωριό της Λίκα που ανήκει σήμερα στην Κροατία –στη Σμίλιαν κοντά στην κωμόπολη Γκόσπιτς. Ήταν 10 Ιουλίου του 1856 όταν, μια νύχτα γεμάτη αστραπές, γεννήθηκε, σ’ ένα σέρβικο σπίτι δίπλα στην ορθόδοξη εκκλησία του χωριού, ο μικρός Νίκολα, η λαμπρή μεγαλοφυΐα του οποίου θα τον μεταμόρφωνε σύντομα σε «Προμηθέα του Ηλεκτρισμού».

Από την πρώιμη παιδική του ηλικία ο Νίκολα επέδειξε μια ιδιοφυΐα και μια εφευρετικότητα που τον έκανε να ξεχωρίζει… Οι γονείς του Τέσλα ήταν Σέρβοι της Κράινα, οι πρόγονοι των οποίων ζούσαν σ’ αυτή την περιοχή της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας κρατώντας στο ένα χέρι το αλέτρι και στο άλλο το τουφέκι. Ο πατέρας του Μιλούτιν ήταν ο ορθόδοξος ιερέας του χωριού και η μητέρα του Τζούκα ήταν μια αγράμματη αλλά ταλαντούχα γυναίκα, προικισμένη με το χάρισμα της εφευρετικότητας.

Το σπίτι που γεννήθηκε και η σέρβικη ορθόδοξη εκκλησία στην οποία ιερουργούσε ο πατέρας του Μιλούτιν, καταστράφηκαν από τους Κροάτες εθνικιστές τόσο κατά τη διάρκεια του Β’ Π. Πολέμου, όσο και κατά τον πρόσφατο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Το 2006 και με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Τέσλα, το σπίτι του Τέσλα και η διπλανή ορθόδοξη εκκλησία, ανακατασκευάστηκαν και έγιναν μουσείο και θεματικό πάρκο. Στις 10 Ιουλίου του 2006 Σέρβοι και Κροάτες έβαλαν κατά μέρος τις εθνικιστικές του διαφορές για να τιμήσουν από κοινού την επέτειο των 150 χρόνων από τη γέννηση του Τέσλα… Στα εγκαίνια του Μουσείου στις 10 Ιουλίου του 2006 παρέστησαν και οι πρωθυπουργοί της Σερβίας και Κροατίας και ήταν η πρώτη εκδήλωση που βρέθηκαν μαζί –ο Τέσλα ενώνει!

 

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΟΥ INTERNET

Στην πρωτεύουσα της Σερβίας, στο Βελιγράδι, υπάρχει από το 1956 ένα μοναδικό Μουσείο, που φιλοξενεί την αυθεντική προσωπική κληρονομιά ενός ανθρώπου, ο οποίος πριν από έναν αιώνα οραματίστηκε έναν κόσμο διασυνδεμένο με επικοινωνιακά δίκτυα και Ασύρματη Μεταφορά Ενέργειας. Το Μουσείο Νίκολα Τέσλα, που βρίσκεται στην οδό Κρούνσκα 51, εκτός από την τεφροδόχο του επιστήμονα και εφευρέτη, που οραματιζόταν μια ενεργειακά απελευθερωμένη ανθρωπότητα, φιλοξενεί και χιλιάδες προσωπικά αντικείμενα, ντοκουμέντα, σημειώσεις, αποκόμματα εφημερίδων, τεχνικά σχέδια καθώς και μινιατούρες των σημαντικότερων εφευρέσεων του Τέσλα.

Η τέφρα του Τέσλα, που βρίσκεται μέσα σε μια μεταλλική σφαίρα, υπενθυμίζει τη ματαιότητα της ύπαρξης, αλλά και το τι μπορεί να προσφέρει ένας άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του, αρκεί να έχει ιδανικά και οράματα. Το Μουσείο δεν φιλοξενεί μονάχα τα προσωπικά αντικείμενα του Τέσλα ή μινιατούρες των εφευρέσεων του. Εδώ φυλάσσονται 70.000 γράμματα, 31.522 προσωπικά ντοκουμέντα, 5.297 τεχνικά σχέδια, 12.832 αποκόμματα περιοδικών, 1.000 φωτογραφίες και 40 βραβεία και διπλώματα του μεγάλου Σέρβου εφευρέτη, τα οποία μετέφερε το 1952 ο ανιψιός του Σάβα Κοσάνοβιτς. Πρόκειται για ένα μέρος από την πολύτιμη κληρονομιά που άφησε ο Τέσλα στην ανθρωπότητα και μένει σχεδόν ανεκμετάλλευτη. Για όλους τους ανά τον κόσμοTeslomaniacs η επίσκεψη στο Μουσείο του Νίκολα Τέσλα είναι κάτι σαν ένα «προσκύνημα στη Μέκκα».

Είναι το μοναδικό Μουσείο παγκοσμίως, που φιλοξενεί την αυθεντική και προσωπική κληρονομιά του Τέσλα: Περίπου 160.000 αυθεντικά έγγραφα, γύρω στα 2.000 βιβλία και εφημερίδες, 1.200 ιστορικά τεχνικά εκθέματα, γύρω στις 1.500 φωτογραφίες και φωτογραφικές πλάκες από αυθεντικά τεχνικά αντικείμενα, όργανα και συσκευές καθώς και 1.000 περίπου σχέδια. Η μόνιμη έκθεση, με τα αντικείμενα του Τέσλα, εγκαταστάθηκε στο Μουσείο το 1955. Κατά καιρούς έγιναν ορισμένες τροποποιήσεις, αλλά η βασική ιδέα παρέμεινε η ίδια: Στο πρώτο τμήμα εκτίθενται πράγματα που σχετίζονται με τη μνήμη και την προσωπική ζωή του Τέσλα. Στο δεύτερο τμήμα εκτίθενται τρισδιάστατα μοντέλα των εφευρέσεων του Τέσλα. Κατά διαστήματα το Μουσείο οργανώνει θεματικές εκθέσεις με έγγραφα, φωτογραφίες κ.α. για τη ζωή και το έργο του Τέσλα. Στο Μουσείο βρίσκεται και η προσωπική βιβλιοθήκη του Τέσλα, που περιλαμβάνει 786 τίτλους βιβλίων (ορισμένα πολύ σπάνια και δυσεύρετα), 323 τίτλους περιοδικών και σχεδόν 70.000 αποκόμματα εφημερίδων.

Το έχω επισκεφτεί πολλές φορές, άλλοτε ως ερευνητής κι άλλοτε ως «προσκυνητής», αλλά εδώ και αρκετό διάστημα είναι κλειστό διότι γίνεται ανακαίνιση του Μουσείου σ’ ένα πιο μοντέρνο concept.

Ο σημερινός διευθυντής του Μουσείου είναι ο δραστήριος Βλάντιμιρ Γιελένκοβιτς (VladimirJelenkovic), επί πολλά χρόνια δημοσιογράφος και εκδότης έντυπων εκλαϊκευμένης επιστήμης. Είναι ένας άνθρωπος κατάλληλος για να μεταδώσει την επιστημονική φλόγα του Νίκολα Τέσλα. Συζητώντας μαζί του τον άκουσα να επιμένει πως ο Τέσλα ήταν στην πραγματικότητα ο πρωτεργάτης και προφήτης του Internetκαθώς είχε προβλέψει πως στο μέλλον είχε προβλέψει πως ολόκληρος ο πλανήτης θα ήταν διασυνδεδεμένος μ’ έναν πυκνό πληροφορικό και επικοινωνιακό ιστό: «μια εφημερίδα θα μπορεί να γράφεται στη μια ήπειρο και να τυπώνεται στην άλλη ήπειρο του πλανήτη μας». Στα τέλη του 19ου αιώνα ο Τέσλα οραματιζόταν και προσπάθησε να υλοποιήσει ένα Παγκόσμιο Σύστημα μετάδοσης πληροφοριών και Ασύρματης Μεταφοράς Ενέργειας, –ένα είδος πληροφοριακού και «ενεργειακού Ίντερνετ» που έμοιαζε με «μαγεία» στους ανθρώπους της Βικτοριανής Εποχής. Δεν μπόρεσε να προχωρήσει στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου διότι ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του και συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση του οικονομικού-βιομηχανικού κατεστημένου των ΗΠΑ. Έριξε όμως τις πολύτιμες ιδέες του που ως γόνιμοι σπόροι απέδωσαν καρπούς στην εποχή μας όπου το internet αποτελεί πλέον βασικό στοιχείο της καθημερινότητας μας.

 

Η «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ» ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ

Ο Τέσλα ήταν ένας ανθρωπιστής και οραματιστής επιστήμονας, που εξερεύνησε νέα και άγνωστα πεδία γνώσης. Ταυτόχρονα ήταν κι ένας άνθρωπος γεμάτος πνευματικές ανησυχίες, υπαρξιακά ερωτήματα και φιλοσοφικές αναζητήσεις. OΣπάσογιε Βλάιτς (SpasojeVlajic) είναι ένας Σέρβος ερευνητής, εφευρέτης, συγγραφέας και γκουρού της λεγόμενης «τεχνολογίας της συνείδησης». Έχει ανακαλύψει τη λεγόμενη «Φόρμουλα του Φωτός». Ο ίδιος έχει γράψει αρκετά βιβλία, τρία εκ των οποίων είναι για το Νίκολα Τέσλα. Το τελευταίο του βιβλίο είναι το Να Σκέφτεστε σαν το Νίκολα Τέσλα. Είναι αρκετά «μεταφυσικός» αλλά και μελετάει τον Τέσλα πολλά χρόνια. Τον επισκέφτηκα στο σπίτι στο Ζάρκοβο του Βελιγραδίου και τον προέτρεψα να μου μιλήσει –με τη χαρακτηριστική φωνή ενός υπνωτιστή– για τις πιο «μεταφυσικές» πλευρές του Νίκολα Τέσλα:

«Στο δρόμο της Παν-ανθρωπότητας, ο Παν-άνθρωπος Τέσλα άφησε πίσω του μια πολύ φαρδιά πλανητική λεωφόρο. Ο μεγάλος σοφός Ινδός Βιβεκανάντα, όταν βρέθηκε στη παρέα του Τέσλα ξαφνιάστηκε και σ’ ένα γράμμα του έγραψε πως η καταγωγή του Τέσλα είναι πιο βαθιά από τους Ινδουιστικούς θεούς, επειδή ο Τέσλα μπροστά του κατάφερε να παρουσιάσει τη δημιουργία, τη διάρκεια και τη αποσύνθεση των φυσικών φαινομένων. Ο Τέσλα απέκτησε έτσι χαρακτηριστικά που είχαν και ο Σίβα, και ο Βίσνου.

»Η θρησκεία των Ινδών, ο Ινδουισμός, εξηγεί τα φυσικά φαινόμενα μέσα από τους θεούς του… Ο Τέσλα είχε τη γνώση να δημιουργήσει σφαιρικές αστραπές, να τις διατηρήσει και να τις διαλύσει. Αυτό ήταν τότε κάτι το θαυμαστό.

»Ο Τέσλα μας έκανε να καταλάβουμε ότι μέσω των ορμονικών αδένων, της Υπόφυσης, Επίφυσης και του θυρεοειδή αδένα, τη σχέση του νου με το σώμα μας. Και με τις σκέψεις μας να κυβερνάμε το σώμα μας. Σ’ αυτό το δρόμο είναι και τα τσάκρα. Τα ενεργειακά κέντρα μέσω των οποίων ο άνθρωπος ανταλλάσσει την ενέργεια του με το σύμπαν.

»Όταν αναφερόμαστε στο Νίκολα Τέσλα εννοούμε συνήθως τον μεγάλο εφευρέτη. Ο Τέσλα με τις εφευρέσεις του, όπως λένε κάποιοι ειδικοί, ανακάλυψε, εφηύρε τον εικοστό αιώνα. Πως ένας άνθρωπος μπορεί να δημιουργήσει τον 20ο αιώνα; Στα προϊστορικά χρόνια οι πιο σημαντικές εφευρέσεις του ανθρώπου ήταν η χρήση της φωτιάς και ο τροχός. Χιλιάδες χρόνια η φωτιά και ο τροχός αποτελούσαν τη βάση όλων τεχνολογιών. Ακόμη και η Βιομηχανική Επανάσταση με την ατμομηχανή του Βατ, δεν είναι παρά μια αναπτυγμένη τεχνολογία της φωτιάς και του τροχού…

»Τότε έγινε η καταπληκτική μεταμόρφωση στην οποία ο Τέσλα έπαιξε το σημαντικότερο ρόλο. Εφευρίσκοντας το εναλλασσόμενο ρεύμα και τον επαγωγικό κινητήρα, ο Τέσλα ουσιαστικά την παλιά τεχνολογία της φωτιάς και του τροχού τη μεταμορφώνει σε «ηλεκτρική ρόδα» και σε χρήση του φωτός (ηλεκτρομαγνητισμός), που είναι η πιο λεπτεπίλεπτη φωτιά. Οι εφευρέσεις του Τέσλα παράγοντας δισεκατομμύρια κιλοβάτ ηλεκτρικής ενέργειας φέρνουν τον Τέσλα στο επίπεδο των πιο σημαντικών ανθρώπων της ανθρωπότητας, εκείνων που είχαν την απολλώνια δύναμη να αλλάξουν τον κόσμο…

»Πως; Πριν από τον Τέσλα ο πλανήτης μας ήταν σβησμένος, αόρατος από το Σύμπαν. Με χρήση των εφευρέσεών του ο πλανήτης μεταμορφώνεται και τα φώτα των πόλεων φαίνονται από το διάστημα. Ο Τέσλα από τη Γη έφτιαξε ένα μικρό Ήλιο. Αλλά να μιλάμε για τον Τέσλα μόνο ως εφευρέτη και να αγνοήσουμε την πιο ολιστική του άποψη για τον κόσμο, τότε θα κάναμε μεγάλο λάθος και θα ήμασταν άδικοι απέναντι σε αυτή τη μεγαλοφυΐα.

»Ο Τέσλα, επειδή έδωσε φτερά στην τεχνολογία του 20ου αιώνα, είναι το παρελθόν μας, αλλά είναι και το παρόν μας. Επειδή, αν σταματούσαν να εφαρμόζονται οι εφευρέσεις του Τέσλα θα σταματούσε να υπάρχει αυτός ο πολιτισμός. Αλλά ο Τέσλα είναι και το μέλλον μας. Με ποια έννοια; Ο Τέσλα δημιούργησε βάση για ένα νέο κλάδος της επιστήμης: τη Φυσική και Τεχνολογία της Συνείδησης. Μέσα στα πλαίσια της τεχνολογίας αυτής που είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα η κβαντική ιατρική ή ενεργο-πληροφοριακή φυσική. Ο Τέσλα δίνει μεγάλη δυνατότητα στις σκέψεις μας Αυτός πιστεύει ότι ο άνθρωπος, ως νοητικό όν, είναι προδιαγραμμένος να εκμεταλλεύεται τις απεριόριστες δυνάμεις της Φύσης… Ο Τέσλα ισχυρίστηκε πως οι απεριόριστες ενέργειες της φύσης αντιδρούν στην ανθρώπινη σκέψη, ενεργοποιούνται απ’ αυτή…»

Ενδιαφέρουσες αναμφίβολα οι απόψεις του Σπάσογιε Βλάιτς σχετικά με τον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης του Τέσλα. Απόψεις που είναι κοντά στις σύγχρονες θεωρίες σχετικά με την Κβαντική Φυσική και την επίδραση της ανθρώπινης σκέψης σ’ ένα πληροφοριακά διαμορφωμένο Σύμπαν. Άλλωστε ο Τέσλα πίστευε στη Θεωρία του Αιθέρα (ως αόρατου συνεκτικού στοιχείου που συνδέει και «κρατάει» το Σύμπαν) η οποία στην εποχή μας επαναδιατυπώνεται σε κβαντικο-φυσικά πλαίσια. Η ουσία είναι πως όσο μελετά κανείς το έργο και τις ιδέες του Τέσλα τόσο περισσότερο εκπλήσσεται από το γεγονός πως καταφέρνουν να είναι πάντα στο πνεύμα του μέλλοντος…

 

ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΜΙΛΟΥΤΙΝ ΜΙΛΑΝΚΟΒΙΤΣ

Στην εποχή μας η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι η μεγαλύτερη απειλή για τη ζωή και τον ανθρώπινο πολιτισμό. Η αυξανόμενη και ανεξέλεγκτη εκπομπή των λεγόμενων «αερίων θερμοκηπίου» (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο κ.α.) φτάνει ως τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας εμποδίζοντας ολοένα και περισσότερα την ηλιακή ακτινοβολία να αντανακλαστεί στο διάστημα. Ως αποτέλεσμα η θερμοκρασία του πλανήτη μας αυξάνει, οι πάγοι των πόλων λιώνουν, και η στάθμη των ωκεανών ανεβαίνει απειλώντας τις παράκτιες ζώνες και τη βιοποικιλότητα. Αυτές οι κλιματολογικές μεταβολές απειλούν θανάσιμα τους ανθρώπους αλλά και τα υπόλοιπα ζωντανά είδη του πλανήτη μας. Όμως αυτές οι κλιματολογικές μεταβολές δεν συμβαίνουν για πρώτη φορά στην ιστορία της Γης…

Ο διάσημος Σέρβος γεωφυσικός Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς (MiutinMilankovic) ήταν ο πρώτος άνθρωπος που εξήγησε επιστημονικά τους κλιματολογικούς κύκλους. Υποστήριξε πως το κλειδί για τις κλιματολογικές μεταβολές του παρελθόντος ήταν οι αλλαγές στην ηλιακή ακτινοβολία που οφείλονταν στις περιοδικές μεταπτώσεις του άξονα της Γης. Υπάρχουν τρεις κύριες φάσεις μεταπτώσεων. Η πρώτη αφορά την κίνηση της Γης γύρω από τον Ήλιο, που γίνεται περισσότερο ελλειπτική και κατόπιν επανέρχεται στην αρχική της μορφή και έχει περιοδικότητα 100.000 χρόνων. Η δεύτερη αφορά την περιστροφή της Γης και τη μετάπτωση του άξονα της, που κάνει έναν πλήρη (νοητό) κύκλο κάθε 26.000 χρόνια (γνωστός και ως «ζωδιακός κύκλος»). Η τρίτη αφορά την μικρή αλλαγή της τροχιάς της Γης που αλλάζει λίγες μοίρες κάθε 40.000 χρόνια περίπου. Και οι τρεις αυτές μεταβολές επηρεάζουν καθοριστικά τη θερμοκρασία και το κλίμα του πλανήτη μας. Κι αυτό ήταν κάτι που πριν από έναν αιώνα ανακάλυψε ο Βαλκάνιος Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς.

Λιγότερο γνωστός παγκοσμίως από τον Νίκολα Τέσλα, αλλά εξίσου μοναδικός και αξιόλογος επιστήμονας ο Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς(1879-1958), ήταν ένας Σέρβος μαθηματικός που ειδικεύτηκε στην αστρονομία και στη γεωφυσική. Πέρυσι γιορτάστηκαν στη Σερβία τα 130 χρόνια από τη γέννηση του και μια μεγάλη ειδική έκθεση έλαβε χώρα στο κέντρο του Βελιγραδίου. Την επισκέφτηκα συνοδευόμενος από τον καλό μου φίλο (Σλομπόνταν Βίτκοβιτς – Βίτα), SlobodanVitkovic – Vita) που είναι ο καλύτερος τεχνίτης του βιτρό της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ζωγράφος, δάσκαλος των αρχαίων τεχνικών τοιχογραφίας και αγιογραφίας. Ο Βίτα διδάσκει τις τεχνικές αυτές σε μία ιδιωτική σχολή στο Βελιγράδι. Ο ίδιος είναι εφευρέτης και ένας μεγάλος εξερευνητής του ανεξήγητου αλλά με επιστημονικά μέσα. Είναι ένας πραγματικός «μάγος» και σύγχρονος αλχημιστής με άπειρες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις στο χώρο της αναζήτησης. Μεγάλος γνώστης του Τέσλα. Αλλά όμως η μεγάλη του αδυναμία είναι ο Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς για τον οποίο προθυμοποιήθηκε να μου μιλήσει:

«Στη Σερβία πάντα εμφανίζονταν πολύ ιδιαίτεροι και ταλαντούχοι άνθρωποι ως προς τις φυσικές επιστήμες. Είχαμε καταπληκτικούς φυσικούς, αστρονόμους και μαθηματικούς, όπως είχαμε και καλούς μυθιστοριογράφους. Στην παγκόσμια τέχνη και επιστήμη μία μικρή χώρα όπως είναι η Σερβία συνείσφερε με τη δική της ‘’μερίδα του λέοντος’’. Υπάρχουν πολλά κορυφαία ονόματα, ξεκινώντας ακόμη από το 18ο αιώνα με τον Ρούτζερ Μπόσκοβιτς που τα δικά του μαθηματικά θεωρήματα ισχύουν ως και σήμερα. Ο επόμενος μεγάλος επιστήμονας είναι ο Μιχάηλο Πούπιν που υλοποίησε τα επιστημονικά του έργα στις ΗΠΑ. Ο μεγαλύτερος επιστήμονας που έδωσε η Σερβία και ένας από τους κορυφαίους επιστήμονες του κόσμου είναι ο Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς. Έχουμε άλλον έναν άνθρωπο που δεν ήταν ακριβώς ‘’επιστήμονας’’ αλλά ήταν μια ιδιαίτερη μεγαλοφυΐα ανεκτίμητης αξίας, πρόκειται για τον Νίκολα Τέσλα. Ο ίδιος δεν ονόμαζε τον εαυτό του επιστήμονα αλλά εφευρέτη, επειδή η διαφορά μεταξύ εφευρέτη και επιστήμονα είναι μεγάλη…

»Ο Νίκολα Τέσλα ήταν μηχανικός και η μεθοδολογία που χρησιμοποιούσε για να φτάσει σε πρακτικά και πειραματικά αποτελέσματα είναι εντελώς διαφορετική και ανορθόδοξη από τη μεθοδολογία ενός επιστήμονα, που παρατηρώντας το πρόβλημα τοποθετεί το θεώρημα, και όταν το βάζει σωστά επιλύει το μισό πρόβλημα.

» Ο Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς είναι ένας από τους πιο σημαντικούς επιστήμονες του κόσμου και στη Σερβία φοράει το λάβαρο της σέρβικής επιστήμης. Αυτός όμως προσπαθούσε να βοηθήσει σε πολλά πράγματα. Για παράδειγμα την δεκαετία του 1930 με όλες τις δυνάμεις του προσπάθησε να πείσει το καθεστώς να κτίσει στο βουνό Άβαλα, δίπλα στο Βελιγράδι, ένα αστεροσκοπείο, λέγοντας ότι θα είναι το πιο σύγχρονο της Ευρώπης. Δυστυχώς αυτό το όνειρό του δεν πραγματοποιήθηκε…

»Ο Μιλάνκοβιτς επισήμανε πριν από πολλά χρόνια ότι το βόρειο μαγνητικό ημισφαίριο κινείται. Σήμερα είναι πολύ επίκαιρο αυτό το θέμα καθώς όλοι είναι φοβισμένοι για τι θα γίνει. Οι μαγνητικοί πόλοι της Γης έχουν αλλάξει αρκετές φορές μέχρι σήμερα. Αυτό το έχουν ανακαλύψει οι αρχαιολόγοι και οι γεωλόγοι εξερευνώντας τα απολιθώματα που δείχνουν που ήταν κάποτε ο άξονας του μαγνητικού βορρά και που είναι σήμερα και φαίνεται ότι ο βορράς δεν ήταν πάντα εκεί που είναι σήμερα.

»Ο Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς γεννήθηκε το 1879 στο Ντάλι, που σήμερα ανήκει στην Κροατία. Το 2009 γιορτάσαμε τα 130 χρόνια από τη γέννησή του. Ο Μιλανκοβιτς μελετούσε τη μετεωρολογία και τις σχέσεις της με το ηλιακό σύστημα. Μελετώντας τις τεράστιες περιόδους που ξεπερνούσαν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια έδειξε μέσα από τι φάσεις πέρασε η Γη και από τι φάσεις μελλοντικά μπορεί να περάσει.

»Αλλά έχει ενδιαφέρον ότι ο Μιλάνκοβιτς ξεκίνησε την καριέρα του ως πολιτικός μηχανικός και αρχιτέκτονας. Στη συνέχεια άρχισε να ασχολείται σοβαρά με τις επιρροές των συμπαντικών φαινομένων στο κλίμα της Γης. Αυτός είναι ακόμη και σήμερα ο μεγαλύτερος κλιματολόγος που υπήρξε ποτέ στη Γη. Ήταν κλιματολόγος, αστρονόμος, μαθηματικός, αστροφυσικός, συγγραφέας… Σ’ όλες τις θεωρίες του είχε μια τεράστια δυνατότητα να κατανοεί το χώρο, να εστιάζεται στα σημεία που παρουσιάζουν το πρόβλημα. Είχε ένα φανταστικό ταλέντο να βλέπει το πρόβλημα από τη σωστή γωνία. Ξέρετε η σωστή παρατήρηση του προβλήματος είναι μισή του λύση. Εάν δεν είχε το κατάλληλο επιστημονικό μηχάνημα ή τα εργαλεία που χρειαζόταν για να μετρήσει κάτι, τα έκανε μόνος του.

»Όλη η μαθηματική του εργασία και οι εξισώσεις με τις οποίες εξηγούσε τις μετεωρολογικές αλλαγές στον πλανήτη μας, τα έκανε την περίοδο που δεν είχαμε ακόμη βοηθητικά μέσα, όπως σήμερα που έχουμε τους υπολογιστές κλπ. Το μεγαλύτερο κομμάτι της δουλειάς του το έκανε στον κήπο του, μπροστά στο σπιτάκι του, βλέποντας τον Δούναβη… Δημιούργησε τους κανόνες σχετικά με το ‘’στραβό φωτισμό του Ήλιου’’ πάνω στον πλανήτη Γη που επηρεάζει το κλίμα… και τις μεγάλες κλιματολογικές αλλαγές των μεγάλων αποστάσεων που σύντομα αποδείχτηκαν πολύ σωστές. Τις θεωρίες του τις έχουν υιοθετήσει οι γεωλόγοι, οι αρχαιολόγοι και άλλοι γιατί τους βοήθησε να επιλύσουν τα δικά τους μυστήρια.

»Ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα που έχει σχέση με τον Μιλάνκοβιτς είναι το ημερολόγιο. Δημιούργησε το πιο ακριβέστερο ημερολόγιο στον κόσμο. Σήμερα στον κόσμο υπάρχουν περίπου τριακόσια διαφορετικά ημερολόγια, πέρα αυτό το επίσημο που χρησιμοποιούμε… Πολλοί λαοί, πολλοί πολιτισμοί ο καθένας έκανε το ημερολόγιό του. Οι Ινδιάνοι έχουν το δικό τους, οι Εβραίοι το δικό τους, αλλά κανένα δεν είναι ορθό. Ο Μιλάνκοβιτς έφτιαξε το πιο σωστό ημερολόγιο και αποδέχτηκε στο οικουμενικό συνέδριο στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολής. Υπήρχε πρόταση από την εκκλησία να το νομιμοποιήσουν και να το χρησιμοποιούν, αλλά για άγνωστους λόγους υιοθετήθηκε κάποιο άλλο ημερολόγιο και όχι το δικό του. Για να καταλάβετε πόσο ακριβές ήταν, έκανε λάθος μόλις ενός δευτερολέπτου στα 100 χρόνια!

»Αυτό το τμήμα της έκθεσής για τον Μιλάνκοβιτς αφορά το έργο του σε σχέση με τις αστρονομικές έρευνες που έκανε για να βρει τους τρεις κύκλους που επηρεάζουν τις κλιματολογικές αλλαγές πάνω στη Γη. Αυτοί οι τρεις κύκλοι παρουσιάζονται εδώ με ομοιώματα που δείχνουν πως η αλλαγή του γήινου άξονα αλλάζει και το φωτισμό της Γης. Αυτό το ομοίωμα της διαδικασίας δείχνει πως ο άξονας της Γης με προέκταση στον ουρανό, κάνει κύκλο κάθε 26.000 χρόνια. Όλα αυτά επηρεάζουν το κλίμα στη Γη και δημιουργούν την εμφάνιση των Παγετώνων. Έτσι βρισκόμαστε εδώ με τους πλανήτες του εσωτερικού ηλιακού συστήματος, δηλαδή τον Άρη, την Αφροδίτη, τον Ερμή και τη Γη. Ο Μιλάνκοβιτς έκανε τότε τους υπολογισμούς της θερμοκρασίας του Άρη και έκανε λάθος μόλις ένα βαθμό από την θερμοκρασία που η ΝΑΣΑ μέτρησε στον Άρη, και αυτός έκανε τους υπολογισμούς με το χέρι μέσα στο γραφείο του!

»Εδώ μπορούμε να δούμε την απόλυτη απόδειξη της ακρίβειας των υπολογισμών του, πάνω σε αυτό το σταλακτίτη βγαλμένο από ένα υποθαλάσσιο σπήλαιο στη Μεσόγειο, που αυτές οι γραμμές δείχνουν τις περιόδους των παγετώνων, και αυτές ακριβώς συμπίπτουν με τις ημερομηνίες που ανακάλυψε ο Μιλάνκοβιτς. Πρόκειται για μια συγκεκριμένη και αναμφισβήτητη απόδειξη της ακρίβειας των υπολογισμών του…»

Είχα μείνει κυριολεκτικά άφωνος. Ιδού άλλο ένα λαμπρό επιστημονικό μυαλό, μια ακόμη μεγαλοφυΐα γεννημένη στα ταραγμένα Βαλκάνια, στην οποία η ανθρωπότητα οφείλει πολλά. Κάτω από τα πόδια μας, εμείς εδώ που κατοικούμε σ’ αυτή τη χερσόνησο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, πρέπει να ξέρουμε πως υπάρχει συσσωρευμένη πολύ ενέργεια τόσο τεκτονική, όσο και γεωμαγνητική. Ενέργεια που, όπως λέει και ο Δρ. Βέλιμιρ Αμπράμοβιτς (VelimirAbramovic), δημιουργεί ένα ισχυρό δυναμικό και μαγνητικό πεδίο που επηρεάζει τις νοητικές και πνευματικές διεργασίες των ανθρώπων που γεννιούνται και ζουν στα Βαλκάνια. Οι πιο ευαίσθητοι και οι πιο ανοικτοί Βαλκάνιοι «ενεργοποιούνται» πιο εύκολα και ανοίγονται προς το Σύμπαν και το άγνωστο. Τέτοιοι ήταν ο Νίκολα Τέσλα και ο Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς. Θα ακολουθήσουν κι άλλοι;

Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο υπήρξε ένα  ταξίδι μου (Αύγουστος 2010) στη Σερβία όπου, εκτός από τις συναντήσεις με αξιόλογους ανθρώπους που ασχολούνται με το έργο και τις ιδέες του Νίκολα Τέσλα, ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή και με το έργο και τις ανακαλύψεις του Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς, παρακολουθώντας σχετική έκθεση στο κέντρο του Βελιγραδίου και συζητώντας γι’ αυτόν με Σέρβους ερευνητές.

Πήγες-βιβλιογραφία

Ο θαυμαστός Κόσμος του Τέσλα, Γιώργος Στάμκος, Άγνωστο 2004

Νίκολα Τέσλα: Ο Προφήτης του 21ου Αιώνα, Γιώργος Στάμκος, Αρχέτυπο 1999

Τέσλα: Ο Απαγορευμένος Επιστήμονας, Γιώργος Στάμκος,  Άγνωστο 2007

Οι Εφευρέσεις μου, Νίκολα Τέσλα, Άγνωστο 2007

Για επικοινωνία με τον Γ. Στάμκο: stamkos@post.com

Τέσλα Vs Έντισον: Σύγκρουση για το μέλλον του Κόσμου

Τέσλα Vs Έντισον

Σύγκρουση για το μέλλον του Κόσμου

“Οι ανακαλύψεις μου ευαγγελίζονται έναν κόσμο όπου η ανθρωπότητα θα είναι ενωμένη, οι πόλεμοι θα είναι αδύνατοι και όπου θα βασιλεύει η ειρήνη… Λέτε ότι αγαπάτε τους ανθρώπους. Εγώ δεν τους αγαπώ. Εκείνο που εγώ αγαπώ είναι η ανθρωπότητα”.

Νίκολα Τέσλα

 Του Γιώργου Στάμκου

 

Νίκολα Τέσλα (1856-1943): Επιστήμονας, εφευρέτης, ανθρωπιστής, εκκεντρικός, φιλόσοφος, οραματιστής… Μια αινιγματική και παρεξηγημένη μορφή, που παραμένει ο μύθος και το αρχέτυπο όλων των επιστημόνων του 20ου αιώνα. Ο Τέσλα δεν ήταν μόνον ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες και εφευρέτες της εποχής του με πάνω από 700 κατοχυρωμένες εφευρέσεις. Ήταν στη κυριολεξία ο «Προμηθέας» του ηλεκτρισμού και ο άνθρωπος που «ανακάλυψε» το σύγχρονο κόσμο. Ήταν ένας πρωτοπόρος, που με την ευαισθησία ενός ποιητή ξεκλείδωσε τα μυστικά της Φύσης και τα χάρισε στην ανθρωπότητα.Ένας ονειροπόλος που τόλμησε με τη σκέψη του ν’ αγγίξει τα άστρα.

Γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου του 1856 στο χωριό Σμίλιαν της Λίκα, που αποτελούσε τότε τμήμα της λεγόμενης VojnaKrajina, δηλαδή της παραμεθόριας στρατιωτικής περιοχής της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας (σήμερα ανήκει στην Κροατία, το 28ο πλέον μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Ήταν γιος του Μιλούτιν Τέσλα, του Σέρβου ορθόδοξου ιερέα του χωριού, και της Τζούκα Μάντιτς, που αν και αγράμματη είχε το χάρισμα να φτιάχνει με τα χέρια της θαύματα. Ο πρόωρος θάνατος του μεγαλύτερου αδελφού του Ντάνε, που ήταν και το καμάρι της οικογένειας, του δημιούργησε τύψεις, καθώς και μια συνεχή προσπάθεια να ξεπεράσει τη μεγαλοφυΐα του χαμένου του αδελφού.

Ο Νίκολα από μικρός επέδειξε μια ιδιοφυΐα και μια εφευρετικότητα, που τον έκανε να διαφέρει, και σε εφηβική ηλικία κατάφερε να τιθασεύσει τα πάθη του (χαρτοπαιξία, καταχρήσεις κ.α.), που διαφορετικά θα τον κατέστρεφαν.

Είχε υποσχεθεί στον πατέρα ότι κάποτε θα τιθάσευε τους καταρράκτες του Νιαγάρα και, όπως ξέρουμε, τήρησε την υπόσχεσή του. Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του πατέρα του, που τον ήθελε να γίνει ιερέας ή στρατιωτικός (όπως αρκετοί Σέρβοι της Κράινα), ο Τέσλα γράφτηκε το 1875 στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Γκρατς της Αυστρίας κι έγινε αμέσως ένας αφοσιωμένος φοιτητής.

Εκεί ήρθε για πρώτη φορά πρόσωπο με πρόσωπο με ένα πρόβλημα, που θα τον βασάνιζε για έξι ολόκληρα χρόνια: το πρόβλημα της αξιοποίησης του εναλλασσόμενου ρεύματος, που βρισκόταν τότε ακόμη σε πειραματικό στάδιο. Συνέχισε αναζητώντας την απάντηση στο πρόβλημα, ακόμη και μετά το τέλος των σπουδών του στο Πανεπιστήμιο της Πράγας (1879-1880), όταν έπιασε δουλειά ως ηλεκτρομηχανικός σε μια καινούργια τηλεφωνική εταιρεία στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. Μια μέρα, περπατώντας σ’ ένα πάρκο της Βουδαπέστης κι απαγγέλλοντας στα Γερμανικά στίχους από τον Φάουστ, ο Τέσλα συνέλαβε για πρώτη φορά την ιδέα του περιστρεφόμενου μαγνητικού πεδίου και του επαγωγικού κινητήρα, που χρησιμοποιείται σήμερα σε κάθε ηλεκτρική συσκευή, δημιουργώντας ουσιαστικά τη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση: “Ακόμη και σήμερα που ο σύγχρονος πολιτισμός μετεωρίζεται πάνω στις βρυχώμενες τουρμπίνες της βιομηχανικής εποχής για να ανέλθει στον εικονικό ουρανό, εξακολουθεί να οφείλει μεγάλο μέρος από το ζωτικό χυμό του στον Τέσλα”. (Erik Davis, Techgnosis).

Ο Τέσλα και ο «Μάγος του Μένλο Παρκ»

Έπειτα από μια μικρή στάση στο Παρίσι το 1884 ο 28χρονος Νίκολα Τέσλα κατέφθασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, έχοντας μονάχα λίγα χρήματα στην τσέπη του, αλλά πολλά σχέδια και όνειρα που επιθυμούσε να υλοποιήσει. Είχε επίσης και μια συστατική επιστολή για τον Τόμας Έντισον, που θεωρούνταν εκείνη την εποχή ο αδιαμφισβήτητος «βασιλιάς του ηλεκτρισμού». Η επιστολή άνηκε στον Τσαρλς Μπάτσελορ, διευθυντή του παραρτήματος της εταιρείας του Έντισον στο Παρίσι, και τελείωνε με τα λόγια: «Γνωρίζω δύο μεγάλους ανθρώπους. Ο ένας είστε εσείς και ο άλλος είναι ο νέος άνδρας που στέκεται μπροστά σας». Αυτός ο ψηλόλιγνος μελαγχροινός Σέρβος με τα ανοικτά μπλε μάτια κι ένα κεφάλι σαν σφήνα σκόπευε, μαζί με την συστατική επιστολή, να παρουσιάσει τα τεχνικά του σχέδια για τους επαγωγικούς κινητήρες και τις μεγαλοφυείς ιδέες που τα συνόδευαν, στον διάσημο Αμερικανό εφευρέτη, που θεωρούνταν εκείνη την εποχή ο αδιαμφισβήτητος «βασιλιάς του ηλεκτρισμού». Ο Έντισον ήταν εκείνη την εποχή το πρότυπο του εφευρέτη, ο «Ναπολέων των εφευρέσεων» (που κατοχύρωσε συνολικά πάνω από 1.000 ευρεσιτεχνίες, χάρη και στην εκμετάλλευση των βοηθών του). Η πιο διάσημη εφεύρεσή του ήταν μια μηχανή που ονομάζονταν Φωνόγραφος. Χάρη σ’ αυτή τη συσκευή ο Έντισον είχε ήδη εισχωρήσει στο «βασίλειο των αθανάτων».

Ο Έντισον είχε επίσης ανακαλύψει τον ηλεκτρικό λαμπτήρα πυρακτώσεως καθώς και διάφορες μηχανές που λειτουργούσαν με συνεχές ρεύμα (DirectCurrent ή DC). Όμως το σύστημα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος του Έντισον δεν ήταν σταθερό κι έτσι οι λάμπες του εξέπεμπαν πάντα έναν αχνό, αρρωστιάρικο φωτισμό, τρεμόπαιζαν και συχνά έσβηναν. Το συνεχές ρεύμα που χρησιμοποιούσε ήταν ανεπαρκές τόσο για τον ηλεκτροφωτισμό, όσο και για την λειτουργία των κινητήρων. Υπήρχε ωστόσο και το εναλλασσόμενο ρεύμα (AlternativeCurrent ή AC), που κινούνταν πρώτα προς τη μία και μετά προς την άλλη κατεύθυνση. Το ρεύμα αυτό όμως θεωρούνταν τότε επικίνδυνο και άχρηστο, καθώς δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή έργου. Ο Τέσλα είχε βεβαίως τελείως διαφορετική γνώμη, καθώς είχε καταφέρει πειραματικά να αξιοποιήσει το εναλλασσόμενο ρεύμα.

Γεμάτος αγωνία και προσδοκίες λοιπόν ο Τέσλα, μόλις κατέβηκε στη Νέα Υόρκη πήγε να συναντήσει τον Έντισον, τον περίφημο «μάγο του Μένλο Παρκ» (WizardofMenloPark) για να του παρουσιάσει την επαναστατική του ανακάλυψή. Συναντήθηκαν στο εργαστήρι του Έντισον και ο Τέσλα περιέγραψε με προσεκτικά αγγλικά –ανακατεμένα λόγω της αγωνίας του με γαλλικές, γερμανικές και σέρβικες λέξεις (ο Τέσλα μιλούσε οκτώ γλώσσες!)– την εφεύρεση του, δείχνοντας του ταυτόχρονα και τα σχετικά σχέδια. «Αυτό είναι το κύμα του μέλλοντος!Όποιος θα το τελειοποιήσει θα κερδίσει πολλά…», είπε τελειώνοντας ο ονειροπόλος νεαρός Σέρβος μετανάστης. Ο Έντισον στήριξε την πλάτη στην πολυθρόνα, σταύρωσε τα δάκτυλα του στο στήθος κι έμεινε για λίγο σιωπηλός, χωρίς να πει τίποτε. Τελικά τίναξε το κεφάλι του και είπε σιγανά: «Ενδιαφέρον…». Μετά από λίγο όμως, αφού έκανε στο μυαλό του κάποιους συμφεροντολογικούς υπολογισμούς, φάνηκε να αλλάζει γνώμη: «Ανοησίες! Αυτό που λέτε είναι επικίνδυνο. Εμείς εδώ στην Αμερική χρησιμοποιούμε το μονοφασικό ρεύμα. Αυτό αρέσει στον κόσμο και μ’ αυτό θέλω να ασχολούμαι…». Απογοητευμένος ο Τέσλα άρχισε να μαζεύει άφωνος τα σχέδια του για να φύγει. Ο Έντισον όμως, έχοντας αντιληφθεί τις σπάνιες ικανότητες και τη μεγαλοφυΐα του νεαρού Σέρβου με τα έξυπνα μάτια, τον σταμάτησε και του πρόσφερε εργασία στην εταιρία του Edison Machine Works. Ήταν ο γνωστός, αμερικάνικος εκβιασμός του στυλ: Mywayorhighway! Ο Τέσλα, αν και γνώριζε βαθιά μέσα του πως το εναλλασσόμενο ρεύμα ήταν κατά πολύ ανώτερο των συστημάτων του Έντισον, δεν αρνήθηκε να εργαστεί για λογαριασμό του, εφόσον ήταν νεοφερμένος σε μια άγνωστη χώρα κι από κάπου έπρεπε να ξεκινήσει.

Όταν ο Νίκολα Τέσλα έφθασε στην Αμερική, σ’ αυτή την υποτιθέμενη «Γη της Επαγγελίας», ήταν γεμάτος ενθουσιασμό, όνειρα, ελπίδες και θέληση να προσφέρει τα πάντα για την πρόοδο της ανθρωπότητας. Δεν βρήκε όμως αυτό που περίμενε να δει. Η πρώτη του εντύπωση από το Νέο Κόσμο ήταν ότι επρόκειτο για ένα μέρος απολίτιστο, που βρισκόταν εκατοντάδες χρόνια πίσω από τον τρόπο ζωής των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων. «Θα ήθελα να εκφράσω τις πρώτες μου εντυπώσεις γι’ αυτή τη χώρα. Στα αραβικά παραμύθια διάβαζα ότι τις μεγαλοφυΐες τις μετέφεραν κάποιοι άνθρωποι στο βασίλειο των ονείρων για να ζήσουν εκεί φανταστικές περιπέτειες. Η δική μου περίπτωση είναι ακριβώς η αντίθετη. Εμένα μ’ έχουν μεταφέρει από τον κόσμο των ονείρων στον κόσμο της πραγματικότητας. Εκείνο που άφησα πίσω μου ήταν από κάθε άποψη φανταστικό, καλλιτεχνικό κι υπέροχο. Αυτό που συνάντησα εδώ ήταν μηχανιστικό, χοντροκομμένο και απωθητικό…» (Νίκολα Τέσλα, Οι Εφευρέσεις Μου).

Ο Τέσλα σοκαρίστηκε από τον σκληρό χαρακτήρα του Νέου Κόσμου. Ο ίδιος ήταν ένα αγνό και ηθικά ακέραιο «παιδί των Βαλκανίων», με ισχυρά πνευματικά θεμέλια, που αγνοούσε όμως τα πάντα σχετικά με «μπίζνες», μετοχές, συμβόλαια και εταιρείες, που ήταν στην καρδιά του ανερχόμενου αμερικανικού καπιταλισμού. Απλά ήξερε ότι όλα αυτά ήταν ο «αμερικανικός τρόπος» για να γίνουν τα πράγματα. Γρήγορα όμως κατάλαβε, ύστερα βέβαια από πικρές απογοητεύσεις, ότι για τους στυγνούς Αμερικανούς επιχειρηματίες ο «λόγος» δεν είχε καμιά απολύτως αξία, εκτός βέβαια αν συνοδευόταν από τα απαραίτητα συμβόλαια…

 

Ο Πόλεμος των Ρευμάτων

Ο Τέσλα άρχισε λοιπόν να εργάζεται για τον Έντισον και σύντομα έγινε βασικός βοηθός του, έχοντας κυριολεκτικά «κατασκηνώσει» στο εργαστήριο του. «Είχα πολλούς βοηθούς, που εργάζονταν πάρα πολύ, αλλά ο Τέσλα είχε σπάσει όλα τα ρεκόρ!», παραδέχτηκε αργότερα ο Έντισον.

Εξαρχής ο Τέσλα είχε αντιληφθεί τα μειονεκτήματα των γεννητριών και των κινητήρων του Έντισον και του πρότεινε να τις κάνει πολύ πιο αποτελεσματικές. «Θαυμάσια», είπε ο Έντισον «και θα υπάρξουν και 50.000 δολάρια επιπλέον αμοιβή, αν τα καταφέρεις». Ο Τέσλα στρώθηκε αμέσως στη δουλειά, εργαζόμενος 19 ώρες το 24ωρο. Λίγες βδομάδες αργότερα όλες οι συσκευές είχαν βελτιωθεί και ο Τέσλα ζήτησε την αμοιβή που του υποσχέθηκαν. «Νεαρέ μου», του απάντησε τότε ο κυνικός Έντισον, «πολύ φοβάμαι πως δεν καταλαβαίνεις την αμερικανική αίσθηση του χιούμορ», εννοώντας φυσικά πως στην Αμερική οι συμφωνίες δεν γίνονταν με λόγια, αλλά με συμβόλαια και υπογραφές. Έτσι ο Έντισον αρνήθηκε να τον πληρώσει.Φανερά εκνευρισμένος ο Τέσλα παραιτήθηκε αμέσως από τη δουλειά στον Έντισον και αποφάσισε να ακολουθήσει το δικό του δρόμο.

Άσχετα με το παραπάνω γεγονός, που υπήρξε βέβαια και η αφορμή για να διακοπεί η συνεργασία αυτών των δύο μεγάλων εφευρετών, οι διαφορές των προσωπικοτήτων τους είχαν από την αρχή ακόμη καταδικάσει τη σχέση τους. Ο Έντισον δεν άρεσε στον Τέσλα, επειδή δεν ήταν εκλεπτυσμένος, θεωρητικός και καλλιεργημένος άνθρωπος. Ήταν περισσότερο πρακτικός άνθρωπος, που βασίζονταν πιο πολύ στην εμπειρία, στο ζήλο και στην εργατικότητα του, παρά στους υπολογισμούς.Και απίστευτα σκληρός με τον εαυτό του και τους άλλους. «Πολλοί αποτυχημένοι είναι άνθρωποι οι οποίοι δεν συνειδητοποίησαν πόσο κοντά στην επιτυχία ήταν όταν τα παράτησαν», έλεγε ο Έντισον.

Ο Τέσλα από την άλλη με λίγη θεωρία και κάποιους υπολογισμούς, γλίτωνε σχεδόν το 99% της άσκοπης πρακτικής εργασίας. Για τον Τέσλα οι σύγχρονοι επιστήμονες έκαναν λάθος που σκέφτονταν βαθιά αντί για καθαρά. Ο Τέσλα σχεδίαζε τις μελλοντικές του εφευρέσεις στο μαυροπίνακα του μυαλού του. Διέθετε μια ενορατική, διαισθητική, ενστικτώδη και σχεδόν υπερφυσική γνώση πάνω στα μυστήρια του ηλεκτρομαγνητισμού. Οι εφευρέσεις του εμφανίζονταν στην οθόνη του μυαλού του ως τέλεια σχηματισμένες εικόνες, φωτεινές αστραπές και διανοητικές ελλάμψεις, που δεν είχε παρά να υλοποιήσει.

Όπως άλλωστε είχε γράψει χαρακτηριστικά και ο Τόμας Κ. Μάρτιν: «Αυτοί οι δύο άνθρωποι είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι διαφορετικών ειδικεύσεων, μεθόδων, κινήτρων και στόχων. Για τον Τέσλα η απομόνωση ήταν απαραίτητη για την προσωπική του δουλειά. Πουθενά αλλού όμως αυτοί οι δύο δεν διέφεραν περισσότερο απ’ ότι σε θέματα καθημερινής υγιεινής». Ο Τέσλα, που φοβόταν πολύ τα μικρόβια, ήταν υποχόνδριος και υπερβολικά καθαρός, είχε πει κάποτε για τον Έντισον: «Δεν είχε κανένα χόμπι, δεν ασχολούνταν με κανένα σπορ, με καμιά ψυχαγωγική δραστηριότητα και ζούσε αμελώντας ακόμη και τους στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής. Αν δεν παντρεύονταν αργότερα μια έξυπνη κοπέλα, η οποία είχε ως έναν από τους στόχους της ζωής της να τον φροντίζει, θα πέθαινε πριν την ώρα του εξ αιτίας της παραμέλησης του εαυτού του».

Πέραν όμως από τις διαφορές στο χαρακτήρα τους, βάραινε περισσότερο στα μάτια του Έντισον η «απειλή», που αντιπροσώπευαν οι ιδέες του Τέσλα, για το μονοπώλιο του μονοφασικού ρεύματος. Εκείνη την εποχή ο Έντισον θεωρούσε –λανθασμένα όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια– ότι οι ιδέες του Τέσλα, για την κατασκευή ενός ολοκληρωμένου πολυφασικού συστήματος εναλλασσόμενου ρεύματος, αποτελούσαν απειλή για το δίκτυο παραγωγής και πώλησης των δικών του λαμπτήρων πυρακτώσεως. Επρόκειτο δηλαδή για τη γνωστή κι επαναλαμβανόμενη ιστορία της σύγκρουσης των συμφερόντων. Η καχυποψία του Έντισον έναντι του Τέσλα οφείλονταν και στο γεγονός ότι και ο ίδιος στην αρχή της εφευρετικής του σταδιοδρομίας, συνάντησε μεγάλη αντίδραση από τις εταιρείες φωταερίου, που πολέμησαν το συνεχές ρεύμα και ο Έντισον, μετά από πολύ αγώνα, κατόρθωσε τελικά να τις κάμψει. Όμως οι ρόλοι είχαν αντιστραφεί. Πλέον ο ίδιος βρισκόταν στο ρόλο του συντηρητικού κατεστημένου που εναντιώνονταν στη νέα τεχνολογία. Έτσι οι δύο μεγάλοι εφευρέτες δεν άργησαν να έρθουν σε σύγκρουση…

Το 1885 ο Τέσλα κατάφερε, με τη βοήθεια κάποιων μικροεπενδυτών, να δημιουργήσει την εταιρεία TeslaArcLightCompany, αλλά αναγκάστηκε να την κλείσει εξ αιτίας της μεγάλης οικονομικής κρίσης του 1886, που οδήγησε τον εφευρέτη να σκάβει χαντάκια στη Νέα Υόρκη για να επιβιώσει. Το 1888, ο Τέσλα, έχοντας ήδη κατοχυρώσει 13 ευρεσιτεχνίες του που αφορούσαν γεννήτριες, κινητήρες, μετασχηματιστές κ.α., έδωσε μια εντυπωσιακή διάλεξη στο Αμερικανικό Ινστιτούτο των Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων. Εκεί γνώρισε τον 42χρονο επιχειρηματία GeorgeWestinghouse, ο οποίος αποφάσισε να συνεργαστεί μαζί του και να επενδύσει στα φιλόδοξα σχέδια του Τέσλα. Ο Τέσλα συμφώνησε κι έτσι η μεγαλύτερη ανακάλυψη στο χώρο του ηλεκτρισμού, που αφορούσε τη χρήση του εναλλασσόμενου ρεύματος, άρχισε να αναπτύσσεται με σκοπό να βγει στο εμπόριο.

Ο Τέσλα στρώθηκε στη σκληρή δουλειά στο εργαστήριο του. Τα πράγματα όμως δεν ήταν και τόσο εύκολα. Όπως και κάθε επαναστατική επιστημονική ανακάλυψη που αλλάζει τον κόσμο, έτσι και το σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος του Τέσλα αντιμετώπισε αρχικά την εχθρότητα και τις απειλές του αμερικανικού οικονομικού κατεστημένου. Ο Τόμας Έντισον ήταν ο χειρότερος πολέμιος του εναλλασσόμενου ρεύματος και του Τέσλα προσωπικά. Ανησυχώντας μήπως το νέο σύστημα καταστήσει άχρηστους τους λαμπτήρες πυρακτώσεως που ανακάλυψε, ο Έντισον προσπάθησε να υπερασπιστεί το συνεχές ρεύμα (DC). Κήρυξε έτσι έναν πραγματικό «πόλεμο των ρευμάτων», επιχειρώντας μια εκστρατεία δυσφήμησης του εναλλασσόμενου ρεύματος (AC) και του ανταγωνιστή τουGeorgeWestinghouse και φυσικά του Τέσλα. Στα πλαίσια αυτής της εκστρατείας εκτελούσε δημόσια με ηλεκτροπληξία από εναλλασσόμενο ρεύμα άτυχα σκυλιά, που του έφερναν με αμοιβή τα φτωχόπαιδα της Νέας Υόρκης, και στη συνέχεια στρεφόμενος προς το τρομοκρατημένο κοινό ρωτούσε κυνικά: «Αυτή είναι η εφεύρεση με την οποία θέλατε να σας ετοιμάζει η γυναικούλα σας το φαγητό σας;» Για να εντυπωσιάσει και να συκοφαντήσει τον ανταγωνιστή του οι συνεργάτες του Έντισον εκτέλεσαν δημόσια με ηλεκτροπληξία άλογα, ακόμη κι έναν ελέφαντα τσίρκου!

https://www.youtube.com/watch?v=l4ZeF2jhOW4

Ο Έντισον αξιοποίησε και την έντονη δυσαρέσκεια που προκάλεσε η εκτέλεση ενός κατάδικου από τις φυλακές Σινγκ Σινγκ, ο οποίος θανατώθηκε στην ηλεκτρική καρέκλα με εναλλασσόμενο ρεύμα. Για αντιμετωπίσει αυτή τη συκοφαντική εκστρατεία του Έντισον ο Τέσλα δεν αρνήθηκε να γίνει ο ίδιος «πειραματόζωο» και να δεχθεί να περάσει μέσα από το κορμί του εναλλασσόμενο ρεύμα εντάσεως χιλιάδων βολτ, κάνοντας μάλιστα τα ρούχα του να σπινθηροβολούν από στατικό ηλεκτρισμό.

Παρ’ όλες τις προσπάθειες δυσφήμισης ο Έντισον δεν μπόρεσε να σταματήσει το νέο τεχνολογικό κύμα που εξαπέλυσε ο Τέσλα, επειδή ήταν πολύ πιο φθηνό, αποδοτικό και εύχρηστο. Μάλιστα αρκετά χρόνια αργότερα ο Έντισον θα παραδεχόταν πως ο λεγόμενος «πόλεμος των ρευμάτων» υπήρξε το μεγαλύτερο λάθος της ζωής του.

Ο θρίαμβος του εναλλασσόμενου ρεύματος και του Τέσλα προσωπικά ήρθε το 1893, όταν η Παγκόσμια Έκθεση του Σικάγου ηλεκτροφωτίστηκε με το πολυφασικό σύστημά του. Πάνω από εικοσιπέντε εκατομμύρια Αμερικανοί, το 1/3 του τότε πληθυσμού των ΗΠΑ, είδαν από κοντά την ανωτερότητα του εναλλασσόμενου ρεύματος. Ο Έντισον αναγκάστηκε να παραδεχθεί την ήττα του.

Μετά απ’ αυτό ο Τέσλα ήταν ένα διάσημο πρόσωπο στην Αμερική, αλλά όχι και τόσο πλούσιος. Η αρχική συμφωνία με τον Westinghouse δεν τηρήθηκε, καθώς ο επιχειρηματίας αδυνατούσε εξ αιτίας του ανταγωνισμού να εκπληρώσει τους όρους της. Για να βοηθήσει τον βιομήχανο, που τον είχε υποστηρίξει όταν σχεδόν κανείς δεν πίστευε στο σύστημά του, ο Τέσλα δέχθηκε να σχίσει τα αρχικά συμβόλαια κι έτσι, αντί για τα 12.000.000 δολάρια που έπρεπε κανονικά να πάρει, εισέπραξε μόλις 216.000, τα οποία και επένδυσε στις έρευνες του. Σύντομα θα εξέπληττε και πάλι τον κόσμο μ’ ένα κύμα επαναστατικών εφευρέσεων, που θα άλλαζαν την τεχνολογική ιστορία της ανθρωπότητας…

(Περισσότερα για τη ζωή και το έργο του Ν. Τέσλα εδώ: http://tvxs.gr/news/san-simera/nikola-tesla-o-promitheas-toy-ilektrismoy-toy-giorgoy-stamkoy)

 

Μια ανεκμετάλλευτη κληρονομιά

Έχουν περάσει αρκετές δεκαετίες από το θάνατο του Τέσλα και το ημιτελές έργο του μεγάλου Σερβοαμερικάνου εφευρέτη συνεχίζει ν’ απασχολεί δεκάδες επιστήμονες κι ερευνητές ανά τον κόσμο. Ο κύριος λόγος που ακόμη και επιφανή μέλη της επιστημονικής κοινότητας σκύβουν σήμερα μ’ ενδιαφέρον πάνω στο έργο του, είναι οι ανάγκες της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης, που έπειτα από κάποιες δεκαετίες άνετου «περιπάτου» πάνω σε γνωστά μονοπάτια, βρέθηκε και πάλι σε αδιέξοδο. Το σύγχρονο ενεργοβόρο μοντέλο ανάπτυξης, που λεηλατεί απερίσκεπτα τους μη ανανεώσιμους φυσικούς πόρους του πλανήτη μας, φαίνεται πλέον ξεκάθαρα ότι δεν έχει κανένα μέλλον. Και πως μπορεί άραγε να προχωρήσει η επιστημονική πρόοδος όταν συνεχίζει να καταναλώνει τα δύο τρίτα του δυναμισμού της πάνω στη θεραπεία των παρενεργειών της; Έτσι, το όνειρο της Ελεύθερης Ενέργειας, το οποίο είχε συνεπάρει τον Τέσλα πριν από έναν αιώνα, συνεχίζει να θεωρείται «απαγορευμένος καρπός» για τον κόσμο των αρχών του 21ουαιώνα.

Η ανεκμετάλλευτη κληρονομιά του Νίκολα Τέσλα αποτελεί πάντα ένα μεγάλο αίνιγμα, τα πέπλα του οποίου μας συνδέουν με το μέλλον. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που λίγοι άνθρωποι στον κόσμο καταλαβαίνουν τις πραγματικές διαστάσεις των ιδεών και των οραμάτων του Τέσλα και ακόμη λιγότεροι είναι εκείνοι που γνωρίζουν κάποια από τα συναρπαστικά μυστικά που συνέλαβε ο διαμαντένιος νους του. Τα χρόνια που έρχονται θα φωτίσουν ακόμη περισσότερο το ημιτελές έργο του κι ενδεχομένως θα επιβεβαιώσουν και πολλές από τις προβλέψεις του για το μέλλον της ανθρωπότητας.

“Σπάνια μπορούσε κανείς να συναντήσει έναν επιστήμονα ή έναν μηχανικό, που ταυτόχρονα να ήταν ποιητής, φιλόσοφος, γνώστης της καλής μουσικής, γλωσσομαθής και γνώστης των μυστικών του καλού φαγητού και των ποτών… Κι ενώ μιλούσε στο πρόσωπο του μπορούσε να δει κανείς το μέλλον της ανθρωπότητας, την τιτάνια ανάπτυξη και την αποκάλυψη των μυστικών του ουρανού. Έβλεπε ένα μέλλον, στο οποίο ο άνθρωπος δε θα ήταν αναγκασμένος να πασχίζει για την επιβίωση του, όπου οι λέξεις πλούσιος και φτωχός δε θα σήμαιναν πλέον τη διαφορά του επιπέδου της υλικής ευημερίας, αλλά των πνευματικών ικανοτήτων. Ένα μέλλον, όπου η γνώση και η ενέργεια θ’ αντλείται από πηγές, που σήμερα πολύ δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε” (Τζούλιαν Χόρτον, Αμερικανός συγγραφέας για το Νίκολα Τέσλα).

Ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com) είναι συγγραφέας, βιογράφος του Νίκολα Τέσλα, και δημιουργός του περιοδικού Ζενίθ (www.zenithmag.wordpress.com).

Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ KAI OI ΙΔΙΟΤΡΟΠΙΕΣ ΤΟΥ NIKOΛΑ ΤΕΣΛΑ

Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΙΟΤΡΟΠΙΕΣ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ

 Ο Τέσλα μπορούσε να κάνει οτιδήποτε. Για την ακρίβεια ήταν υπεράνω όλων των νόμων της ανθρώπινης υγιεινής και εργασίας…

Ρόμπερτ Άντεργουντ Τζόνσον, δημοσιογράφος

 Του Γιώργου Στάμκου (stamkos@post.com)

Η ασυνήθιστη προσωπικότητα του Νίκολα Τέσλα εξέπεμπε πάντα μια απόκοσμη αύρα που γοήτευε τους ανθρώπους γύρω του. Ειδικά τους δημοσιογράφους, που προσελκύονταν από την πολυτάραχη και εκκεντρική ζωή του εφευρέτη, αλλά κι από το γεγονός ότι είχε πάντοτε να πει σημαντικά και ενδιαφέροντα πράγματα. Παρ’ ότι δεν στερούσε από τους δημοσιογράφους της Νέας Υόρκης την απόλαυση να του πάρουν μια συνέντευξη, δύσκολα ανοίγονταν σε θέματα προσωπικά και πολύ σπάνια μιλούσε για τον εαυτό του και τον εσωτερικό του κόσμο.

Ο Νίκολα Τέσλα υπήρξε ένας άνθρωπος με πλούσια εσωτερική ζωή. Ήταν γεμάτος πνευματικές ανησυχίες, υπαρξιακά ερωτήματα και φιλοσοφικές αναζητήσεις. Ωστόσο δεν ήταν μυστικιστής με την κλασσική έννοια του όρου. Η πεποίθηση του ότι οι άνθρωποι ήταν «σάρκινες μηχανές», ένα είδος φελλών που παρασύρονται από τις δυνάμεις της Φύσης, σχεδόν απέκλειε κάθε αποκρυφιστική παρέκκλιση.

Η «Ασθένεια των Εικόνων»

Διέθετε πάντως ισχυρή ενόραση: Σχεδίαζε τις μελλοντικές του εφευρέσεις στο μαυροπίνακα του μυαλού του. Διέθετε μια ενορατική, διαισθητική, ενστικτώδη και σχεδόν υπερφυσική γνώση πάνω στα μυστήρια του ηλεκτρομαγνητισμού. Οι εφευρέσεις του εμφανίζονταν στην οθόνη του μυαλού του ως τέλεια σχηματισμένες εικόνες, φωτεινές αστραπές και διανοητικές ελλάμψεις…

Ωστόσο αυτές οι «αστραπές δημιουργικότητας» του Τέσλα θεωρούνταν από τον ίδιο ως ένα είδος παράξενης «ασθένειας»: «Υπέφερα από την παράξενη αρρώστια που την προκαλούσε η εμφάνιση των εικόνων, τις οποίες ακολουθούσαν αστραπές φωτός, που μου θόλωναν την πραγματική εικόνα των αντικειμένων κι επηρέαζαν τη σκέψη και τις εργασίες μου. Επρόκειτο για εικόνες αντικειμένων και σκηνών τις οποίες έβλεπα πραγματικά και όχι με τη φαντασία μου. Όταν κάποιος μου μιλούσε για κάτι, αμέσως μου εμφανιζόταν η εικόνα του αντικειμένου και για κάποιο διάστημα δεν μπορούσα να διακρίνω αν ήταν πραγματικότητα ή όχι. Αυτό δημιούργησε μέσα μου μεγάλη σύγχυση κι ανησυχία…».

Ο Τέσλα φαίνεται πως υπέφερε από μια παράξενη μορφή υπερ-ευαισθησίας, η οποία είχε όλα τα συμπτώματα αυτού που αποκαλούν οι σύγχρονοι ψυχολόγοι Έμμονη Καταναγκαστική Διαταραχή (Obsessive Compulsive Disorder). Κατά τη διάρκεια ενός εφηβικού νευρικού κλονισμού ο Τέσλα έγινε υπερ-ευαίσθητος στους ήχους, στην ατμοσφαιρική πίεση και στο ηλιακό φως. Έλεγε πως μπορούσε να αισθανθεί την επίδραση των φυσικών φαινομένων κατευθείαν στο σώμα του. Ισχυρίζονταν πως στη Βουδαπέστη είχε μια υπεράνθρωπη, σχεδόν υπερφυσική ικανότητα να ακούει το πέταγμα μιας μύγας στο γειτονικό διαμέρισμα, αδύναμους θορύβους εκατοντάδες μέτρα μακριά και –σε κάποιες περιπτώσεις– κεραυνούς που έπεφταν σε απόσταση 700 χιλιομέτρων!

Τα Πνευματικά Θεμέλια Ενός Ισχυρού Χαρακτήρα

Ο Τέσλα παραδέχονταν ότι οι πρώτες του εφευρετικές προσπάθειες ήταν εντελώς ενστικτώδεις, απείθαρχες και υποστηριζόμενες κυρίως από τη φαντασία του. Με το πέρασμα ωστόσο του χρόνου άρχισε να γίνεται περισσότερο ορθολογιστής, συστηματικός και δημιουργικός. Τον βοήθησε σ’ αυτό και η εξαιρετική του μνήμη, που συνδυάζονταν με την ιδιοφυΐα και το εφευρετικό του χάρισμα.

Ο Τέσλα χρησιμοποιούσε πάντα τη λογική σκέψη σε συνδυασμό με την παρατήρηση, τη συγκέντρωση και την προσοχή: «Οι συνεχόμενες διανοητικές μου προσπάθειες ανέπτυξαν τη δύναμη της παρατηρητικότητας μου…». Η επόμενη σημαντική δύναμη που απέκτησε κι ανέπτυξε ο Τέσλα ήταν η δύναμη του συναισθηματισμού. Κι όταν λέμε συναισθηματισμού δεν εννοούμε μόνον το σύνολο των περίπλοκων συναισθημάτων, που είναι αποτέλεσμα της συν-λειτουργίας των αισθήσεων. Εννοούμε επίσης τα ένστικτα και τις προαισθήσεις.  Ο Τέσλα είχε αναπτύξει μια ενδιαφέρουσα θεωρία σχετικά με τη δύναμη των αισθήσεων. Υποστήριζε ότι ο κάθε άνθρωπος διέθετε έναν πολύπλοκο μηχανισμό αισθήσεων, που όμως, κατά την περίοδο της ανάπτυξης, ή ατροφούσε ή αναπτύσσονταν σε υπερβολικό βαθμό.

Η άλλη σημαντική δύναμη που ανέπτυξε ο Τέσλα ήταν δύναμη της θέλησης. Αδύναμος κι ευμετάβλητος χαρακτήρας κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας, χάρη στις ασκήσεις και στην επιμονή μου, μεταβλήθηκε σ’ έναν σταθερό χαρακτήρα και σε μια προσωπικότητα που δεν υπέκυπτε στις δυσκολίες της ζωής. Από μικρός ακόμη εφάρμοζε δύο βασικές ασκήσεις για την ενδυνάμωση της θέλησης του. Αν είχε ένα πράγμα το οποίο λαχταρούσε ιδιαίτερα, όπως για παράδειγμα μια σοκολάτα ή ένα γλυκό, το χάριζε σε κάποιον άλλο. Επίσης, όταν επρόκειτο να γίνει κάποια άχαρη δουλειά, αυτός την αναλάμβανε πρόθυμα χωρίς να περιμένει να το κάνει κάποιος άλλος πριν απ’ αυτόν. Έτσι, από μικρός πάλευε με δύο μεγάλους πειρασμούς: με την ανόητη κι αχόρταγη θέληση για ν’ αποκτήσει κάτι και –κυρίως– με την τεμπελιά. Ταυτόχρονα ανέπτυσσε δυο πολύ σημαντικές αρετές: τη γενναιοδωρία και την εργατικότητα.  Αλλά δύο χαρακτηριστικά του Τέσλα ήταν το θάρρος και η αγάπη του για τη δικαιοσύνη. Αυτές οι αρετές τον βοήθησαν να σταθεί όρθιος και αξιοπρεπής ως το τέλος στον δύσκολο δρόμο της δημιουργικής ζωής του.

Οι ασκήσεις αυτοπειθαρχίας, στις οποίες υπέβαλε τον εαυτό του, προέρχονταν κι από το πνευματικό υπόβαθρο του ορθόδοξου ασκητισμού, εφόσον ο πατέρας του ήταν ορθόδοξος ιερέας. Εξάλλου τον βοήθησε και το γεγονός ότι στην οικογένεια του δεν υπήρχαν κακότροποι, μέθυσοι κι εγκληματίες, αλλά αντίθετα ηθικοί και τίμιοι άνθρωποι. Ως ένα βαθμό δηλαδή η ηθική στάση του Τέσλα δεν ήταν κατάκτηση, αλλά κληρονομιά της οικογενειακής του παράδοσης. Σε όλα αυτά ο ίδιος προσέθεσε και την παρθενικότητα, δηλαδή την αποχή από το σεξ. Έβλεπε τον εαυτό του ως έναν Ορθόδοξο ασκητή, ο οποίος, βαδίζοντας στο δρόμο του για τους ανώτερους πνευματικούς σκοπούς, απείχε απ’ οτιδήποτε το «υλιστικό».  Με τις ασκήσεις αυτοπειθαρχίας ο Τέσλα κατόρθωσε να υπερνικήσει τις αδυναμίες του και γρήγορα ένιωσε πολύ ικανοποιημένος, εφόσον ήταν σε θέση να πετύχει οτιδήποτε ήθελε: «Κυριαρχούσα απόλυτα στον εαυτό μου, μπορούσα να παίζω με τα πάθη μου, τα οποία μπορούσαν να καταστρέψουν ανθρώπους πιο δυνατούς από εμένα».

Πηγές

Γιώργος Στάμκος, Ο Θαυμαστός Κόσμος του Τέσλα, εκδ. Άγνωστο, 1η εκδ. 2004,  4η εκδ. 2011

Γιώργος Στάμκος, ΤΕΣΛΑ: Ο Απαγορευμένος Επιστήμονας (Μονογραφία για περίπτερα), εκδ. Άγνωστο 2007

ΜΙΑ ΠΑΡΑΞΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ

ΜΙΑ ΠΑΡΑΞΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ*

Του Νίκολα Τέσλα 

Οι δυνατότητες μου είναι περιορισμένες και μερικές φορές συμβαίνει να μπερδεύομαι και παρ’ όλες μου τις προσπάθειες, να μη μπορώ να λύσω το πρόβλημα που με απασχολεί. Τότε πια γίνεται για μένα στην κυριολεξία ζήτημα ζωής και θανάτου, επειδή η εσωτερική μου ανάγκη να βρω τη λύση γίνεται σταδιακά τόσο έντονη που είμαι εντελώς ανίκανος να την καταστείλω, άσχετα με το πόσο σκληρά και επίμονα βάζω όλη μου τη δύναμη γι αυτό το σκοπό. Σιγά-σιγά εξωθούμαι στην πιο έντονη αυτοσυγκέντρωση με κίνδυνο τη θρόμβωση ή την ατροφία κάποιου τμήματος του εγκεφάλου μου. Αντιλαμβάνομαι την μελλοντική καταδίκη που βρίσκεται μπροστά μου αλλά σαν κι αυτόν που πάει άκρη-άκρη στο γκρεμό, νιώθω αδύναμος και παραιτημένος. Σ’ αυτή τη διαδικασία της αυτοσυγκέντρωσης, η πιο επίπονη προσπάθεια είναι να βγάλεις από το νου σου τις παλιές εικόνες που μετά από κάθε διανοητική βουτιά, ανεβαίνουν σαν φελλοί στην επιφάνεια και δεν μένουν με τίποτε κάτω. Όμως μετά από μέρες, εβδομάδες ή και μήνες απεγνωσμένης σκέψης, τελικά πετυχαίνω να γεμίσω το ηλίθιο κεφάλι μου με το καινούριο αντικείμενο και να διώξω όλα τα άλλα και όποτε φτάνω σε αυτό το στάδιο καταλαβαίνω ότι δεν απέχω πολύ από το στόχο μου. Οι ιδέες μου είναι πάντα λογικές επειδή το σώμα μου είναι ένα εξαιρετικά ακριβές εργαλείο αντίληψης. Όλες οι λειτουργίες του είναι απλές αντιδράσεις σε εξαιρετικά ερεθίσματα και η σωστή ερμηνεία αυτών των εξωτερικών επιρροών οδηγεί πάντοτε στην αλήθεια. Όμως όταν τα καταφέρνω είμαι πάντα ευτυχισμένος, γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια τέτοια εκμετάλλευση του εγκεφάλου ενέχει μεγάλο κίνδυνο για τη ζωή. Για να σας το εξηγήσω, θα σας περιγράψω με λεπτομέρειες μια αξιοσημείωτη περίπτωση αυτού του είδους που ίσως να ενδιαφέρει τους φοιτητές της ψυχολογίας.

Πριν χρόνια, τότε που είχα αναπτύξει τη θεωρία μου για την ασύρματη μετάδοση ενέργειας, είχα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι με σκοπό να τη συνδέσω με τη βάση μιας ακουστικής μηχανικής, έπρεπε να διαλευκάνω τα ηλεκτρικά μυστήρια της γης. Στην αρχή η αποστολή αυτή μου φάνηκε σχεδόν υπεράνθρωπη, αλλά με την τόλμη της άγνοιας όρμηξα στο πρόβλημα και πέρασα αρκετούς μήνες με τη μεγαλύτερη δυνατή αυτοσυγκέντρωση, επιτυγχάνοντας τελικά, ακριβώς στο σημείο που ήμουν έτοιμος να καταρρεύσω, μία διορατική διαύγεια. Κατά τη διάρκεια της αργής επιστροφής μου στην κανονική κατάσταση του νου, ένιωσα μια εξαιρετικά οδυνηρή λαχτάρα για κάτι αόριστο. Την ημέρα δούλευα ως συνήθως και αυτό το αίσθημα που υπήρχε πάντα, δεν ήταν τόσο έντονο. Αλλά τη νύχτα που ξάπλωνα γινόταν τόσο έντονο  –το ας πούμε μαρτύριο μου γινόταν αβάσταχτο– ώσπου ξαφνικά μου ήρθε η ιδέα ότι η αιτία ήταν μια απέραντη λαχτάρα να δω τη μητέρα μου. Η σκέψη της με έκανε να αναπολώ το παρελθόν, ξεκινώντας από τις πρώτες εντυπώσεις της παιδικής μου ηλικίας. Μπορούσα ανέκαθεν να τη φέρω στο νου μου σε αναρίθμητες περιστάσεις και συμπεριφορές το ίδιο ζωντανά με την πραγματικότητα, τώρα όμως ανακάλυψα με απογοήτευση ότι δεν μπορούσα να φέρω στο νου μου την εικόνα της παρά μόνο σε ένα εξαιρετικά θλιβερό σκηνικό. Ήταν μια απαίσια νύχτα και η βροχή έπεφτε καταρράχτης, σαν να είχαν ανοίξει οι ουρανοί. Το ένιωθα σε κάθε ίνα του κορμιού μου ότι κάτι τρομερό θα συνέβαινε και το φόβο μου δυνάμωνε το γεγονός ότι  το σπίτι μας ήταν απόμερο – ο πιο κοντινός μας γείτονας ήταν μια εκκλησία και ένα κοιμητήριο στους πρόποδες του βουνού που έβραζε από λύκους. Το παλιομοδίτικο ρολόι χτυπούσε μεσάνυχτα όταν η μητέρα μου μπήκε στο δωμάτιό μου, με αγκάλιασε και μου ψιθύρισε τόσο σιγά που μόλις την άκουσα: «Έλα να φιλήσεις τον Ντάνιελ». Ο μονάκριβος μου αδερφός, ένας γίγαντας του πνεύματος, είχε πεθάνει στα δεκαοχτώ του. Ακούμπησα το στόμα μου στα παγωμένα του χείλη ξέροντας ότι τα χειρότερα είχαν περάσει. Η μητέρα μου με έβαλε ξανά στο κρεβάτι, με σκέπασε και με τα δάκρυά της να τρέχουν ποτάμι, κοντοστάθηκε και είπε: «Μεσάνυχτα μου έδωσε ο θεός το ένα παιδί και μεσάνυχτα μου πήρε το άλλο». Αυτή η ανάμνηση ήταν σαν μια όαση καταμεσής της ερήμου, που διατηρούνταν ζωντανή εν τω μέσω της λήθης από κάποιο παράξενο καπρίτσιο του μυαλού. Οι αναμνήσεις μου ήρθαν σιγά-σιγά και μετά από πολλές εβδομάδες σκέψης μπόρεσα να φέρω στο νου μου το μακρινό παρελθόν τόσο καθαρά που έμεινα έκπληκτος. Ξεσκεπάζοντας όλο και περισσότερα, από τα πρώτα μου χρόνια κατέληξα να αναπολώ τα αμερικάνικά βιώματά μου. Εν τω μεταξύ η λαχτάρα να δω τη μητέρα μου γινόταν μέρα με τη μέρα πιο έντονη και με οδηγούσε στην απελπισία. Κάθε νύχτα μούσκευα με δάκρυα το μαξιλάρι μου και αδυνατώντας να το αντέξω πια, αποφάσισα να παρατήσω τη δουλεία μου και να πάω σπίτι. Και ως φαίνεται αυτό έκανα και μετά από μια αλυσίδα γεγονότων βρέθηκα στη Γαλλία, στο Παρίσι, όπου είχα καταφύγει από το Λονδίνο για να γλιτώσω από το ντόρο που είχε ξεσηκωθεί γύρω από το όνομά μου στην Αγγλία. Είχα να διορθώσω το τελικό δοκίμιο μιας από τις διαλέξεις μου πριν φύγω και ενώ ήμουν απασχολημένος με αυτήν την εξοντωτική δουλειά ένας αγγελιοφόρος μου παρέδωσε ένα τηλεγράφημα από το θείο μου, έναν υψηλά ιστάμενο της εκκλησίας, που έγραφε: «Η μητέρα σου πεθαίνει, βιάσου αν θέλεις να την προλάβεις ζωντανή».

Δεν έχασα καιρό και πήρα αμέσως το τρένο που μου είχε κλείσει επάνω στη βιάση του ο θείος μου. Μετά από ένα ατέλειωτο ταξίδι μέρα και νύχτα, πάνω σε βουνά με επικίνδυνη ταχύτητα και ανταποκρίσεις, έφθασα τελικά καταταλαιπωρημένος και εξαντλημένος στο πλευρό της μητέρας μου. Ήταν στα τελευταία της, αλλά η χαρά της που με είδε έκανε το θαύμα της προσωρινής βελτίωσης. Δεν έφυγα στιγμή από το πλευρό της, ώσπου και η δική μου κατάσταση έφτασε στο σημείο που με πήγαν σε ένα άλλο σπίτι στην γειτονιά για να ξεκουραστώ λιγάκι. Ξαπλωμένος στο κρεβάτι συλλογιζόμουν τι θα συνέβαινε αν πέθαινε η μητέρα μου; Θα υπήρχε κάποια διαταραχή στον αιθέρα; Και αν συνέβαινε, θα την διέκρινα; Εκείνη την ώρα οι αισθήσεις μου ήταν οξυμένες σε απίστευτο βαθμό. Μπορούσα να ακούσω το χτύπο ενός ρολογιού σε απόσταση πενήντα ποδιών. Μια μύγα που προσγειώθηκε σε ένα τραπέζι στο κέντρο του δωματίου έκανε στα αυτιά μου ένα γδούπο σαν πασσαλομπήχτης και μπορούσα να ακούσω καθαρά το σούρσιμο που έκαναν τα πόδια της καθώς πηγαινοερχόταν επάνω στο τραπέζι. Ήμουν ένας εκπαιδευμένος επιστημονικός παρατηρητής εξειδικευμένος στο να καταγράφω απερίσπαστα ό,τι υπέπιπτε στην αντίληψή μου. Η μητέρα μου ήταν μια γυναίκα με ιδιαίτερη ευφυΐα και σπάνιο κουράγιο που αντιμετώπιζε τη μοίρα της με απόλυτη αυτοκυριαρχία και σπάνιο κουράγιο και ήμουν σίγουρος ότι θα με σκεφτόταν ως την τελευταία της ανάσα. Εφόσον ο θάνατος της προκαλούσε κάποια διαταραχή στο διάμεσο, επικρατούσαν οι τελειότερες συνθήκες κατάσταση για τον εντοπισμό της από απόσταση. Έχοντας υπ’ όψιν την τεράστια επιστημονική σπουδαιότητα μιας τέτοιας ανακάλυψης, πάλεψα απελπισμένα να μη με πάρει ο ύπνος και με τις αισθήσεις μου οξυμένες από το σκοτάδι και τη σιγαλιά της νύχτας, παρατηρούσα με μεγάλη προσοχή. Πέρασαν πέντε έξη ώρες που έμοιαζαν με αιωνιότητα και δεν υπήρξε κανένα σημάδι. Μετά η φύση πήρε το επάνω χέρι και αποκοιμήθηκα ή μάλλον λιποθύμησα. Όταν ανέκτησα τις αισθήσεις μου ένα απερίγραπτα γλυκό τραγούδι πλημμύρισε τα αυτιά μου και είδα να αιωρείται εμπρός μου ένα άσπρο σύννεφο που στο κέντρο του ήταν πλαγιασμένη η μητέρα μου και με κοίταζε με μάτια γεμάτα αγάπη. Το χαμογελαστό της πρόσωπο φωτιζόταν από μια παράξενη ακτινοβολία που δεν έμοιαζε με συνηθισμένο φως και γύρω της ήταν μαζεμένες μορφές σαν σεραφείμ. Κοίταζα μαγεμένος το φάντασμα που διέσχισε αργά-αργά το δωμάτιο και χάθηκε από τα μάτια μου. Εκείνη τη στιγμή με κατέκλυσε ένα αίσθημα απόλυτης βεβαιότητας ότι μόλις πέθανε η μητέρα μου και για του λόγου το αληθές μια υπηρέτρια μπήκε μέσα τρεχάτη και κλαίγοντας μου ανακοίνωσε το κακό μαντάτο. Η συνειδητοποίηση του μου προκάλεσε τρομερό σοκ και ολόκληρο το κορμί μου άρχισε να τρέμει λες και το χτύπησε σεισμός και ξαφνικά κατάλαβα ότι βρισκόμουν … στο κρεβάτι μου στη Νέα Υόρκη και έτρεμα σύγκορμος.  Εκείνη τη στιγμή αντιλήφθηκα ότι η μητέρα μου είχε πεθάνει πριν χρόνια αλλά το είχα ξεχάσει! «Πώς γινόταν να έχει σβηστεί από τον εγκέφαλό μου η πιο αγαπημένη μου ανάμνηση;» αναρωτήθηκα έντρομος και με πλημμύρισε πίκρα, πόνος και ντροπή. Αυτά που υπέφερα ήταν αληθινά παρότι τα γεγονότα που περιέγραψα δεν ήταν τίποτε παραπάνω από φανταστικά απαυγάσματα παλιότερων συμβάντων. Αυτό που ένιωσα δεν ήταν ξύπνημα από ένα όνειρο, αλλά η αποκατάσταση ενός συγκεκριμένου τμήματος του συνειδητού μου…

Την εποχή που έλαβε χώρα το σχετικό γεγονός, ήμουν σε κατάσταση υστερίας εξ αιτίας της απόγνωσης για το θάνατο της μητέρας μου και έτεινα να πιστέψω ότι όντως υπήρξε μια υλοποίηση, ένα μεταθανάτιο μήνυμα από τη μητέρα μου, σύντομα όμως το έδιωξα από το νου μου σαν σκέτη ανοησία. Αποδεικνύω διαρκώς με κάθε σκέψη και πράξη μου ότι είμαι μια αυτόματη μηχανή που ανταποκρίνεται στα εξωτερικά ερεθίσματα που μαστιγώνουν τα αισθητικά μου όργανα, μια μηχανή ικανή για ανάπτυξη που βιώνει άπειρες διαφορετικές υπάρξεις από την κούνια ως τον τάφο.

Η εξήγηση των διανοητικών καταστάσεων και φαινομένων που έχω περιγράψει τελικά είναι πολύ απλή. Μέσω της μακρόχρονης συγκέντρωσης σε ένα ιδιαίτερο αντικείμενο ορισμένες ίνες στον εγκέφαλό μου, από έλλειψη αιμάτωσης και άσκησης είχαν μουδιάσει και δεν μπορούσαν πια να αντιδράσουν κανονικά στις εξωτερικές επιδράσεις. Με την αλλαγή κατεύθυνσης της σκέψης μου, σταδιακά αναζωογονήθηκαν και επανήλθαν στην κανονική τους κατάσταση. Η έντονη επιθυμία μου να δω τη μητέρα μου οφειλόταν στο ότι ξαναβρήκε ένα υφαντό της που μου το χάρισε τη μέρα που έφυγα από το σπίτι πριν πολλά χρόνια, πράγμα που ξύπνησε μέσα μου τρυφερές αναμνήσεις λίγο πριν αρχίσω να συγκεντρώνομαι. Άκουσα το τραγούδι επειδή η μητέρα μου είχε πεθάνει το πρωινό του Πάσχα την ώρα της πρωινής λειτουργίας και η χορωδία έψαλλε στην εκκλησία που ήταν εκεί κοντά. Αλλά είχα μεγάλη δυσκολία να εντοπίσω την εξωτερική εντύπωση που προκάλεσε αυτήν καθ’ αυτήν την υλοποίηση, ώσπου θυμήθηκα ότι σε μία επάνοδό μου στην Ευρώπη πέρασα από το Μόναχο της Βαυαρίας και είδα εκεί μεταξύ άλλων και έναν πίνακα του Άρνολντ Μπαίκλιν του διάσημου Γερμανού ζωγράφου που αναπαριστά μία από τις εποχές και παρίστανε μια ομάδα αλληγορικών μορφών επάνω σε ένα σύννεφο. Ο ζωγράφος ήταν τόσο αξιοθαύμαστα επιδέξιος σε αυτήν του τη δημιουργία που οι μορφές επάνω στο σύννεφο φαινόταν πραγματικά να αιωρούνται στον αέρα με κάποιο αόρατο τρόπο. Αυτό μου έκανε μεγάλη εντύπωση και εξηγεί το φαινόμενο.

Πολλοί από εκείνους που πιστεύουν πραγματικά στα υπερφυσικά φαινόμενα μάλλον θα υποστηρίξουν ότι έλαβα μήνυμα από τη μητέρα μου αλλά εγώ, όντας σκληροπυρηνικός υλιστής, είμαι προκατειλημμένος και ανίκανος για υψηλότερες αντιλήψεις. Μπορεί να έχουν δίκιο αυτοί, αλλά εγώ θα εμμείνω στην μηχανιστική αντίληψη της ζωής μέχρι της αποδείξεως του αντιθέτου. Το πρακτικό δίδαγμα που έχω εξάγει από αυτό και άλλα παρόμοια επικίνδυνα βιώματα είναι να έχετε το νου σας με την αυτοσυγκέντρωση και να αρκείστε στα μέτρια κατορθώματα.

* Αδημοσίευτο χειρόγραφο από το αρχείο του Μουσείου Νίκολα Τέσλα.

ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ: Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ

ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ

Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ

Του Γιώργου Στάμκου (stamkos@post.com)

«Ο Νίκολα Τέσλα παραμένει ο μύθος, το κεντρικό σημείο, το αρχέτυπο όλων των 

επιστημόνων του 20ου αιώνα». 

Gerry Vassilatos, Lost Science

 Ο Νίκολα Τέσλα γεννήθηκε τα μεσάνυχτα της 10ης Ιουλίου του 1856, κατά τη διάρκεια μιας τρομερής καταιγίδας γεμάτη λαμπερές αστραπές… Ήταν μια ηλεκτρισμένη νύχτα κι εκείνος είχε την τύχη να γεννηθεί σε μια από τις πλέον «ηλεκτρισμένες» περιοχές της Ευρώπης: σε μια μεθόριο που χώριζε δύο αυτοκρατορίες, την Αυστροουγγρική και την Οθωμανική Αυτοκρατορία.  Γεννήθηκε στο χωριό Σμίλιαν της Λίκα, μια περιοχή που ανήκει σήμερα στην Κροατία, αλλά τότε αποτελούσε τμήμα της λεγόμενης Vojna Krajina, δηλαδή της παραμεθόριας «στρατιωτικής περιοχής» της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, που ήταν αυτόνομη και κατοικούνταν κυρίως από Σέρβους πρόσφυγες από διάφορες περιοχές της κατεχόμενης από τους Οθωμανούς Σερβίας.

Την ίδια χρονιά που γεννήθηκε ο Τέσλα γεννήθηκαν και ο Σίγκμουντ Φρόιντ, ο Όσκαρ Ουάιλντ και ο Μπέρναρντ Σο. Την ίδια χρονιά οι Burton και Speke ανακάλυψαν τις πηγές του Νείλου και τελείωσε ο πολυαίμακτος Κριμαϊκός Πόλεμος. Ελάχιστα όμως από αυτά τα γεγονότα έφτασαν στ’ αυτιά του πατέρα του Τέσλα, του Μιλούτιν, που ήταν ο Σέρβος ορθόδοξος ιερέας του χωριού ή της μητέρας του Τζούκα Μάντιτς, που ήταν μια αγράμματη, αλλά ταλαντούχα αγρότισσα, προικισμένη με το χάρισμα να μαθαίνει εύκολα ξένες γλώσσες και να εφευρίσκει πρακτικές λύσεις για τα καθημερινά προβλήματα.

Ο Νίκολα ήταν ένα λεπτό και φιλάσθενο αγόρι, πράγμα που ανησύχησε πολύ τους γονείς του (βαπτίστηκε μάλιστα μόλις γεννήθηκε, επειδή ο ιερέας πατέρας του φοβόταν μήπως πεθάνει πρόωρα). Η μεγαλύτερη αγάπη του ήταν η Φύση και τα ζώα.

Αρέσκονταν να περιδιαβαίνει με τις ώρες στα δάση γύρω από το πατρικό του και να φαντάζεται τρόπους άντλησης ενέργειας από τον άνεμο ή από την ακατάπαυστη κίνηση των ορμητικών ποταμών…

Από την πρώιμη παιδική του ηλικία ο Νίκολα επέδειξε μια ιδιοφυΐα και μια εφευρετικότητα, που τον έκανε να ξεχωρίζει. Σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών οραματίστηκε τρόπους άντλησης ενέργειας από έναν μικρό καταρράκτη, που βρίσκονταν κοντά στο σπίτι του. Σχεδίασε έναν τροχό που γύριζε γύρω από έναν άξονα, που ήταν δεμένος σε μια διχαλωτή βέργα. Με πολύ χαρά ο μικρός Νίκολα έβλεπε τον τροχό να γυρίζει ασταμάτητα από τη δύναμη του νερού. Μπορούσε να τον παρατηρεί για ώρες, κάνοντας σχέδια για τη δημιουργία ενός μεγαλύτερου τροχού. Λίγα χρόνια αργότερα, όταν είδε για πρώτη φορά μια φωτογραφία από τους καταρράκτες του Νιαγάρα, είπε στον πατέρα του: «Μια μέρα θα ήθελα να τους τιθασεύσω». Και κάποια μέρα, αρκετά χρόνια αργότερα, η επιθυμία του έγινε όντως πραγματικότητα…

Στη διάρκεια της εφηβικής του ηλικίας ο Τέσλα άρχισε να σφυρηλατεί έναν δυνατό χαρακτήρα, να ελέγχει τα συναισθήματα και τα πάθη του και να αποφεύγει τις στενές μορφές ανθρώπινης επαφής. Σταδιακά άρχισε να οικοδομεί ένα καθαρό πνεύμα, με διανοητική διαύγεια, με πλούτο γνώσεων, με ηθικές αρχές καθώς και με αυξημένες ικανότητες διαίσθησης.

Πήγαινε στο λύκειο του Κάρλοβατς, που τότε ονομάζονταν στα γερμανικά Carlstadt, όταν είδε για πρώτη φορά μια πειραματική επίδειξη του ηλεκτρισμού. Ο Τέσλα έμεινε έκθαμπος μπροστά σ’ αυτό το εκπληκτικό φαινόμενο. Γεμάτος συγκίνηση θυμόταν αργότερα τα μαθήματά και τα πρώτα πειράματα που παρακολουθούσε: «Το κάθε πείραμα έβρισκε στο μυαλό μου χίλιες αντανακλάσεις. Ήθελα να μάθω περισσότερα γι’ αυτή την εκπληκτική δύναμη. Λαχταρούσα τα πειράματα και τις έρευνες και πάντα μόλις τέλειωνε το μάθημα είχα μια θλίψη στην ψυχή» (Οι Εφευρέσεις Μου). Από τότε αποφάσισε να αφιερώσει τη ζωή του στη μελέτη της φυσικής του ηλεκτρισμού και να ανακαλύψει όλα τα μυστικά του. Και κράτησε την υπόσχεση του.

Ενθουσιάστηκε τόσο πολύ με τη νέα επιστήμη του ηλεκτρισμού, ώστε αποφάσισε να μάθει αγγλικά για να μπορεί να διαβάζει τα γραπτά του πρωτοπόρου Αμερικανού εφευρέτη Τόμας Άλβα Έντισον!

Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του πατέρα του, που τον ήθελε να γίνει ιερέας ή στρατιωτικός, όπως ήταν η οικογενειακή παράδοση, ο Τέσλα γράφτηκε στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Γκρατς της Αυστρίας κι έγινε αμέσως ένας αφοσιωμένος σπουδαστής. Φτάνοντας στο Γκρατς ο Τέσλα αισθάνθηκε ότι ένα όνειρο του είχε πλέον εκπληρωθεί.Θα μπορούσε επιτέλους ν’ ασχοληθεί με τη μηχανική και ν’ αφοσιωθεί στη μελέτη και στην έρευνα του ηλεκτρισμού.

Συνέχισε αναζητώντας απάντηση στο πρόβλημα της αξιοποίησης του εναλασσόμενου ρεύματος, που του έγινε εμμονή, ακόμη και μετά το τέλος των σπουδών του στο Πανεπιστήμιο της Πράγας (1879-1880), όταν έπιασε δουλειά ως ηλεκτρονικός σε μια καινούργια τηλεφωνική εταιρεία στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. Κατά τη διάρκεια της εργασίας του σ’ αυτή την εταιρεία ο Τέσλα εφηύρε έναν τηλεφωνικό ενισχυτή, που έγινε ο πρόγονος του σημερινού ηχείου. Δεν ξέχασε όμως στιγμή το πρόβλημα της εφεύρεσης μιας συσκευής εναλλασσόμενου ρεύματος.

Στις αρχές του 1882 μια μικρή ασθένεια τον ανάγκασε να μείνει για μερικές μέρες εκτός εργασίας. Περπατώντας το ηλιοβασίλεμα, μαζί με το φίλο και βοηθό του Anital Szigety, σε ένα πάρκο της Βουδαπέστης κι απαγγέλλοντας στα γερμανικά στίχους από το Φάουσττου Γκαίτε, του ήρθε ως λάμψη μια μεγαλοφυής ιδέα, που έμελλε να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε πλήρη εξηλεκτρισμό. «Τότε, σε μια στιγμή έμπνευσης, προφέροντας αυτές τις λέξεις, η ιδέα με κτύπησε σαν λάμψη αστραπής, και μέσα σε μια στιγμή μου αποκαλύφθηκε η αλήθεια. Με το μπαστούνι άρχισα τότε να χαράζω στην άμμο τα διαγράμματα…», έγραψε αργότερα ο Τέσλα στην αυτοβιογραφία του Οι Εφευρέσεις Μου (My Inventions). Με το μπαστούνι του ο άνθρωπος που θα «ανακάλυπτε» τον 20οαιώνα άρχισε να σχεδιάζει πρόχειρα στο χώμα έναν κινητήρα. «Τον βλέπεις;», ρώτησε στον φίλο του, που παρακολουθούσε άφωνος, «κοίταξε με τώρα που θα τον αντιστρέψω!». Όταν τέλειωσε τα πρόχειρα σχέδια του αναφώνησε γεμάτος ικανοποίηση: «Αυτό είναι! Ένα περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο! Δες πόσο ήσυχα λειτουργεί. Χωρίς σπίθες. Χωρίς θόρυβο. Λειτουργεί τέλεια!» Μ’ αυτόν τον ασυνήθιστο τρόπο ο Τέσλα συνέλαβε για πρώτη φορά την ιδέα του περιστρεφόμενου μαγνητικού πεδίου και του επαγωγικού κινητήρα, ο οποίος χρησιμοποιείται σήμερα σε κάθε ηλεκτρική συσκευή. Αρπάζοντας ένα μεγάλο μυστικό της Φύσης και χαρίζοντας το στους ανθρώπους, ο Τέσλα έγινε ένας σύγχρονος Προμηθέας που οδήγησε την ανθρωπότητα στην εποχή του ηλεκτρισμού…

Χωρίς τον Νίκολα Τέσλα δεν θα υπήρχε εναλλασσόμενο ρεύμα στο σπίτι σας, το φως της λάμπας δεν θα είχε νικήσει το σκοτάδι, δεν θα λειτουργούσαν ο υπολογιστής ή η καφετιέρα σας. Του χρωστάμε 700 εφευρέσεις, ορισμένες εκ των οποίων θεμελίωσαν τον κόσμο μας. «Αν θελήσουμε να εξαφανίσουμε από το δικό μας βιομηχανικό κόσμο τα αποτελέσματα του έργου του κυρίου Τέσλα, τα γρανάζια στις βιομηχανίες θα έπρεπε να σταματήσουν να γυρίζουν, τα ηλεκτρικά τρένα μας θα έπρεπε να ακινητοποιηθούν, οι πόλεις μας να βυθιστούν στο σκοτάδι… Ναι, τόσο μακριά έφτασε με το έργο του, που αποτέλεσε το θεμέλιο του σύγχρονου κόσμου. Το όνομα του σημάδεψε μια εποχή προόδου στην επιστήμη του ηλεκτρισμού. Από αυτό το έργο ξεπήδησε μια επανάσταση…» Έτσι σχολίασε κάποτε ο Αμερικανός φυσικός B. A. Behrend τη συνεισφορά του Τέσλα στη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου.

Ο Τέσλα δεν ήταν ένας απλός εφευρέτης. Το να αποκαλεί κανείς τον Τέσλα απλά «εφευρέτη» είναι σαν να λέει ότι ο  Σοπέν ήταν απλώς ένας «πιανίστας». Ο Τέσλα ήταν ένας εξερευνητής νέων ηπείρων γνώσεων, ένας άνθρωπος που ανακάλυπτε νέες φυσικές αρχές και μόνον κατανάγκην υπήρξε εφευρέτης. Για τον ίδιο μεγαλύτερη σημασία είχε η ανακάλυψη νέων φυσικών αρχών και λιγότερο η εφαρμογή τους στην πράξη. Ήταν πάνω απ’ όλα ένας πρωτοπόρος εξερευνητής νέων αρχών της Φυσικής, ένας ανθρωπιστής επιστήμονας που οραματιζόταν ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα. Ένας άνθρωπος των θαυμάτων.

Αυτή ήταν άλλωστε και η μεγαλύτερη διαφορά του με τον Τόμας Άλμπα Έντισον. Ο Έντισον ήταν απλά ένας εφευρέτης (με πάνω από 1.000 ευρεσιτεχνίες στο ενεργητικό του), ο οποίος ενδιαφερόταν αποκλειστικά για την πρακτική εφαρμογή και την εμπορική εκμετάλλευση των εφευρέσεων του. Αντίθετα ο Τέσλα, παρά το γεγονός ότι χρεώνεται τουλάχιστον 700 ευρεσιτεχνίες, ήταν ουσιαστικά ένας θεωρητικός τύπος, ένας τολμηρός εξερευνητής που αδιαφορούσε για την πρακτική εφαρμογή και -κυρίως- για το εμπορικό όφελος από την εκμετάλλευση των ανακαλύψεων του.

Αντίθετα με τον Έντισον ο Τέσλα ήταν ένας «μοναχικός καβαλάρης», που παρέμεινε σ’ όλη του τη ζωή ανένταχτος κι ελεύθερος, δίνοντας συχνά σκληρές μάχες με το επιστημονικό και βιομηχανικό κατεστημένο της εποχής του. Ο Τέσλα προχωρούσε άφοβα μπροστά αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Ξεκλείδωνε με την ευαισθησία ενός ποιητή τα μεγάλα μυστικά της φύσης και τα χάριζε στην ανθρωπότητα. Τον ενδιέφερε η συνολική πρόοδος και πίστευε στο θετικό δυναμικό του ανθρώπου που μπορούσε ν’ αναπτυχθεί σε τέλειο βαθμό.

Από την αρχή ακόμη της επιστημονικής του δράσης ο Τέσλα έδωσε μια σειρά απόμοναχικές μάχες ενάντια στο επιστημονικό και βιομηχανικό κατεστημένο της εποχής του. Σε κάποιες από αυτές νίκησε, ενώ στις περισσότερες έχασε, επειδή δεν συμφωνούσε με τα κατεστημένα συμφέροντα. Το πολυφασικό του σύστημα του εναλλασσόμενου ρεύματος επικράτησε, αφού όμως προηγουμένως έδωσε μια σκληρή μάχη με τη βιομηχανία του συνεχούς ρεύματος. Τελικά νίκησε, επειδή ήταν ολοφάνερα πιο αποτελεσματικό και οικονομικό. Ο προωθητικός κινητήρας του απέτυχε, όχι γιατί δεν ήταν αποτελεσματικός, αλλά επειδή για να εφαρμοστεί θα έπρεπε ν’ αλλάξει ολόκληρη η δομή της αυτοκινητοβιομηχανίας. Και το φιλόδοξο σχέδιο του για την ασύρματη μεταφορά ενέργειας δεν προχώρησε, επειδή ερχόταν σε άμεση αντίθεση με μονοπωλιακά συμφέροντα, που λυμαίνονται ως σήμερα τη ενεργειακή εξέλιξη της ανθρωπότητας.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1880 ο Τέσλα συνήθισε την ανθρωπότητα με μια σειρά από επιστημονικές εκπλήξεις και εφευρέσεις: εναλλασσόμενο ρεύμα, επαγωγικοί κινητήρες, πολυφασικό σύστημα, ρεύματα υψηλής συχνότητας, ηλεκτρικός ταλαντωτής, πηνίο Τέσλα, ραδιόφωνο, ακτινογραφία (Τεσλόγραμμα), τηλεκατεύθυνση, αυτοματισμός, ασύρματη μεταφορά ενέργειας, τηλεγεωδυναμική, προωθωτικοί κινητήρες, ραντάρ, ιντερφερόμρετρο, ηλεκτρομαγνητική προστασία… είναι μονάχα μερικές από τις 700 εφευρέσεις, που ο Σέρβος επιστήμονας προσέφερε στην ανθρωπότητα. Αλήθεια, ποιος από σας γνωρίζει ότι πίσω από κάθε ηλεκτρική συσκευή, που έχουμε σήμερα στα σπίτια μας, κρύβεται η μεγαλοφυία ενός ανθρώπου, που κυριολεκτικά αφιέρωσε τη ζωή, το μυαλό και το πνεύμα του στην υπηρεσία της ανθρωπότητας;

Εκτός από επιστήμονας κι εφευρέτης ο Τέσλα υπήρξε οραματιστής ενός μέλλοντος, στο οποίο ο άνθρωπος δε θα ήταν αναγκασμένος να πασχίζει για την επιβίωση του, όπου οι λέξεις πλούσιος και φτωχός δε θα σήμαιναν τη διαφορά του επιπέδου της υλικής ευημερίας, αλλά των πνευματικών ικανοτήτων. Ο Τέσλα ήταν ένας ονειροπόλος, μια λέξη υποτιμητική για τους «προσγειωμένους», ένας πρωτοπόρος, που τολμούσε να προχωρήσει άφοβα προς το άγνωστο, εξερευνώντας νέους κόσμους γνώσεων. Ήταν έναςφιλόσοφος, που στοχάζονταν αδιάκοπα πάνω στα μεγάλα προβλήματα της ανθρωπότητας.  Ένας ποιητής της επιστήμης. Από την άλλη ήταν κι ένας παράξενος, εκκεντρικός και ιδιόρρυθμος άνθρωπος, που ακολουθούσε ένα εντελώς δικό του «σχέδιο ζωής».

Από την  ηλικία των 34 ετών ο Τέσλα σταμάτησε να ποθεί, να μισεί, να θλίβεται, να πίνει καφέ, τσάι ή αλκοόλ, να καπνίζει, να κοιτιέται στον καθρέπτη, να φοράει ρολόι, δακτυλίδια και να τρώει οτιδήποτε του μαγείρευε κάποιος άλλος. Κοντολογίς συγκέντρωσε όλο τον πλούτο και τη δύναμη της μεγαλοφυίας σ’ έναν και μοναδικό σκοπό: να σκέφτεται και να υπηρετεί την ανθρωπότητα, ανακαλύπτοντας πράγματα που θα έκαναν την ανθρώπινη ζωή ευκολότερη και πιο ευτυχισμένη.
Αν και θα μπορούσε να επαναπαυτεί στις δάφνες του, όντας δοξασμένος και πλούσιος από την ηλικία των 34 ετών, εκείνος προτίμησε να προχωρήσει κι άλλο προσφέροντας στην ανθρωπότητα, ως νέος Προμηθέας, ένα πολύ μεγαλύτερο δώρο: την Ελεύθερη Ενέργεια.

Η Ελεύθερη Ενέργεια για όλους ήταν το μεγάλο του όνειρο.

Ο Τέσλα είναι ο «πατέρας» της Ελεύθερης Ενέργειας. Οραματιζόταν έναν κόσμο όπου ο καθένας θα είχε ελεύθερη πρόσβαση στην αστείρευτη θάλασσα της ενέργειας, που τον περιβάλλει. Σε μια διάλεξή που έδωσε στις 20 Μαΐου του 1891 στο Κολούμπια Κόλετζ της Νέας Υόρκης, ο Τέσλα απευθύνθηκε προς το ενθουσιώδες κοινό λέγοντας: «Τρέχουμε όλοι μαζί μέσα σ’ έναν απέραντο χώρο με μια απίστευτη ταχύτητα και όλα γύρω μας κινούνται, γυρίζουν και περιβάλλονται από ενέργεια. Υπάρχει σίγουρα κάποια άμεση πρόσβαση σ’ αυτήν την ενέργεια. Ο ηλεκτρισμός που αντλήσαμε από το φυσικό περιβάλλον, προέρχεται από αυτήν την ενέργεια. Σύντομα θα αντλούμε χωρίς μεγάλο κόπο πολλές μορφές ενέργειας από αυτήν την απέραντη κι ανεξάντλητη φυσική ενέργεια κι έτσι η ανθρωπότητα θα προοδεύσει με γιγαντιαία βήματα».

Στις 3 Ιουλίου του 1899, κατά τη διάρκεια των πειραμάτων του στο Κολοράντο Σπρινγκς, ο Σερβοαμερικάνος εφευρέτης ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε μια «ανεξάντλητη πηγή ενέργειας». Προέβλεψε μάλιστα ότι στο μέλλον ο κόσμος θα κατάφερνε να συνδεθεί μ’ αυτήν την πηγή αστείρευτης ενέργειας, κι αυτό θα άλλαζε τη μορφή του ανθρώπινου πολιτισμού και θα οδηγούσε στην κατάκτηση του διαστήματος.

Για ένα σχεδόν χρόνο (1899-1900) στο Κολοράντο Σπρινγκς και σε υψόμετρο 2.300 μέτρων, ο Τέσλα πραγματοποίησε μια σειρά από σημαντικά πειράματα πάνω στην ασύρματη μεταφορά ενέργειας. Εκεί κατόρθωσε όχι μόνο να δημιουργήσει τεχνητές αστραπές μήκους 40 μέτρων, αλλά και ν’ ανάψει λαμπτήρες ακουμπώντας τες απλά στο έδαφος και να θέσει σε λειτουργία συσκευές σε απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων! Στο Κολοράντο Σπρινγκς ανακάλυψε κάτι που ήδη διαισθανόταν: πως η Γη ήταν μια τεράστια «ενεργειακή πισίνα», ένας καλός ενεργειακός αγωγός, πράγμα που σήμαινε ότι το παγκόσμιο σύστημα ασύρματης μετάδοσης ενέργειας, που οραματιζόταν, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Ολόκληρος ο πλανήτης μπορούσε να διασυνδεθεί ενεργειακά αν κατασκευαζόταν, σύμφωνα με το σχέδιό του, ένα δίκτυο από πύργους εκπομπής και λήψης ηλεκτρικής και ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας. Ακόμη και η ίδια η γη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας, έτσι ώστε ο καθένας να ήταν σε θέση ν’ αντλήσει ενέργεια χώνοντας απλά μια μεταλλική ράβδο στο έδαφος! Αν και ορισμένοι πίστευαν πως αυτά που έλεγε ο Τέσλα θα έπρεπε να μπουν στο «κουτί με τις παλαβομάρες» της ανθρωπότητας, εντούτοις η σύγχρονη επιστήμη και οι τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις δείχνουν να τον δικαιώνουν.

Ο Τέσλα πίστευε πως ήταν δυνατή η μετάδοση της ηλεκτρικής ενέργειας με ασύρματο τρόπο κι έφτιαξε ολόκληρα σχέδια για ένα παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα. Το όραμα του ήταν ένα παγκόσμιο σύστημα, που ταυτόχρονα θα μετέδιδε ραδιοσήματα και θα μετέφερε με ασύρματο τρόπο ηλεκτρική ενέργεια! Το σχέδιο του ήταν τόσοπροχωρημένο και ριζοσπαστικό για την εποχή του, που μόλις δημοσιοποιήθηκε οι πόρτες στη Wall Street έκλεισαν γι’ αυτόν. Τα μονοπωλιακά συμφέροντα, ακόμη κι εκείνοι που επένδυσαν εκατομμύρια δολάρια στο σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος, αρνήθηκαν να τον χρηματοδοτήσουν.

Όταν ο μεγαλοτραπεζίτης Τζον Πίερποντ Μόργκαν, που αρχικά χρηματοδότησε το σχέδιο του εφευρέτη στο Γουόρντεκλιφ του Λονγκ Άιλαντ, πληροφορήθηκε πως ο στόχος του Τέσλα ήταν η ασύρματη μεταφορά ενέργειας ρώτησε τον εφευρέτη: «Και ποιος θα πουλάει την ενέργεια στους αποδέκτες της;» «Κανείς», απάντησε με ειλικρίνεια ο Τέσλα,«ο καθένας θα μπορεί να τη λαμβάνει καρφώνοντας μια ράβδο στο έδαφος ή τοποθετώντας μια κεραία στη στέγη του σπιτιού του. Σκεφθείτε το: δεν θα υπάρχουν καλώδια, αερόπλοια θα πετούν χρησιμοποιώντας την εκπεμπόμενη ενέργεια…» «Αρκετά», τον διέκοψε ο μεγαλοτραπεζίτης. «Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Τέσλα. Θα σας στείλω την απάντηση μου». Η απάντηση, και τα χρήματα, δεν ήρθαν ποτέ. Μέχρι το τέλος της ζωής του ο Τέσλα περίμενε μιαν απάντηση…

Ο οραματιστής και αθεράπευτα ανθρωπιστής Τέσλα είχε κάνει το λάθος να δείξει στον κατεξοχήν εκπρόσωπο των μονοπωλιακών συμφερόντων της εποχής του, τον κόσμο όπως θα μπορούσε να είναι: ελεύθερος από ενεργειακά μονοπώλια και με άφθονη και φθηνή ενέργεια για τον καθένα. Έναν κόσμο που η ανθρωπότητα ίσως να είναι έτοιμη τον 21ο αιώνα…

Μετά την αποτυχία του σχεδίου στο Γουόντερκλιφ ο Τέσλα δεν είχε ποτέ καμιά άλλη ευκαιρία να φέρει την Ελεύθερη Ενέργεια στον κόσμο. Συνέχισε όμως μέχρι το τέλος της ζωής του να σχεδιάζει, να κατασκευάζει και να οραματίζεται διάφορα χρήσιμα επιτεύγματα. Πάντα ήταν ασυμβίβαστος, ένας μοναχικός και ρομαντικός «ιππότης» της επιστήμης. Το κατεστημένο της εποχής του τον πολέμησε σκληρά και τελικά πέθανε στις 7 Ιανουαρίου του 1943, φτωχός και αγνοημένος, σ’ ένα ταπεινό δωμάτιο του ξενοδοχείου New Yorker.

Ο Τέσλα ήταν ένας μεγάλος και αισιόδοξος οραματιστής για το μέλλον της ανθρωπότητας. Τι έγιναν ωστόσο τα οράματα του για τον ουτοπικό και ενεργειακά ελεύθερο κόσμο του μέλλοντος; Αυτά βρίσκονται κρυμμένα στα εκατοντάδες χειρόγραφα του, που έχουν γίνει ανάρπαστα από τις μυστικές υπηρεσίες και τις ομάδες ερευνητών ανά τον κόσμο…

Η ζωή, το έργο, οι ιδέες και τα οράματα του «πατέρα» της Ελεύθερης Ενέργειας, έχουν εμπνεύσει δεκάδες επιστήμονες κι ερευνητές, που έθεσαν κι αυτοί με τη σειρά τους τον εαυτό τους στο κυνήγι του «Αγίου Δισκοπότηρου» της επιστήμης: στην ανακάλυψη μιας συσκευής που θα αντλεί και θα αξιοποιεί την Ελεύθερη Ενέργεια του περιβάλλοντος. Όπως άλλωστε συνήθιζε να λέει και ο μεγάλος Σερβοαμερικανός εφευρέτης: «Η ενέργεια βρίσκεται παντού και σε αφθονία. Εμείς όμως διψάμε. Μοιάζουμε με κάποιον που βρίσκεται πάνω σε μια βάρκα που πλέει μέσα σ’ ένα ποτάμι, αλλά πεθαίνει από τη δίψα, γιατί δε διαθέτει ένα ποτήρι για να πιει νερό».

Τα Βραβεία και οι Αναγνωρίσεις του Νίκολα Τέσλα

• Το 1912 ο Τέσλα προτάθηκε, μαζί με τον Έντισον, για το Βραβείο Νόμπελ.
• Το 1917 ο Τέσλα βραβεύτηκε με το «Μετάλλιο του Έντισον»», το πιο σημαντικό βραβείο στον τομέα της ηλεκτροτεχνικής στις ΗΠΑ.
• Το 1960 η Διεθνής Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής ονόμασε την μονάδα μέτρησης της μαγνητικής επαγωγής, μονάδα Τέσλα (Τ).
• Το 1975 ο Τέσλα εισάγεται επίσημα στο Inventor’s Hall of Fame.
• Το 1976 καθιερώνεται το Βραβείο Τέσλα από το Ινστιτούτο των Ηλεκτρομηχανικών των ΗΠΑ, το οποίο και απονέμεται κάθε χρόνο.
• Το 1983 τα Αμερικανικά Ταχυδρομεία τίμησαν τον Τέσλα τυπώνοντας γραμματόσημα με τη μορφή του.
• Το άγαλμα του Νίκολα Τέσλα τοποθετείται στους καταρράκτες του Νιαγάρα, όπου το 1895 λειτούργησε το πρώτο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στον κόσμο.
• Το 1992 τυπώνονται στη Σερβία μια σειρά από χαρτονομίσματα με τη μορφή του Τέσλα.
• Η γωνία της 40ης οδού με την 6η Λεωφόρο του Μανχάταν ονομάζεται «Γωνία του Νίκολα Τέσλα» και τοποθετήθηκε σχετική πινακίδα για να θυμίζει στους Νεοϋορκέζους ότι η πόλη τους χρωστάει πολλά στον Τέσλα.
• Το 2005 το Διεθνές Αεροδρόμιο του Βελιγραδίου μετονομάζεται σε «Αεροδρόμιο Νίκολα Τέσλα».
• Το 2006 ανακηρύσσεται από UNESCO «Έτος Τέσλα» για να τιμηθούν τα 150 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου εφευρέτη.

Ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com) είναι συγγραφέας, βιογράφος του Νίκολα Τέσλα, και δημιουργός του εναλλακτικού περιοδικού Ζενίθ (www.zenithmag.wordpress.com).

O KOΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ

Free Energy World

ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΟΤΑΝ ΑΝ…

Ο ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΕΝΑ ΑΙΩΝΑ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ;

 

«Το σχέδιο μου καθυστέρησε από τους νόμους της Φύσης. Ο κόσμος δεν ήταν έτοιμος γι’ αυτό. Ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του, όμως οι ίδιοι νόμοι θα επικρατήσουν στο τέλος και θα το κάνουν να επιτύχει θριαμβευτικά».

Νίκολα Τέσλα, Οι Εφευρέσεις μου

 Γράφει ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com)

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ!

Έχουμε συνηθίσει να ζούμε σ’ έναν κόσμο πνιγμένο στην ατμοσφαιρική μόλυνση, που απειλείται από πλανητική υπερθέρμανση, ερημοποίηση, αύξηση της στάθμης των θαλασσών, πείνα, μείωση της βιοποικιλότητας και ακραία καιρικά φαινόμενα. Το κλίμα του πλανήτη μας έχει πλέον απορυθμιστεί, οι πόλεις μας είναι μολυσμένες από μικροσωματίδια και βαριά μέταλλα και η λειψυδρία έχει καταντήσει συνηθισμένο φαινόμενο. Πόλεμοι έχουν ξεσπάσει για το πετρέλαιο και μεγάλες περιοχές του πλανήτη μας έχουν βυθιστεί στη γεωπολιτική αστάθεια εξ αιτίας του ανταγωνισμού για τον έλεγχο των ορυκτών καυσίμων. Το ενεργειακό μοντέλο στο οποίο βασίζεται η παγκόσμια οικονομία είναι, κατά κοινή ομολογία, επικίνδυνο και αυτοκαταστροφικό. Θα μπορούσε, ωστόσο, η σημερινή κατάσταση να ήταν διαφορετική και πολύ καλύτερη αν, πριν από έναν σχεδόν αιώνα, ο ανθρωπιστής εφευρέτης και επιστήμονας Νίκολα Τέσλα (1856-1943) μπορούσε να εφαρμόσει τα σχέδια και τα οράματά του σχετικά με την Ασύρματη Μεταφορά Ενέργειας και την Ελεύθερη Ενέργεια.

 

ΑΠΟ ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Κολοράντο Σπρινγκς, 1899, υψόμετρο 2203 μέτρα. Πριν από 110 χρόνια ο Τέσλα κατασκεύασε έναν πειραματικό σταθμό στους πρόποδες της κορυφής Πάικς. Στους μήνες που ακολούθησαν μια σειρά από πειράματά του απέδειξαν πως ήταν δυνατή η μετάδοση της ηλεκτρικής και ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας χωρίς καλώδια. Ο Τέσλα κατάφερε να μεταδώσει ηλεκτρική ενέργεια μέσω του αέρα και του εδάφους, χωρίς καλώδια, και να ανάψει ηλεκτρικές λάμπες σε απόσταση 40 χιλιομέτρων! Ο δρόμος προς την Ασύρματη μεταφορά Ενέργειας ήταν ανοικτός. Εντυπωσιάζοντας την κοινή γνώμη των ΗΠΑ και πετυχαίνοντας τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση του μεγαλοτραπεζίτη Τζ. Π. Μόργκαν, ο Τέσλα αρχίζει να κατασκευάζει στο Γουόντερκλιφ του Λόνγκ Άιλαντ τον κεντρικό πύργο του Παγκόσμιου Συστήματος Ασύρματης Μεταφοράς Ενέργειας. Στόχος του είναι να κατασκευαστούν άλλοι πέντε τέτοιοι ενεργειακοί πύργοι-σταθμοί σε διάφορα σημεία του βορείου ημισφαιρίου ώστε να είναι δυνατή η μεταφορά ηλεκτρομαγνητικών σημάτων και ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς καλώδια προς κάθε κατεύθυνση. Παρά την αρχική του δυσπιστία και καχυποψία ο μεγαλοκαρχαρίας Μόργκαν πείθεται τελικά –με την υπόσχεση, βεβαίως, μελλοντικών κερδών– να συνεχίσει να χρηματοδοτεί το σχέδιο του Τέσλα, που τίθεται το 1910 σε πλήρη εφαρμογή. Ηλεκτρομαγνητικά σήματα μεταφέρονται σε ολόκληρο τον πλανήτη, ενώ είναι εφικτή ακόμη και η μετάδοση ηλεκτρικής ενέργειας από απόσταση. Η ανθρωπότητα μοιάζει με μια τεράστια μυρμηγκοφωλιά που ξαφνικά κάτι την αναστάτωσε. Η πλανητική επικοινωνία είναι γεγονός και η φθηνή, άφθονη και καθαρή ενέργεια γίνεται προσιτή σε όλους, ανεξαρτήτου απόστασης. Ακόμη και η πιο απομακρυσμένη αγροικία μπορεί να προμηθευτεί ενέργεια τοποθετώντας μια ράβδο στο έδαφος ή μέσω μιας κεραίας. Έναν αιώνα αργότερα τίποτε δεν είναι πια το ίδιο…

ΕΝΑΣ ΟΥΤΟΠΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Πλανήτης Γη, 2013 μ.Χ.  Επτά δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σ’ έναν κόσμο Ελεύθερης Ενέργειας. Σχεδόν κάθε σπίτι παράγει όλη την ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται μέσω μιας μικρής συσκευής, η οποία εκμεταλλεύεται την ενέργεια που μεταδίδεται ασύρματα, καθώς και την ηλιακή ενέργεια.  Στο σύστημα διανομής δεν υπάρχουν απώλειες, λογαριασμοί ηλεκτρικού και μόλυνση. Οι πόλεις δεν έχουν καυσαέρια και τα αυτοκίνητα λειτουργούν με ασύρματο ηλεκτρισμό ή υδρογόνο και δεν αφήνουν στις εξατμίσεις τους τίποτε άλλο παρά σταγονίδια νερού. Οχήματα, τρένα, αεροπλάνα και πλοία κινούνται με ασύρματο ηλεκτρισμό και κυψέλες υδρογόνου. Μικροί σταθμοί ψυχρής πυρηνικής σύντηξης προμηθεύουν την απαιτούμενη ενέργεια που χρειάζονται οι πόλεις και οι βιομηχανίες χωρίς τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος. Η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι ανύπαρκτη και ο καθένας μπορεί να αντλεί ελεύθερα την ενέργεια που χρειάζεται με ελάχιστο κόστος.

Ο κόσμος της Ελεύθερης Ενέργειας, που οραματίστηκε ο Τέσλα, είναι πλέον πραγματικότητα. Είναι ένας ουτοπικός κόσμος χωρίς ένοχο παρελθόν: δεν συνέβησαν ποτέ οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι με τις εκατόμβες των νεκρών. Δε συνέβη ποτέ ούτε το οικονομικό «Κραχ του 1929», ούτε το «πετρελαϊκό Κραχ του 1973», ούτε βεβαίως και η «χρηματοπιστωτική κρίση του 2008». Φράσεις όπως οικολογική κρίση, καταστροφή του περιβάλλοντος, καθώς και Φαινόμενο του Θερμοκηπίου είναι ανύπαρκτες στο λεξιλόγιο των πολιτών του κόσμου στις αρχές του 21ου αιώνα. Αντίθετα όλοι μιλούν σχεδόν καθημερινά για πράγματα όπως «αειφόρο ανάπτυξη», «εμπλουτισμός της βιοποικιλότητας», «ταξίδια στο χρόνο», «επαφή με εξωγήινους», «εξερεύνηση του διαστήματος», «αναβίωση των εξαφανισμένων μορφών ζωής» κ.α. που θα φαινόταν επιστημονική φαντασία στους ανθρώπους του 20ου αιώνα. Η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι αδιανόητη, η αναδάσωση καθημερινή πρακτική και οι δαπάνες των υπουργείων παιδείας, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας είναι δέκα φορές μεγαλύτερες από τις δαπάνες του Υπουργείου Άμυνας, οι οποίες είναι συνεχώς φθίνουσες…

 

ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ ΕΠΑΛΗΘΕΥΟΝΤΑΙ

Χάρη στην επανάσταση της Ελεύθερης Ενέργειας οι προβλέψεις που έκανε ο οραματιστής Τέσλα στις αρχές του 20ου αιώνα δεν απέχουν και πολύ από την πραγματικότητα του κόσμου των αρχών του 21ου αιώνα: «Στο κοντινό μέλλον θα δούμε πολλές χρήσεις της ηλεκτρικής ενέργειας. Θα είμαστε σε θέση να διασκορπίζουμε την ομίχλη με την ηλεκτρική δύναμη και με ισχυρές και διαπεραστικές ακτίνες. Θα δημιουργήσουμε ασύρματες εγκαταστάσεις με σκοπό τη φωταγώγηση των ωκεανών. Σύντομα θα επιτευχθεί η μετάδοση εικόνων με τις συνηθισμένες τηλεγραφικές μεθόδους. Μια άλλη σημαντική καινοτομία θα είναι μια ηλεκτρική γραφομηχανή, που θα καταγράφει την ανθρώπινη φωνή. Θα έχουμε τα εξουδετερωτές καπνού, απορροφητές σκόνης, αποστειρωτές του νερού, του αέρα, των τροφίμων και των ρούχων. Θα είναι επίσης αδύνατον να μεταδοθούν τα μικρόβια ασθενειών και οι άνθρωποι θα μπορούν να θεραπεύονται από αυτές. Αν χρησιμοποιήσουμε ορυκτά καύσιμα ύλες για να αντλήσουμε την ενέργειά μας τότε, ζώντας εις βάρος του κεφαλαίου μας, θα το εξαντλήσουμε γρήγορα. Αυτή η μέθοδος είναι βάρβαρη και επιπόλαια σπάταλη και θα πρέπει να σταματήσει για χάρη των ερχόμενων γενεών. Το αναπόφευκτο συμπέρασμα είναι ότι η υδροδυναμική είναι ο πολυτιμότερος ενεργειακός πόρος μας. Σε αυτή η ανθρωπότητα πρέπει να εναποθέσει τις ελπίδες της για το μέλλον. Με την πλήρη ανάπτυξή της καθώς και μ’ ένα τέλειο σύστημα της ασύρματης μετάδοσης της ενέργειας σε οποιαδήποτε απόσταση, ο άνθρωπος θα είναι σε θέση να λύσει όλα τα προβλήματα της υλικής του ύπαρξης. Η απόσταση, που είναι το κύριο εμπόδιο στην ανθρώπινη πρόοδο, θα εκμηδενιστεί εντελώς όσον αφορά τη σκέψη, τη λέξη, και τη δράση. Η ανθρωπότητα θα ενωθεί, οι πόλεμοι θα γίνουν αδύνατοι, και η ειρήνη θα βασιλέψει ανώτατο επίπεδο» (Nikola Tesla, MyInventions, 1919).

Το όραμα του Τέσλα για ένα μέλλον στο οποίο ο άνθρωπος δε θα ήταν αναγκασμένος να πασχίζει για την επιβίωση του, όπου οι λέξεις πλούσιος και φτωχός δε θα σήμαιναν τη διαφορά του επιπέδου της υλικής ευημερίας, αλλά των διανοητικών και ψυχικών ικανοτήτων, ήταν πλέον πραγματικότητα. Όπως είχε προβλέψει και ο ίδιος πριν από έναν αιώνα ο κόσμος της Ελεύθερης Ενέργειας ήταν ένας κόσμος όπου είχε επιτευχθεί η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής, η μείωση της άγνοιας, του φανατισμού, της τρέλας και φυσικά η αξιοποίηση των φυσικών πηγών ενέργειας, όπως ο ήλιος. Μέχρι το 2035 το Υπουργείο Υγείας και Φυσικής Αγωγής απορροφούσε περισσότερες δαπάνες από το Υπουργείο Άμυνας, όπως άλλωστε είχε προβλέψει και ο ίδιος Τέσλα το 1934: «Στον 21οαιώνα όλα τα πολιτισμένα έθνη θα ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού τους όχι για την άμυνα αλλά για την παιδεία».

 

ΕΠΙΓΕΙΟΣ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ;

Ο κόσμος της Ελεύθερης Ενέργειας του 2013 μ.Χ. είναι ένας κόσμος χωρίς πείνα, χωρίς πολέμους και αιματηρές συγκρούσεις, χωρίς φτώχεια και μαζική ανασφάλεια, χωρίς μόλυνση της ατμόσφαιρας και κίνδυνους πλανητικής υπερθέρμανσης. Είναι ένας κόσμος με άφθονο καθαρό νερό, πράσινες πόλεις, αναδασώσεις, και ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων. Ένας κόσμος χωρίς εθνικούς ανταγωνισμούς, ενεργειακά μονοπώλια, μεγάλες κοινωνικές αντιθέσεις και έλλειμμα δημοκρατίας. Επειδή ο κάθε πολίτης είναι ο παραγωγός της ενέργειας που χρειάζεται δεν υπάρχει εξάρτηση από τον κεντρικό έλεγχο και έτσι η αυτοπεποίθηση των πολιτών έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Αν και αποτελείται από ελεύθερα σκεπτόμενους πολίτες, με αξιοζήλευτα αποθέματα αυτοεκτίμησης, ο κόσμος αυτός δεν έχει γυρίσει εντελώς την πλάτη του στη θρησκεία, η κυρίαρχη μορφή της οποίας είναι ένα είδος Χριστιανο-Βουδισμού!

Η Ελεύθερη Ενέργεια έχει πυροδοτήσει την αειφόρο οικονομική ανάπτυξη, προώθησε την ανταλλαγή προϊόντων και αγαθών χωρίς χρήματα, τον κοινοτισμό και τη διαστημική εξερεύνηση. Ad Astra per Aspera…

«Το παρόν είναι δικό τους, το μέλλον είναι δικό μου».

Νίκολα Τέσλα

NIKOLA TESLA -ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ

NIKOLA TESLA

He is the myth and the archetype for all the 20th century scientists. His inventions and scientific achievements turned on a new era of light for humanity. Nikola Tesla (1856-1943) was   literally Prometheus of electricity, the man who discovered the future. He was born on July 10 1856 from Serb parents in the Croatian village Smiljan (at that time part of the Austrian Empire). From an early age Tesla unfolded his inventive talents, long before he decided to immigrate to the USA where he excelled against all obscurities. We owe him more than 700 inventions, some of which laid the foundations of modern world as we know it: alternating current polyphase system, inductive motors, fluorescent lamps, Tesla coil, radio, remote control, telautomatics, wireless transfer of energy, speedometer, radar, electric igniters etc.

Besides being a scientist Tesla was a very special man who had the courage to go forward fighting a series of battles on his own against the established thought of his time and envisioning our world free of the energy monopoly, friendly to the environment and more humane.

Tesla was a pioneer, who with the sensitivity of a poet unlocked the mysteries of Nature. A dreamer who dared to touch the stars… In his whole life retained   his   sensitive “Balkan soul”, always placing the good of humanity above any kind of profit. Toward the end of his life he was even more withdrawn to himself and made friends with pigeons. When his favorite white pigeon died, he knew that his own death was approaching. Tesla died on January 7, 1943, the day of the Serbian Christmas. His boned face had a peaceful expression coming from another world, as if he was content with his mission here on planet earth…

 George Stamkos, writer- researcher on Tesla’s work

 ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ

Είναι ο μύθος και το αρχέτυπο όλων των επιστημόνων του 20ου αιώνα. Οι εφευρέσεις και τα επιτεύγματα του άνοιξαν για την ανθρωπότητα μια νέα εποχή φωτός. Ο Νίκολα Τέσλα (1856-1943) ήταν στην κυριολεξία ο Προμηθέας του ηλεκτρισμού, ο άνθρωπος που ανακάλυψε το μέλλον. Γεννημένος στις 10 Ιουλίου του 1856 από Σέρβους γονείς στο χωριό Σμίλιαν της Κροατίας (τμήμα τότε της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας), ο Τέσλα ξεδίπλωσε από νωρίς τα εφευρετικά του ταλέντα, πριν αποφασίσει να μεταναστεύσει στην Αμερική όπου, παρά τις αντιξοότητες, μεγαλούργησε. Του χρωστάμε περισσότερες από 700 εφευρέσεις, ορισμένες εκ των οποίων θεμελίωσαν το σύγχρονο κόσμο μας: σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος, επαγωγικοί κινητήρες, λάμπες φθορισμού, πηνίο Τέσλα, ραδιόφωνο, τηλεκατεύθυνση, αυτοματισμός, ασύρματη μεταφορά ενέργειας, ακτινογραφία, ταχύμετρο, ραντάρ, ηλεκτροκινητήρας κ.α.

Εκτός από επιστήμονας και εφευρέτης ο Τέσλα ήταν ένας πολύ ξεχωριστός άνθρωπος που είχε το θάρρος να προχωρήσει μπροστά, δίνοντας μια σειρά από μοναχικές μάχες ενάντια στο κατεστημένο της εποχής του και να οραματιστεί τον κόσμο μας ελεύθερο από ενεργειακά μονοπώλια, φιλικό προς το περιβάλλον και πιο ανθρώπινο.

Ο Τέσλα ήταν ένας πρωτοπόρος, που με την ευαισθησία ενός ποιητή, ξεκλείδωνε τα μυστικά της Φύσης. Ένας ονειροπόλος που τόλμησε με τη σκέψη του ν’ αγγίξει τ’ άστρα… Σε όλη του τη ζωή διατήρησε την ευαίσθητη «βαλκανική ψυχή» του, τοποθετώντας πάντα το καλό της ανθρωπότητας πάνω από τα κέρδη. Προς το τέλος της ζωής του κλείνονταν όλο και περισσότερο στον εαυτό του και είχε ως μοναδικούς φίλους του τα περιστέρια. Όταν το αγαπημένο του λευκό περιστέρι πέθανε, ήξερε ότι πλησίαζε και ο δικός του θάνατος. Ο Τέσλα πέθανε στις 7 Ιανουαρίου του 1943 (ημέρα των σέρβικων Χριστουγέννων) και το αποστεωμένο του πρόσωπο είχε μια απόκοσμη γαλήνη, σαν να φαινόταν ικανοποιημένος για την αποστολή στον πλανήτη Γη…

Γιώργος Στάμκος, συγγραφέας-μελετητής του έργου του Τέσλα

TA ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ – Συνέντευξη του Velimir Abramovic

TA ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΕΣΛΑ

ΒΕΛΙΜΙΡ ΑΜΠΡΑΜΟΒΙΤΣ (VELIMIR ABRAMOVIC)

 Ο Σέρβος ακαδημαϊκός και φιλόσοφος Βέλιμιρ Αμπράμοβιτς (η Άμπραμτσικ) ξεκλειδώνει τα μυστικά του Νίκολα Τέσλα!

     Αποκλειστική Συνέντευξη στη ΜΙΛΙΤΣΑ ΚΟΣΑΝΟΒΙΤΣ (Milica Kosanovic)

Είχα θαυμασμό για τον Βέλιμιρ Αμπράμοβιτς (Velimir Abramovic) από τότε που για πρώτη φορά τον άκουσα να μιλάει για τον Νίκολα Τέσλα σε ένα σέρβικο ντοκιμαντέρ. Αργότερα έμαθα ότι επρόκειτο για τον μεγαλύτερο ίσως εν ζωή γνώστη του Τέσλα. Το 1993 ίδρυσε και μία οργάνωση με το όνομα Τεσλιάνα (TESLIANA) που ασχολoύνταν με όλα τα θέματα γύρω από το μεγάλο εφευρέτη και επιστήμονα, και στη συνέχεια δημιούργησε κι ένα ομώνυμο φιλοσοφικό επιστημονικό περιοδικό που στο πυρήνα του ενδιαφέροντός του, εκτός από τον θαυμαστό κόσμο του Τέσλα είχε και την εκπληκτική Πυθαγόρεια  προσέγγιση των Μαθηματικών στην εποχή μας. Ο Βέλιμιρ Αμπράμοβιτς είναι καθηγητής πανεπιστημίου και διδάκτορας Φιλοσοφίας και Αισθητικής, που επί πολλά χρόνια ζούσε στην Αμερική και στην Δυτική Ευρώπη, διδάσκοντας φιλοσοφία, αλλά όταν τον συναντήσαμε –ήμουν μαζί με τον Γιώργο Στάμκο, ο οποίος έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του στην έρευνα και ανάδειξη του έργου και των ιδεών του Τέσλα– τον περασμένο Απρίλιο στο Βελιγράδι και τον ρωτήσαμε γιατί επέστρεψε τελικά στα Βαλκάνια, μας είπε πως κατάλαβε ότι τελικά στα Βαλκάνια βρίσκεται η πηγή της γνώσης, γιατί οι Βαλκάνιοι επικοινωνούν ακόμη μεταξύ τους άμεσα και τηλεπαθητικά ακριβώς όπως το έκαναν κάποτε οι αρχαίοι Έλληνες στην προσωκρατική εποχή! Τον συναντήσαμε στο Διεθνές Κέντρο Πολιτισμού, όπου συνήθως δίνει τις ιδιαίτερες διαλέξεις του για την οντολογία του χρόνου, για την Φύση και τη διαδικασία της δημιουργίας, για την φιλοσοφία της Τέχνης και της Αισθητικής, για το χώρο και χρόνο στην φιλοσοφία των φυσικών επιστήμων… για τον Πυθαγόρα και τον Τέσλα! Ο Βέλιμιρ Αμπράμοβιτς είναι επίσης μέλος του «American Philosophical Association» και ιδρυτής και διευθυντής του CAT, του Ινστιτούτου Έρευνας σχετικά με το Χρόνο και Συνείδηση. Όμως όταν τον ρώτησα με ποιο τίτλο θα τον παρουσιάσω στους αναγνώστες του Strange μου είπε ότι είναι απλά ένας Φιλόσοφος. Του ζητήσαμε να μας πει μερικά λιγότερο γνωστά πράγματα σχετικά με τον Νικόλα Τέσλα και… ιδού  το αποτέλεσμα!

Κύριε Αμπράμοβιτς πως επηρέασε τον Τέσλα η καταγωγή του από τη βαλκανική χερσόνησο;

Αν θυμηθούμε την καταγωγή του Τέσλα  και το γεγονός ότι οι ρίζες του είναι από την βαλκανική χερσόνησο, πρέπει να παραδεχτούμε ότι είχε μεγάλη επιρροή από το τόπο του, και με μια ευρύτερη έννοια μπορούμε να το δούμε στο τρόπο που σκεφτόταν, αλλά και στα ορθολογικά κλειδιά που φαίνονται στα πειράματα που έκανε για τις δικές του εφευρέσεις. Γιατί είναι έτσι; Το παιδί όταν γεννιέται δεν έχει αναπτυγμένο νευρικό σύστημα και πριν την ηλικία των έξι χρονών, αυτό το «hardware» της ψυχικής ζωής είναι δομημένο σύμφωνα με τα γεωμαγνητικά πεδία στα οποία το παιδί ζει και μεγαλώνει. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό αν είσαι γεννημένος στην Ασία, Αμερική ή Ευρώπη ή κάπου αλλού… Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τη σύνταξη της γλώσσας κάποιου ανθρώπου, αλλιώς δεν μπορούμε πραγματικά να διεισδύσουμε στη δουλειά του είτε πρόκειται για τα πειράματα, θεωρίες ή ό,τι άλλο κάνει. Ο Τέσλα ήταν Πυθαγόρειος.

Τι ακριβώς εννοείτε μ’ αυτό;

Καταρχάς και ο Πυθαγόρας επίσης προερχόταν από την βαλκανική χερσόνησο, όπου βρισκόταν και η αρχαία Ελλάδα, και είχε τη δυνατότητα να οραματίζεται τόσο αφηρημένα και να εξηγεί τη Φύση σχεδόν μαθηματικά έτσι ώστε μπορούσε να εφαρμόσει το όραμά του στα συγκεκριμένα μοντέλα πολύ εύκολα. Αυτός το έκαμε άσκηση. Ο Τέσλα στην ηλικία 17 χρονών ήταν πάρα πολύ άρρώστος, είχε χολέρα, δεν είναι ξεκάθαρο, αλλά κάποια μέλη της οικογένειας είπαν, ότι όλοι οι γιατροί που είδαν τότε τον Τέσλα είπαν ότι είναι θαύμα που ακόμη ζει. Αυτή η αρρώστια είχε αποκτήσει τη δυνατότητα να ελέγχει τα οράματά του, τα οποία πριν από αυτό το γεγονός ήταν αυθόρμητα, και τότε ο πατέρας του, που ήταν ορθόδοξος ιερέας, του έδωσε την άδεια να σπουδάσει τα Τεχνικά, όπως του το είχε υποσχεθεί αν γινόταν καλά… Και αυτή ήταν ίσως η πιο σημαντική στιγμή στην ζωή του νεαρού Τέσλα. Μετά από αυτό το γεγονός ο Τέσλα έγινε ουσιαστικά ένας ψυχο-επιστήμονας, εγώ τον αποκαλώ συνήθως «πνευματικό επιστήμονα», ο οποίος δεν μπορούσε να ταιριάξει στο σχολικό σύστημα ειδικά το Γερμανικό που επικρατούσε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, δηλαδή στην Πολυτεχνική Σχολή του Γκρατς όπου σπούδασε στην αρχή. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Τέσλα δεν τελείωσε τις σπουδές και επομένως ποτέ δεν πήρε το πτυχίο του στην Ηλεκτροτεχνική. Ακόμη και ο καθηγητής του, ο Πέσιλ, που ήταν μεγάλος ειδικός στους κινητήρες και στις γεννήτριες που δούλευαν με το μονοφασικό ρεύμα είχε συχνές συγκρούσεις με τον Τέσλα για τις ιδέες του, και τελικά έκανε μια δίωρη διάλεξη κατά της θεωρίας του Τέσλα σχετικά με τον «κινητήρα που θα δούλευε με το εναλλασσόμενο ρεύμα». Ο καθηγητής ισχυριζόταν πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον να συμβεί και αν συμβεί κάποτε, ότι αυτός ο  καθηγητής δρ. Πέσιλ θα έτρωγε το καπέλο του. Αυτός ποτέ δεν έφαγε το καπέλο του, αλλά εμείς σήμερα ξέρουμε ότι το 99% των βιομηχανικών κινητήρων που παράγονται σήμερα στον πλανήτη και δουλεύουν με το εναλλασσόμενο ρεύμα είναι κινητήρες του Τέσλα και όχι κινητήρες που δουλεύουν με το συνεχές ρεύμα.

Πως το μυαλό του Τέσλα μπορούσε να παράγει τόσο λαμπρές εφευρέσεις;

Θα σας πω… Αλλά πρώτα είναι σημαντικό το γεγονός πως ο Τέσλα πήγε στην Αμερική. Η Αμερική ήταν μια πολύ ανοιχτή χώρα και πολύ παράξενη με κάποιο τρόπο, αλλά αυτό ήταν και το πολύ καλό για έναν εφευρέτη που είχε τόσες πολλές ιδέες και θα μπορούσε να δικτυωθεί στον πλατωνικό κόσμο τον ιδεών. Εκεί βρίσκεται ίσως και το κλειδί της κατανόησης για το πως μπορούσε να πηδήξει πάνω από τις θεωρητικές και επιστημονικές θεωρίες. Ας πούμε πρώτα είχε το όραμα και έπειτα εφάρμοζε πολύ απλά Μαθηματικά τα οποία αντιστοιχούσε εξαιρετικά σωστά στα φυσικά αντικείμενα και τους φυσικούς νόμους. Επίσης μπορούσε να τους δει σαν εικόνα. Αν έχεις την εικόνα έχεις τη γεωμετρία της εικόνας και αυτή τη γεωμετρία αν μεταφέρεις στην Αριθμητική έχεις τους φυσικούς νόμους! Ο Τέσλα μπορούσε να δει τους φυσικούς νόμους με κάποιο ιδιαίτερο τρόπο και αυτό το νόμο, γνωστό μόνο στον ίδιο τον Τέσλα, τον έβαζε σαν συνδυασμό, σαν διακανονισμό των μερών των… Και αυτό ήταν ένα είδος «heuristic method» («ικανός για λύση αλλά χωρίς κρίση»), μια μέθοδο εφεύρεσης που κανένας δεν μπόρεσε να καταλάβει καλά την εποχή του. Του άρεσε να αναφέρεται στη radiant energy (ακτινοβόλα ενέργεια), σ’ έναν ένα ωκεανό ενέργειας στο οποίο βρισκόμαστε μέσα και το οποίο μπορούμε να εκμεταλλευόμαστε.

Πως μπορούμε να έχουμε την Ελεύθερη Ενέργεια που οραματιζόταν ο Τέσλα;

Εμείς γενικά δεν χρειαζόμαστε γεννήτριες να παράγουμε την ενέργεια. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι αντένες, επειδή υπάρχει απεριόριστη ενέργεια παντού γύρω μας. Και αυτό είναι ακριβώς που χρειαζόμαστε εμείς σήμερα να λύσουμε το δικό μας πρόβλημα με την αυξανόμενη κατανάλωση ενέργειας στον κόσμο! Ο Τέσλα είπε συγκεκριμένα ότι η περιστροφή της Γης ουσιαστικά παράγει τον ατμοσφαιρικό ηλεκτρισμό που αποθηκεύεται στην ιονόσφαιρα και η ιονόσφαιρα είναι 50 με 70 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη Γη, έτσι ώστε έχουμε «μηδέν» έχουμε «φάση», έχουμε ό,τι χρειαζόμαστε για ένα ηλεκτρικό κύκλωμα! Αλλά κανένας δεν χρησιμοποιεί αυτή την τεράστια ποσότητα ενέργειας η οποία είναι τελείως καθαρή γιατί, αυτή δεν υφίσταται σε μετατροπή. Έτσι μπορείτε να πάρετε την ηλεκτρική ενέργεια για να την εκμεταλλευτείτε… Και μετά έχετε την περιστροφή της Γης, και μετά αυτή η ενέργεια ξαναέρχεται στον πλανήτη Γη, χωρίς μετατροπή, έτσι το ηλεκτρόνιο έρχεται και φεύγει και στη μέση έχετε το χρήσιμο αποτέλεσμα που χρειάζεστε.

Πολλά λένε για τις χαμένες θεωρίες που ο Τέσλα δεν πρόλαβε να εφαρμόσει…

O Τέσλα ουσιαστικά ήταν ο πρώτος στην ανθρώπινη ιστορία που ασχολήθηκε με το θέμα της Πράσινης Ενέργειας και μάλιστα το έκανε με όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες που είναι εξαιρετικά σημαντικές για την εφαρμογή της, αλλά  αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι ακόμη δεν το αναγνωρίζουμε και υπάρχει και αυτή η χαμένη θεωρία του Τέσλα. Η θεωρία σου δίνει φήμη, όπως π.χ. του Αϊνστάιν. Αυτός είχε τεράστια φήμη, αλλά τι έγινε με τα πειράματά του; Έκανε ένα ή δυο, και για αυτά δεν είμαστε σίγουροι αν ήταν έτσι ή όχι… Και αν αυτό όντως αποδείχνει ειδικά τη Θεωρία της Σχετικότητας. Όντως εκείνα τα πειράματα με τα ρολόγια που πηγαίνουν με το space shuttle δεν αποδείχνουν τη Θεωρία της Σχετικότητας. Με τον Τέσλα όμως, τα πράγματα ήταν εντελώς διαφορετικά. Αυτός ήταν ένας άνθρωπος που τα έκανε όλα πολύ συγκεκριμένα. Και δεν είχε καμία βοήθεια. Δεν είχε ποτέ κανένα μαθητή, έτσι ποτέ δεν δίδαξε κανέναν τις ιδιαίτερες γνώσεις του. Πιστεύω ότι αυτός δεν ήθελε να χάνει τον χρόνο του, γιατί έκανε τόσα πολλά…

Πράγματι ο Τέσλα δεν σταμάτησε να ασχολείται με τις εφευρέσεις ακόμη και ως το τέλος της ζωής του…

Εδώ στο Βελιγράδι, στο Μουσείο Νίκολα Τέσλα υπάρχουν 60.000 επιστημονικής φύσης έγγραφά του. Ο Τέσλα έκανε πάνω από 700 κατοχυρωμένες εφευρέσεις, αλλά ακόμη υπάρχουν 234 αιτήσεις για πατέντες, αν θυμάμαι καλά το νούμερο, τις οποίες ποτέ δεν πήγε στο αρμόδιο γραφείο για να τις κατοχυρώσει. Και αυτές οι αιτήσεις είναι εξαιρετικές, καταπληκτικές! Αυτές έγιναν στην τρίτη περίοδο της ζωής του, όταν πλέον δούλευε μόνος του, και αυτή ήταν η στιγμή που αυτός μάλλον είχε καταλάβει τι είναι η ύλη. Αυτό που είπε, για παράδειγμα, όταν κριτίκαρε το σχέδιο για την πυρηνική βόμβα, και την κβαντική μηχανική: «Αν πάρουμε τον πυρήνα από το άτομο και τον διαλύσουμε, μετά θα έχουμε ένα Κουτί της Πανδώρας πάντα ανοιχτό, και δεν πρέπει να το κάνουμε γιατί δεν θα μπορέσουμε να το ελέγχουμε. Αν συμβεί κάτι τέτοιο δεν θα μπορούμε να διακόψουμε το δρόμο της καταστροφής». Επίσης η πυρηνική σύντηξη δεν έχει ακόμη βρει επιστημονική λύση. Αλλά ο Τέσλα ήξερε να παράγει τη σύντηξη με τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία των δικών του μετασχηματιστών. Έτσι  μπορούσε να παράγει τις σφαιρικές αστραπές…

Σφαιρικές αστραπές; Σαν κι αυτές που παρήγαγε στα πειράματα του το 1899 στο Κολοράντο Σπρινγκς;

Ακριβώς σφαιρικές αστραπές με «energy layers». Αυτές ήταν, θα έλεγα, ένα  «μάκρο»-μοντέλο του ηλεκτρόνιου, πρωτονίου και νετρονίου… και του ατόμου επίσης. Έτσι λοιπόν ο Τέσλα ήταν κατά κάποιο τρόπο ένας μηχανικός του χρόνου.  Είχε στο μυαλό του το συστατικό παράγοντα του χρόνου, της φυσικής διαδικασίας, ως δραστήριου παράγοντα της δομής. Εκεί βρίσκεται και ο λόγος γιατί ο Τέσλα μπορούσε να παίζει με τις φωτεινές σφαίρες και με τις σφαιρικές αστραπές στο εργαστήριο του, και κανένας μέχρι σήμερα δεν ξέρει πώς να αναπαράγει εκείνα τα πειράματα, και αυτός είπε ότι αυτό σχετίζεται  μ΄ έναν πολύ απλό μαθηματικό νόμο και τίποτε παραπάνω…

Πολλοί λένε πως υπήρξε μια συνωμοσία κατά του Τέσλα προκειμένου να εμποδιστεί η εφαρμογή των ιδεών του, ειδικά στο ζήτημα της Ελεύθερης Ενέργειας…

Υπάρχει ακόμα συνωμοσία γύρω από τον Τέσλα. Το 1936-1937 ο Τέσλα είχε διαπραγματεύσεις με την Αγγλική Κυβέρνηση σχετικά με τα δικά του μυστικά όπλα, και ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεν, που ήταν τότε πρωθυπουργός της Αγγλίας συνηγορούσε υπέρ των εφευρέσεων του Τέσλα. Μάλιστα την ημέρα της συνεδρίασής είχε αποφασίσει να βάλουν 200 εκατομμύρια λίρες πάνω στις εφευρέσεις του Τέσλα. Αλλά μετά τι έγινε; Έγινε η συνάντηση του Τσάμπερλεν με τον Χίτλερ στο Μόναχο και ο Τσάμπερλεν έπρεπε να περιμένει, και όταν ήρθε η ώρα του Τέσλα και πάλι, στην κυβέρνηση ήταν πλέον ο καινούργιος πρωθυπουργός ο Baldwin. Αυτός, όταν είδε το προϋπολογισμό για το Τέσλα, είπε: «Οh, gentlemen, δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό. Αυτός είναι 80 χρονών, δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την άμυνα της Αγγλίας και να δώσουμε τόσα χρήματα σε ένα γέρο… Πρέπει αυτά τα χρήματα να τα δώσουμε στο πολεμικό ναυτικό». Έτσι τελείωσαν εκείνες οι διαπραγματεύσεις.

Αλλά, ξέρετε πάντα, πως υπάρχουν σκιές πάνω από τους εφευρέτες, και ιδιαίτερα πάνω από τον Τέσλα που ήταν ένας τόσο αινιγματικός εφευρέτης, γιατί υπήρχε φόβος ότι κρύβει κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς. Για αυτό το λόγο ήδη από το 1936-1937 μέχρι και το θάνατό του Τέσλα το 1943, υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον από όλες τις μυστικές υπηρεσίες, προπαντός από την αγγλική, ρωσική, γερμανική και αμερικάνικη μυστική υπηρεσία. FBI, CIA κλπ. είχαν τον Τέσλα κάτω από μόνιμη παρακολούθηση. Αλλά τι μπορούσανε όλοι αυτοί οι πράκτορες να καταλάβουν από την επιστήμη του; Όχι και τόσα πολλά. Ίσως τίποτα. Ουσιαστικά ό,τι ήθελε ο Τέσλα να αποκαλύψει, το καταλάβαιναν, όμως ό,τι ήθελε να κρύψει δεν μπόρεσαν να το βρούνε. Και αυτός είναι ο δρόμος της μεγάλης και βαθιάς γνώσης που προστατεύει τον εαυτό της από τα λάθος χέρια ή από τη λάθος στιγμή… Μόνο εκείνοι που μπορούν να καταλάβουν το μεγαλείο κάποιου πράγματος μπορούν και να το χρησιμοποιήσουν ή να το εκμεταλλευτούν ενώ όλοι οι υπόλοιποι δεν θα καταλάβουν τίποτα. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι υπήρχε συνωμοσία αλλά αυτή η συνωμοσία δεν εισχώρησε πραγματικά στο βάθος των ιδεών του Τέσλα. Και οι ιδέες του ήταν εντελώς μελλοντικές, φουτουριστικές, καθώς αυτός ήταν ουσιαστικά ένας επιστήμονας του μέλλοντος.  Επειδή αυτός πρόβλεπε τα πράγματα. Πρώτα απ’ όλα ήξερε ότι η Επιστήμη δεν θα εξελισσόταν προς την κατεύθυνση της Θεωρίας της Σχετικότητας. Είπε για τον Αϊνστάιν πως ήταν ένας ποιητής και σημαντικός άνθρωπος, αλλά ότι αυτό δεν είναι Φυσική. Αυτό είπε ο Τέσλα στους δημοσιογράφους, αλλά οι άνθρωποι δεν κατάλαβαν τον Τέσλα νομίζοντας ότι αυτός είναι ένας παλιομοδίτικος επιστήμονας κολλημένος με τις ξεπερασμένες γνώσεις και ότι αυτός δεν καταλάβαίνε την Θεωρία Σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Πόσο επίκαιρες είναι σήμερα οι επιστημονικές ιδέες του Τέσλα;

Σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, εμείς πρέπει να αλλάξουμε τις δικές μας απόψεις για την Επιστήμη και να στραφούμε προς τις ιδέες του Τέσλα. Ο Τέσλα δήλωσε κυριολεκτικά: «Εγώ συνήθιζα να σπάω το άτομο χωρίς να απελευθερώνω καμία ενέργεια!» Άρα αυτός διέθετε κάποια μέθοδο μιας τόσο ψηλής συχνότητας και πεδίων συχνοτήτων, που μπορούσαν να ανακατεύονται καταστροφικά με το πυρήνα του ατόμου δημιουργώντας κενό (vacuum) από αυτό. Και μάλιστα χωρίς να απελευθερώνει την πυρηνική ενέργεια την οποία δεν θα μπορούσε να έχει κάτω από τον έλεγχό του. Άρα αυτός είχε μια εντελώς διαφορετική άποψη για την ύλη που βασίζονταν στον αιθέρα και στην Πυθαγόρεια επιστήμη, με τις γνώσεις της οποίας πήγε στην Αμερική. Την Πυθαγόρεια επιστήμη είχε ως φυσικό τρόπο σκέψης, ως μοναδική επιστημονική προσέγγιση που ήταν αναπόφευκτη και μοναδική. Επειδή η αλήθεια για το κάθε τι είναι πάντα μόνο μια. Δεν μπορούμε να έχουμε πολλές αλήθειες στην Επιστήμη. Μπορούμε στην πολιτική αλλά όχι στην Επιστήμη. Επίσης ο Τέσλα ήταν κατά της κβαντικής μηχανικής και της εξέλιξης της προς την πυρηνική βόμβα και προς τα όπλα της μαζικής καταστροφής.

Ο Τέσλα ήταν όντως ειρηνιστής και ήθελε από τις εφευρέσεις του να επωφελούνται όλοι οι άνθρωποι…

Αυτό και έκανε με το δικό του ηλεκτρικό αυτοκίνητο, που κινούταν με την ακτινοβόλα ενέργεια. Υπήρχαν εκεί κάποιοι αυτόπτες μάρτυρες που είδαν τι έγινε. Μέχρι σήμερα όλα τα γεγονότα είναι ακόμη κρυμμένα αλλά ποτέ δεν τα αρνήθηκαν. Και το άλλο πράγμα που ήθελε να κάνει αλλά μετά το σταμάτησε, ήταν το σχέδιο στο Wardenclif Tower του Long Island. Κατασκεύασε εκεί ένα τεράστιο πύργο για να εκπέμπει κάποιες συγκεκριμένες συχνότητες, που θα αξιοποιούσαν την ιδιοσυχνότητα του πλανήτη μας, αλλά θα επιδρούσαν και στο ανθρώπινο νοητικό πεδίο. Γιατί αυτό που έχουμε εμείς ως εγκέφαλος δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας ηλεκτρομαγνητικός ταλαντωτής. Για αυτό το λόγο μπορούμε να μετρήσουμε πολύ εύστοχα όλες τις ταλαντώσεις των σκέψεών μας, όπως και από τα συναισθήματά μας που είναι εντελώς ηλεκτρικά και διαπερνούν από τα νεύρα μέσα στο σώμα μας. Και αυτό είναι ένα πεδίο στο οποίο μπορούμε να έχουμε επιρροή, μπορούμε λοιπόν να επηρεάσουμε εκείνες τις δομές, και ο Τέσλα ήταν ο πρώτος που το κατάλαβε, και το ανακάλυψε το 1899 στο Κολοράντο Σπρινγκς…

Τελικά τι επιδίωκε ακριβώς να κάνει ο Τέσλα στο Κολοράντο Σπρινγκς;

Υπάρχουν δικές του σημειώσεις σχετικά με το «time shift», την αλλαγή του χρόνου μέσω ισχυρών ηλεκτρομαγνητικών πεδίων. Ο Τέσλα ήταν ο πρώτος άνθρωπος που ανακάλυψε την επίδραση των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων πάνω στο ανθρώπινο εγκέφαλο και τις λειτουργίες του. Με θετικό ή αρνητικό τρόπο. Ο Τέσλα νόμιζε πως θα μπορούσε να αλλάξει την εξέλιξη της ανθρωπότητας προσθέτοντας κάποιες συχνότητες από τις μελλοντικές καταστάσεις της συλλογικής νοητικής εξέλιξης των ανθρώπων. Πρώτα νόμιζε ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό αλλά μετά κατάλαβε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν κατά της Φύσης, και είπε «όχι», πιστεύοντας πως μια μέρα αυτό θα λυθεί μ’ έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο, και αυτό θα είναι ένας μεγάλος θρίαμβος της συλλογικής συνείδησης της ανθρωπότητας.

Ο Τέσλα είχε έναν εντελώς ιδιαίτερο τρόπο σκέψης. Ποια η πνευματική διάστασή του;

Ο Τέσλα είχε μία πολύ συγκεκριμένη και ιδιαίτερη αίσθηση για το τι είναι «πνευματικό». Για αυτόν οι φυσικοί νόμοι είναι πνευματικής φύσεως. Για παράδειγμα ο νόμος της βαρύτητας. Αν γράψετε στον πίνακα τη φόρμουλα του, δεν είναι νόμος είναι γλώσσα. Αν δείτε τους πλανήτες που περιστρέφονται γύρω απ’ τον ήλιο θα δείτε το υλικό αποτέλεσμα του νόμου, αλλά ο νόμος είναι εκτός της αισθητήριας αντίληψης, που σημαίνει ότι δεν μπορείτε να το δείτε, να το αγγίξετε ή να το μυρίσετε. Η σημερινή Επιστήμη το πνευματικό το έδιωξε και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα για την αντίληψη της φυσικής πραγματικότητας και της Φύσης γενικά, γιατί τα πιο βαθιά επίπεδα της ύπαρξης είναι πνευματικά. Είναι πέρα από τις αισθητηριακές μας αντιλήψεις, είναι μεταφυσικά επίπεδα, και αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίον ο Τέσλα καταλάβαινε την πνευματικότητα. Στην καθημερινή του ζωή υπεράσπιζε παρά πολύ την ιδέα της αθανασίας επειδή το σώμα μας αποτελείται από τα άτομα που είναι αιώνια, αθάνατα. Επίσης η ψυχή που είναι ένα σύμπλεγμα από τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ακόμη και η ύλη έχει τη δομή κυμάτων. Όταν κάποιος πεθαίνει χάνει αμέσως κάποια γραμμάρια από το βάρος του, και αυτό μπορεί εύκολα να το δει κανείς σε κάθε νοσοκομείο. Το θέμα είναι ότι αν εσείς συλλάβετε την ενέργεια που προέρχεται από το σώμα, και πρόκειται για μια τεράστια ποσότητα ενέργειας, ο θάνατος είναι μια στιγμή κατά την οποία το τμήμα της ατομικής και μοριακής δομής μετατρέπονται στην ενέργεια και αποσυνδέεται ως ψυχο-φωτεινή ενέργεια από το σώμα. Αυτό είναι ένα είδος υλιστικής προσέγγισης που είχαν τον 19ο αιώνα πολλοί από τους γνωστούς και διακεκριμένους επιστήμονες, όπως ήταν ο Λόρδος Κέλβίν, ο Σερ Oliver Lodge, ο Σερ William Crookes και άλλοι που ταυτόχρονα ήταν πολύ στενοί φίλοι του Τέσλα. Ο Τέσλα εν μέρει άνηκε στο αγγλικό Κύκλο των Πνευματιστών και αυτή ήταν η δική του προσέγγιση στην πνευματικότητα. Αλλά ο Τέσλα ήταν μυημένος σε ένα πολύ πιο καθαρό κανάλι αυτού που θα αποκαλούσαμε «Πυρήνας του Σύμπαντος», τον οποίο ο Τέσλα περιέγραψε σαν κάτι που είναι φως και ακτινοβολεί αγάπη και συμπόνια. Και αυτό στην ουσία είναι η πηγή όλων των ιδεών που είχε ποτέ. Επίσης είπε ότι δεν μπόρεσε να καταλάβει απόλυτα το μυστικό αυτού του Πυρήνα, αλλά οποτεδήποτε κάτι καρποφορεί είναι επειδή βρίσκεται σε επαφή με αυτόν τον Πυρήνα.

Τέλος σε θρησκευτικό επίπεδο ο Τέσλα ήταν μισός Χριστιανός και μισός Βουδιστής. Πίστευε ότι αυτές οι δύο θρησκείες πρέπει να ενωθούν για να γίνει μια τέλεια παγκόσμια θρησκεία, αλλά η δική του προσωπική άποψη για την θρησκεία ήταν περισσότερο φιλοσοφική. Έλεγε ότι πιστεύει στον Θεό που δεν περιγράφεται μέσα από τις υπάρχουσες θρησκείες. Δεν εξήγησε ακριβώς τι εννοούσε αλλά, αν είστε σοβαροί –και ο Τέσλα ήταν σοβαρός– θα ξέρετε ότι δεν υπάρχουν ορθολογικές γνώσεις για τους θεούς…

«Το παρόν είναι δικό τους, το μέλλον είναι δικό μου».

Νίκολα Τέσλα

H ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΤΕΣΛΑ

ΓΙΑΤΙ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΘΗΚΕ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ;

 

“Πέρασα όλα μου τα χρόνια στη σχολή των ηλεκτρολόγων μηχανολόγων (1951-1956) χωρίς ν’ ακούσω το όνομα του Νίκολα Τέσλα, ακόμη και σ’ εκείνα τα μαθήματα που σαφώς αναφέρονται σε μηχανές εναλλασσόμενου ρεύματος ή σε μεταφορά ενέργειας ή σε ασύρματη επικοινωνία (ραδιόφωνο). Ξόδεψα αρκετό καιρό σε μια ιδιωτική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, θυγατρική εταιρεία της RCA, όπου είχα την ευκαιρία να γνωρίσω αρκετά σημαντικούς και έμπειρους ανθρώπους. Ποτέ, σε τόσες πολλές διαλέξεις, συναντήσεις και συζητήσεις που είχα, δεν αναφέρθηκε πουθενά ο Τέσλα. Πάντως θυμάμαι καλά ονόματα λιγότερο σημαντικών πρωτοπόρων στο χώρο του ηλεκτρισμού. Αρκετοί συνάδελφοι και παλιοί συμφοιτητές μου είχαν παρόμοιες εμπειρίες. Ο Τέσλα ήταν ανύπαρκτος”.

Max E. Valentinuzzi, Nikola Tesla: Was He So Much Resisted and Forgotten, Engineering in Medicine and Biology Magazine, 1998.

 Γράφει ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com)

Η βιογραφία του Νίκολα Τέσλα θα έπρεπε κανονικά να κοσμεί σχεδόν κάθε σχολική βιβλιοθήκη. Αντί γι’ αυτό όμως υπάρχουν μέσα στα σχολικά επιστημονικά εγχειρίδια μόνον κάποιες σειρές, που αναφέρονται σ’ αυτόν το μεγάλο επιστήμονα κι εφευρέτη, που «ανακάλυψε» τον 20ο  αιώνα. Το όνομα του είναι σχεδόν διαγραμμένο από κάθε λεωφόρο της γνώσης. Αν κάποιος από εσάς πάει σε μια δημόσια βιβλιοθήκη δεν θα καταφέρει να βρει παρά μόνον μερικές αράδες για τον Τέσλα, οι οποίες μάλιστα θα περιέχουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή του και σχεδόν τίποτε για την προσωπική του φιλοσοφία και τα ανθρωπιστικά του οράματα.

Αν και προσέφερε τόσα πολλά ο Τέσλα περιθωριοποιήθηκε, αγνοήθηκε σκόπιμα και λίγο έλειψε να θαφτεί στο απέραντο νεκροταφείο των αγνώστων της ιστορίας. Το επιστημονικό κατεστημένο φρόντισε να αγνοήσει αυτόν τον μεγάλο εφευρέτη, να περιθωριοποιήσει το έργο του και να το καταδικάσει στη λήθη. Και θα τα είχε καταφέρει, αν το έργο και οι ιδέες του Τέσλα δεν ήταν τόσο πρωτοποριακές και μεγαλειώδεις, ώστε να είναι αδύνατον να συγκαλυφθούν εντελώς.

Στα τέλη του 19ου αιώνα κανείς δεν ήταν τόσο πασίγνωστος στην αφρόκρεμα της Νεοϋορκέζικης κοινωνίας, όσο ο Σέρβος εφευρέτης Νίκολα Τέσλα. Ωστόσο όμως, στην εποχή του θανάτου του, τα αξιοθαύμαστα επιτεύγματά του, της «χρυσής» δεκαετίας του 1890, είχαν σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί. Αντίθετα, αυτό που κυρίως θυμόταν ο κόσμος ήταν οι διάφορες εκκεντρικότητες του Τέσλα, όπως για παράδειγμα ο υπερβολικός του φόβος για τα μικρόβια και η στοργική αφοσίωση του στα περιστέρια.

Ένας Αουτσάϊντερ Επιστήμονας

Ο Τέσλα ήταν ένας «αουτσάιντερ», ένας «μη επαγγελματίας» επιστήμονας, που δεν θέλησε να ενταχθεί στο επιστημονικό σύστημα. Αυτός όμως δεν ήταν και ο κύριος λόγος που ο Τέσλα χαρακτηρίζεται από πολλούς ως η πιο «ξεχασμένη μεγαλοφυΐα» του 20ουαιώνα. Πολλοί υποψιάζονται την ύπαρξη μιας οργανωμένης συνωμοσίας ενάντια στον οραματιστή εφευρέτη. Σύμφωνα μ’ αυτούς ο Τέσλα εξαφανίστηκε από τα ιστορικά βιβλία εξ αιτίας μιας ενορχηστρωμένης συνωμοσίας όλων εκείνων που απειλήθηκαν από τα οράματα του για την Ελεύθερη Ενέργεια. Γι’ αυτό και σήμερα οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο έχουν την εντύπωση ότι το μόνο που είχε εφεύρει ήταν το Πηνίο Τέσλα και ότι υπάρχει μια μονάδα μέτρησης με τ’ όνομά του. Δεν γνωρίζουν τίποτε άλλο. Το όνομα του Τέσλα είναι άγνωστο στο ευρύτερο κοινό. Αν οι ισχυροί μεγιστάνες δεν προσπαθούσαν να διαγράψουν τη μεγαλοφυΐα του Τέσλα από τη μνήμη του κόσμου, η στρατηγική αυτή δεν θα είχε στεφθεί με τόση αξιοζήλευτη επιτυχία.

Δεν ήταν όμως μόνον οι οικονομικοί παράγοντες που σκόπιμα απαξίωσαν τον εφευρέτη. Ορισμένοι συγγραφείς ερμηνεύουν την πτώση του Τέσλα ως αποτέλεσμα της έντονης αντίδρασης της ακαδημαϊκής κοινότητας στο έργο του. Είναι γνωστό άλλωστε πως ο Τέσλα δεν θέλησε ποτέ του να παίξει το «παιχνίδι» της ακαδημαϊκής κοινότητας. Δεν τον ενδιέφερε να δημοσιεύσει κανένα άρθρο σε ακαδημαϊκά έντυπα. Ο ιστορικός Stephen S. Hall πιστεύει πως η πρωτοφανής επιτυχία του «αουτσάιντερ» εφευρέτη, ιδιαίτερα μετά την Παγκόσμια Έκθεση στο Σικάγο (1893), προκάλεσε μεγάλη «επαγγελματική αντιζηλία». Υπάρχει ωστόσο κι ένας άλλος λόγος. Ο Τέσλα ήταν πάντα ένα μεγάλο μυστήριο για τους συγχρόνους του: «Οι ιδέες του για την επιστήμη και τη βιομηχανία ήταν τόσο πιο μπροστά από την εποχή του, ώστε ήταν αδύνατον να κατανοήσουν την ουσία και το σκοπό τους» (O. Nichelson).

Υπήρχε άραγε κάποια απόφαση, που πάρθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, με την οποία όχι μόνον μποϊκοταρίστηκε οικονομικά ο Τέσλα, αλλά και το όνομα του εξοστρακίστηκε από την επίσημη ιστορία και στη θέση του μπήκε ο Έντισον, ο οποίος και αναγνωρίστηκε ως ο «πατέρας» της ηλεκτρικής εποχής. Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει σ’ αυτό με σιγουριά. Το μόνο σίγουρο είναι πως διάφορες «ομάδες ειδικών συμφερόντων» επιχείρησαν να καθοδηγήσουν την κοινή γνώμη διαγράφοντας τον Τέσλα.

Το 1929, περισσότερα από 50 μέλη της στρατιωτικο-βιομηχανικής ελίτ των ΗΠΑ (ανάμεσα τους ο Τζον Ροκφέλερερ και ο Χένρι Φορντ) συγκρότησαν μιαν επιτροπή για τον εορτασμό της επετείου του μισού αιώνα από τη γέννηση του ηλεκτρικού φωτός. Η επιτροπή αυτή αναγνώρισε τον Τόμας Άλβα Έντισον ως τον «πατέρα» του ηλεκτρικού φωτός. Στα πλαίσια αυτής της τιμητικής γιορτής ο γνωστός στιχουργός George M. Cohan έγραψε ένα τραγούδι με τίτλο Τόμας Έντισον: Ο Άνθρωπος-Θαύμα, το οποίο και στάλθηκε στους επικεφαλείς της εκπαιδευτικής κοινότητας ως ένα «εγκώμιο στον μεγαλύτερο ζώντα Αμερικάνο…».

Η κοινή γνώμη και τα λαϊκά συναισθήματα απέναντι στον Τέσλα θα κινούνταν σε διαφορετική κατεύθυνση αν είχαν πει στους ανθρώπους ότι ο εφευρέτης είχε επικηρυχτεί από το κατεστημένο επειδή ήθελε να προσφέρει στον καθένα ελεύθερη πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια. Αντίθετα όμως με τους εγκωμιαστικούς ύμνους του κατεστημένου προς τον Έντισον, ο Τέσλα ποτέ δεν τιμήθηκε από μια παρόμοια επιτροπή. Κι αν κάποια βιβλία αναφέρονταν στις σημειώσεις τους στο έργο του, εστιάζονταν κυρίως στις υπερβολές του χαρακτήρα του και στις εκκεντρικότητές του και όχι στις επιστημονικές του ανακαλύψεις.

Δεν ήταν όμως ο Έντισον ο μοναδικός εφευρέτης, που «έκλεψε» τη δόξα του Τέσλα. Ήταν και ο Μαρκόνι, ο «εφευρέτης» του ραδιοφώνου. Το 1901, όταν ο Γουλιέλμο Μαρκόνι έστειλε το περιβόητο σήμα του (το γράμμα «S») από τη μία όχθη του Ατλαντικού στην άλλη, ο Τέσλα είχε πει: «Ας συνεχίσει. Χρησιμοποιεί όμως δεκαεπτά δικές μου πατέντες». Μπορεί το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ το 1943, λίγους μήνες μετά το θάνατο του Τέσλα, να αναγνώρισε με απόφαση του ότι ο Μαρκόνι δεν ήταν ο πραγματικός εφευρέτης του ραδιοφώνου, αλλά τα σχολικά και ιστορικά βιβλία συνεχίζουν να τον αναφέρουν ως τέτοιο. Ακόμη και σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως ο Μαρκόνι είναι ο «πατέρας» του ραδιοφώνου και όχι ο Τέσλα.

 

Ο Θρύλος του Τέσλα Αντιστέκεται

Παρά τη σιωπηλή συνωμοσία εναντίον του ο θρύλος του Τέσλα δεν έσβησε. Έναν αιώνα μετά τις ένδοξες ημέρες του το έργο και οι ιδέες του ξαναήρθαν στο προσκήνιο. Τα έντυπα και οι συγγραφείς, που ασχολούνται με το ζήτημα της ελεύθερης ενέργειας, έχουν ανανεώσει το ενδιαφέρον τους για το έργο του Τέσλα. Δεκαετίες μετά το θάνατό του πολυάριθμοι ερευνητές και ερασιτέχνες της ηλεκτροτεχνικής ανά τον κόσμο, έσκυψαν με ζήλο πάνω στο έργο και στις ιδέες του Τέσλα προσπαθώντας να ξεκλειδώσουν τα μυστικά τους. Ένας αυξανόμενος αριθμός νέων ερευνητών μελετά πλέον τις ευρεσιτεχνίες του Τέσλα, προσπαθώντας να τις εξελίξει. Οι ερευνητές αυτοί βρίσκονται σε όλο τον κόσμο και τους συνδέει το γεγονός ότι εμπνέονται από το έργο και τα οράματα του Τέσλα.

Σήμερα σχεδόν κάθε βιβλιοπωλείο στην Αμερική διαθέτει και μια βιογραφία του Τέσλα. Από το τέλος της δεκαετίας του 1970 παρατηρήθηκε μια ανανέωση του ενδιαφέροντος του κοινού για τη ζωή και τις έρευνες του Τέσλα. Ο Τέσλα, αυτή η ξεχασμένη μεγαλοφυΐα του 20ου αιώνα, ξανάγινε έτσι ήρωας, μια μορφή-σύμβολο της νέας εποχής, στην οποία η εναλλακτική τεχνολογία παίρνει τη θέση που της αξίζει.  Αρκετοί σύγχρονοι ερευνητές αντιλαμβάνονται τον Τέσλα ως τον πατέρα του σύγχρονου κινήματος της ελεύθερης ενέργειας, δίνοντας μάλιστα έμφαση στις δυσκολίες που υπέφερε για υποστηρίξει τις θέσεις του.

Οι οπαδοί του Τέσλα, που αυξάνονται με ρυθμό χιονοστιβάδας, είναι οργανωμένοι σε αρκετές ομάδες. Η μεγαλύτερη από αυτή είναι η International Tesla Society, που εδρεύει στο Κολοράντο Σπρινγκς και αριθμεί 9.000 μέλη. Επίσης ο Τέσλα έχει εμπνεύσει έναν μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων και εκδοτών, που έχουν αφιερώσει πολλές σελίδες στα περιοδικά τους για να περιγράψουν τη ζωή και το έργο του ανθρώπου που «ανακάλυψε» τον 20ο αιώνα.

Ενώ κάποιοι σύγχρονοι υποστηρικτές του Τέσλα συνεχίζουν τις έρευνές του, κάποιοι άλλοι προσπαθούν να σιγουρεύσουν ότι το όνομά του δεν θα ξεχαστεί από τις μελλοντικές γενιές. Ένας συνταξιούχος καθηγητής, ο John Wagner από το Ντέξτερ του Μίσιγκαν, έδωσε το δικό του αγώνα ώστε η επίσημη ιστορία να θυμάται τον Τέσλα για περισσότερα πράγματα από τις γνωστές εκκεντρικότητές του. Για μια δεκαετία, μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1993, ο John Wagner δίδασκε στην τάξη του ολόκληρη την ιστορία του Τέσλα, χωρίς να εστιάζεται μόνον στην περίοδο της παρακμής του. Ο ίδιος επισήμανε στους μαθητές ότι το Smithsonian, το επίσημο Μουσείο της Ουάσιγκτον, δεν φιλοξενούσε κανένα έκθεμα του εφευρέτη. Και όχι μόνον αυτό, αλλά το ίδιο μουσείο φιλοξενούσε εφευρέσεις του Τέσλα τις οποίες τις παρουσίαζε στο μεγάλο τμήμα που είχε αφιερώσει στον Τόμας Έντισον! «Ένας αριθμός των εφευρέσεων του Τέσλα βρίσκονται μέσα στο μουσείο, αλλά το κοινό φεύγει με την εντύπωση ότι ο Έντισον είναι υπεύθυνος γι΄ αυτές», υποστήριξε ο καθηγητής Wagner. Όπως ήταν αναμενόμενο οι μαθητές αντέδρασαν σ’ αυτή την ολοφάνερη αδικία, υποστηρίζοντας την εκστρατεία «κτυπήστε το Smithsonian» του καθηγητή τους. Όταν όμως προσέφεραν ως δωρεά στο μουσείο ένα άγαλμα του Τέσλα, ο διευθυντής του τμήματος για τον ηλεκτρισμό, Barney S. Finn, αρνήθηκε να το δεχτεί. Λεπτομέρεια: Ο Barney S. Finn είχε δημοσιεύσει το 1979 ένα βιβλίο σχετικά με τον Έντισον στο οποίο δεν υπήρχε ούτε μία λέξη για τον Τέσλα!

 

Η Επιστροφή του Απαγορευμένου Επιστήμονα

Ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος μας συμπεριφέρεται στους εφευρέτες και γενικώς στους πρωτοπόρους, προσδιορίζει και τη μελλοντική του πορεία. Η συμπεριφορά του κατεστημένου απέναντι στον Τέσλα δεν επιτρέπει και μεγάλη αισιοδοξία. Εκείνο όμως που επιτρέπει την αισιοδοξία είναι οι πολυάριθμοι άνθρωποι, που μόνοι τους ενδιαφέρθηκαν και έμαθαν ολόκληρη την ιστορία του Τέσλα και σήμερα υπερασπίζονται το θρύλο του μεγάλου εφευρέτη. Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο ενδιαφέρθηκαν γι’ αυτόν τον παρεξηγημένο και οραματιστή επιστήμονα, ανακάλυψαν ξανά το ξεχασμένο έργο του κι εντυπωσιάστηκαν από το πρωτοποριακό του πνεύμα. Έτσι ο Τέσλα έγινε σύντομα ο πιο δημοφιλής «απαγορευμένος επιστήμονας» του 20ουαιώνα, ένας ήρωας της ηλεκτρονικής εποχής, ο πιο διάσημος «χάκερ» όλων των εποχών!

Αναμφίβολα ο Νίκολα Τέσλα αποτελεί το αρχέτυπο του επιστήμονα του 20ου αιώνα. Ήταν ο άνθρωπος που επινόησε το αύριο. Ένας σύγχρονος Προμηθέας που έκλεψε το μυστικό του ηλεκτρισμού από τη Φύση και το χάρισε στην ανθρωπότητα. Συγκέντρωσε έτσι πάνω του την «οργή του Δία». Ωστόσο άντεξε. Μέχρι την τελευταία του πνοή συνέχιζε να ασχολείται με την ανακάλυψη αρχών, μεθόδων και τεχνολογιών, που θα απελευθέρωναν τον άνθρωπο από την ενεργειακή του σκλαβιά, που θα έκαναν την ανθρώπινη ζωή πιο άνετη και ειρηνική.

Ο Τέσλα έβλεπε πάντα μακριά στο μέλλον. Τα οράματα του βρίσκονταν πάντα πολύ μπροστά από τους διανοητικούς ορίζοντες των ανθρώπων της εποχής του. Ήταν ένας άνθρωπος που τόλμησε να ονειρευτεί πράγματα αδιανόητα ακόμη και για τη σημερινή εποχή. Έτσι το όνειρο της Ελεύθερης Ενέργειας, το οποίο τον είχε συνεπάρει πριν από έναν αιώνα, συνεχίζει να θεωρείται «απαγορευμένος καρπός» για τον  κόσμο των αρχών του 21ου αιώνα. Ο Τέσλα ήταν ίσως η πιο ανατρεπτική μεγαλοφυΐα του 20ου αιώνα. Γι’ αυτό και κατέληξε να είναι και η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ξεχασμένης μεγαλοφυΐας του προηγούμενου αιώνα. Σήμερα όμως ο θρύλος του απαγορευμένου επιστήμονα επιστρέφει και ο Τέσλα παίρνει σιγά-σιγά τη θέση που του αξίζει στο στερέωμα της παγκόσμιας ιστορίας.

Πηγή: Γιώργος Στάμκος, Ο Θαυμαστός Κόσμος του Τέσλα, Εκδόσεις Άγνωστο (Α’ έκδοση 2004, Δ’ Έκδοση 2011)