Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2013

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΔΟΜΉ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΎ ΑΓΡΟΤΙΚΟΎ ΣΠΙΤΙΟΎ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ ΔΟΜΉ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΎ

ΑΓΡΟΤΙΚΟΎ ΣΠΙΤΙΟΎ

Οι οικίες τον Πόντο ήταν διαμορφωμένες ανάλογα με τις κληματολογικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Υπήρχαν λοιπόν κτίσματα μονώροφα ή διώροφα.Το ισόγειο, συνήθως, ήταν διαμορφωμένο στους εξής χώρους : 'στο χαγιάτ΄ή μαντρίν ( στάβλος), στο ΄μαγαζίν' ή΄μάγαρα' ή ' χεβενλίκ' που ήταν αποθήκη καπνού, ξυλείας αλλά και τροφίμων πολλές φορές. Επίσης ένα τμήμα του  'χεβενλίκ'αποτελούσε κι ο  ορνιθώνας ( το 'πον') .

Τα φωτιστικά ανοίγματα στο ισόγειο, που ονομάζονταν μασγάλια στο χώρο του στάβλου, ήταν μικρά, ως προς το μέγεθος, και ελάχιστα σ' αριθμό και ήταν απολύτως απαραίτητα για το φωτισμό και τον εξαερισμό των χώρων. Το ισόγειο, τις περισσότερες φορές και εξαιτίας των ισχυρών κλίσεων, ήταν στην κυριολεξία ενσωματωμένο στο έδαφος.
Η εσωτερική ξύλινη σκάλα, που ονομαζόταν ΄καταρράχτε΄ συνέδεε το ισόγειο με τον  όροφο δηλ. την κυρίως οικία. Η σκάλα, λοιπόν, κατέληγε εσωτερικά στον κεντρικό χώρο που ονομαζόταν 'οσπίτ' ή ' τη τσαγί η ' κάμαρα' η ' οτζάκ οντασί'. Εδώ ήταν ο χώρος όπου συγκεντρωνόταν η οιρος υποδοχής των επισκεπτών.
Απέναντι απ΄τη  σκάλα και σε γραμμική διάταξη βρισκόταν το δωμάτιο του ζεύγους, το δωμάτιο φιλοξενίας το ΄μισαφίρ οντασί' . Τ' άλλα μέλη της οικογένειας κοιμόντουσαν στον κεντρικό χώρο, στο ' οσπίτ', σε κλινοστρωμνές που τοποθετούσαν κατευθείαν πάνω στο δάπεδο."



Σε μια πλευρά του χώρου υποδοχής υπήρχαν ράφια (" Ταρέζια"), πάνω στα οποία ήταν τοποθετημένα όλα τα οικιακά σκέυη του νοικοκυριού. Στο κέντρο του χώρου υποδοχής υπήρχε κυκλική ενδοδαπέδια εστία ( "κλιβάν" απ ' το αρχαίο κλίβανος), η οποία, εκτός απ' τη θέρμανση, χρησίμευε και για το μαγείρεμα του φαγητού. Από πάνω ακριβώς απ' την εστία, υπήρχε φεγγίτης οροφής, το 'δρανίν', ο οπίος λειτουργούσε και ως καπνοδόχος.
Στον κεντρικό χώρο, επίσης, υπήρχε και το μαγειρείο με ξεχωριστή εστία μαγειρέματος (τζάκι). Γευμάτιζαν πάνω σε χαμηλά ξύλινα τραπέζια ή στη " σάγκα" ήταν ένα τετράγωνο τραπέζι σκεπασμένο μέχρι κάτω με κιλίμια. Στον κλειστό χώρο που δημιουργόταν κάτω από το τραπέζι τοποθετούσαν μαγκάλι για να΄ναι η ατμόσφαιρα ζεστή. Το μέρος των κιλιμιών που κρεμόταν, σκέπαζε μέχρι το μέσον τους συνδαιτημόνες.
Δίπλα στο μαγειρείο, υπήρχε το κελάρι, το οποίο ήταν ένας χώρος όπου αποθηκευόνταν οι ξηροί καρποί, τα σιτηρά κι αλλά τρόφιμα που προορίζονταν για της ανάγκες της οικογένειας..
Το κελάρι άδειαζε το καλοκαίρι κι από αυτή τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο έως και το φθινόπωρο, το γέμιζε με αγαθά και πάλι η κάθε οικογένεια. Το γεμάτο κελάρι ήταν απόδειξη ευημερίας και σωστής οικονομίας.
" Εκτός  όμως απ' αυτούς τους χώρους στην αγροτική κατοικία, υπήρχαν εκτός του βασικού κτίσματος και χώροι βοηθητικοί, κτίσματα που στέγαζαν διάφορες αγροτικές ασχολίες της οικογένειας, όπως το 'αμπάρ'  που ήταν κλειστή, ξύλινη, διώροφη, συνήθως, κατασκευή υπερυψωμένη απ' το έδαφος, που χρησίμευε ως επί το πλείστον για την αποθήκευση δημητριακών. 







Αυτό το κείμενο το πήρα απο το Βιβλίο " ΝΟΣΤΙΜΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΚΟΥΖΙΝΑΣ" 
της Θωμαϊς Κιζιρίδου .
Πρέπει εδώ σε αυτό το σημείο να σας πω , εκείνα τα χρόνια ο κόσμος ήτανε φτωχός η περισσότερη είχανε μόνο τα βασικά το αλάτι, βούτυρο, γάλα , αλεύρι  και το νερό .
Θα διαπιστώσετε  με αυτά τα λίγα υλικά,  διαβάζοντας και κάνοντας της ποντιακές συνταγές ότι δημιουργούσαν εκείνα το χρόνια  με τόσα λίγα υλικά, τόσα πολλά  φαγητά .
Μπορεί ο κόσμος να είχε μεγάλη ταλαιπωρία,  μη έχοντας της ευκολίες που έχουμε εμείς αυτόν τον καιρό, αλλά και ζούσε πιο υγιεινά και επίσης ζούσανε περισσότερα χρόνια από ότι  ο κόσμος της δικής μας γενιάς.


Aυτό το άρθρο προέρχεται από το Pontios Akritas Αρχιτεκτονική δομή του Ποντιακού αγροτικού Σπιτιού ~ pontios akritas http://pontiosakritas.blogspot.com/2011/03/blog-post_09.html#ixzz2gx3U7tH6
PONTIOS AKRITAS http://www.pontiosakritas.blogspot.com/ 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου