Κυριακή 17 Ιουλίου 2016

Γιαγιά ή νταντά;


Γιαγιά ή νταντά;

 

 Οι παππούδες και οι γιαγιάδες είναι οι δικοί μας άνθρωποι και, όπως δείχνουν οι έρευνες, σήμερα αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο της καθημερινής φροντίδας των παιδιών σε μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε άλλη δεκαετία. Είναι όμως η καλύτερη εκδοχή για την ανατροφή του παιδιού;

Γιαγιάδες και παππούδες αντικείμενο έρευνας

-Όπως αποκαλύπτει η πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και σε πέντε ακόμη χώρες (Ισπανία, Αγγλία, Γαλλία, Φιλανδία και Νορβηγία Ελλάδα) με χορηγό την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η γέννηση του παιδιού στην Ελλάδα σημαίνει συναγερμό για τους παππούδες και τις γιαγιάδες που επιστρατεύονται για να βάλουν ένα χέρι βοηθείας στο μεγάλωμα των απογόνων της οικογένειας.

-Η εμπλοκή της γιαγιάς θεωρείται σχεδόν αυτονόητη, ενώ η επιλογή της baby sitter ή του παιδικού σταθμού γίνεται μόνο όταν οι παππούδες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στον ρόλο αυτό λόγω ηλικίας, προβλημάτων υγείας ή επειδή κατοικούν μακριά.

-Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 93% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι το να περνάει πολύ χρόνο με το εγγόνι είναι πάνω από όλα διασκέδαση, ειδικά στην περίπτωση που ο παππούς ή η γιαγιά στερούνται άλλων ενδιαφερόντων.

-Η βοήθεια από τους γονείς του ζευγαριού είναι αμέριστη, ανεξάρτητα από το οικονομικό ή το μορφωτικό επίπεδο της οικογένειας, ανεξάρτητα από το αν ζουν στην πόλη ή την επαρχία. Είναι κάτι σαν «παράδοση».

-Το 75% των παπούδων και γιαγιάδων που πήραν μέρος στην έρευνα θεωρούν ότι είναι καλύτερο για το παιδί να μεγαλώνει μαζί τους, ενώ το 65% αποκαλύπτει ότι οι λόγοι είναι το δικό τους αίσθημα ευθύνης και υποχρέωσης απέναντι στα παιδιά τους και τα εγγόνια τους.

-Η βοήθεια από τους γονείς των νέων μαμάδων και μπαμπάδων δεν περιορίζεται μόνο στο επίπεδο φύλαξης των παιδιών αφού πολύ συχνά αναλαμβάνουν μέρος των εξόδων που φέρνει το παιδί στην οικογένεια. Έτσι όχι μόνο "τσοντάρουν" στα έξοδα της γέννας, αγοράζουν μέρος του βασικού εξοπλισμού, αλλά αναλαμβάνουν μέρος των εξόδων για κάποια δραστηριότητα του παιδιού (μπαλέτο, καράτε, φροντιστήρια αργότερα) ή ακόμη και μέρος των καθημερινών εξόδων (τα φρούτα του, τις πάνες του, τα ρουχαλάκια του).

-Η γιαγιά σε πολλές περιπτώσεις βοηθάει και στις δουλειές του σπιτιού (σίδερο, μαγείρεμα κτλ).

-Η γέννηση ενός παιδιού συμπίπτει χρονικά με τη συνταξιοδότηση του παππού και της γιαγιάς. Η συνταξιοδότηση συνοδεύεται απο ανάμεικτα συναισθήματα χαράς και λύπης ή κατάθλιψης. Η συμμετοχή τους στο μεγάλωμα των εγγονιών τους ενισχύει τη χαρά τους, αφού έχουν πια περισσότερο χρόνο να αφιερώσουν στον καινούργιο τους ρόλο. Παράλληλα, αυτή η συμβολή αποφορτίζει το αίσθημα της λύπης, αφού κατά κάποιο τρόπο συνεχίζουν να εργάζονται και να προσφέρουν. Η συναισθηματική τους αμοιβή είναι μεγάλη και εξίσου σημαντική με την προηγούμενη χρηματική αμοιβή. Νιώθουν ότι αξίζουν, αισθάνονται χρήσιμοι και πολύτιμοι.

Γιαγιάδες και παππούδες σε ρόλο...παιδιάτρου

Ο ρόλος των παππούδων και τον γιαγιάδων στο μεγάλωμα των παιδιών είναι καταλυτικός. Στη σημερινή εποχή, που και οι δυο γονείς εργάζονται καθημερινά, η συμμετοχή τους αποτελεί σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης της καθημερινότητας ενός ζευγαριού. Από την πρώτη στιγμή γέννησης του παιδιού (εγγονού/ής) είναι εκείνοι που έχουν τη δυνατότητα να συμβουλεύουν το νέο ζευγάρι σε θέματα καθημερινής πρακτικής π.χ. πώς κρατάμε το νεογνό, το καθαρίζουμε, το νανουρίζουμε, το αλλάζουμε πάνες, το ταΐζουμε, παρακολουθούμε την ανάπτυξη του. Είναι φυσιολογικό η παλιά εμπειρία να παρουσιάζει διαφορές και αντιφάσεις σύμφωνα με τους νέους τρόπους καθοδήγησης από τους παιδιάτρους και άλλους ειδικούς. Παρόλα αυτά οι περισσότεροι νέοι γονείς τείνουν να εμπιστεύονται αυτές τις παλαιότερες πρακτικές και ταυτόχρονα να δοκιμάζουν τις νεότερες.

Γιαγιάδες και παππούδες σε ρόλο...Baby-sitter

Η παρουσία των παππούδων και γιαγιάδων πολλές φορές εξυπηρετεί το ζευγάρι στο να βρίσκει διαθέσιμο χρόνο επαφής, ξεκούρασης καθώς και οικονομικής υποστήριξης ή διευκόλυνσης λόγω εργασιακού ωραρίου. Οι περισσότερες μητέρες εμπιστεύονται καλύτερα τη δική τους μητέρα παρά μια νταντά. Το θέμα της εμπιστοσύνης αποτελεί μείζον θέμα για πολλά ζευγάρια. Τα παραδείγματα παιδικής κακοποίησης και παραμέλησης είναι αρκετά και καθημερινά. Επιπρόσθετα λειτουργεί και το αίσθημα ενοχής σε πολλές μητέρες που επιλέγουν ή βρίσκονται στην ανάγκη να εργάζονται. Πολλές φορές η ενοχή δημιουργεί από μόνη της νέες προβληματικές στη σχέση των γονέων με τα ίδια τα παιδιά τους, στη σχέση με τους παππούδες ή με οποιονδήποτε άλλον επιλέγουν να φροντίζει το παιδί τους.

‘Ελα στη γιαγιά (με την άδεια του ψυχολόγου)

-Η συμμετοχή των παππούδων και γιαγιάδων στο μεγάλωμα των εγγονιών είναι σημαντική, σύμφωνα με τους ψυχολόγους. Με τον τρόπο αυτό δίνεται στους παππούδες η δυνατότητα να μην επαναλάβουν τα λάθη που έκαναν στην ανατροφή των δικών τους παιδιών. Οι τύψεις και οι ενοχές που μπορεί να τους βασανίζουν από παρελθοντικές λανθασμένες κινήσεις, ενέργειες, συμπεριφορές βρίσκουν διέξοδο και απαλύνονται μέσα απο το μεγάλωμα των εγγονιών τους.

-Επιπλέον, έμμεσα τους ανατίθεται ο ρόλος του γονιού. Όσοι απο τους παππούδες και τις γιαγιάδες ένιωθαν ότι είχαν χάσει το ρόλο αυτό απο τη στιγμή που ενηλικιώθηκαν τα παιδιά τους, τώρα έχουν την ευκαιρία να τον ξαναζήσουν. Ωστόσο, αυτή τη φορά, ο βαθμός άγχους είναι μικρότερος, αφού την ουσιαστική και τελική ευθύνη των παιδιών έχουν οι ίδιοι οι γονείς. Έτσι, χαίρονται περισσότερο και νιώθουν πιο απελευθερωμένοι.

-Η σχέση του παιδιού με τον παππού και τη γιαγιά δεν χαρακτηρίζεται απο «πρέπει» και «μη». Αυτό βοηθάει το παιδί γιατί στη ζωή του υπάρχουν δύο πρόσωπα στα οποία μπορεί να μιλήσει πιο ανοιχτά και να εμπιστευτεί. Η υγιής σχέση που δημιουργείται στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού, συνεχίζεται και μετά την ενηλικίωση του, γεγονός που σημαίνει ότι, οι παππούδες και οι γιαγιάδες εξακολουθούν να συμμετέχουν στη ζωή των εγγονιών τους.

-Τα οφέλη για τα εγγόνια που μεγαλώνουν με έντονη την παρουσία των παππούδων και των γιαγιάδων δεν σταματούν εδώ. Ο χρόνος που περνούν μαζί είναι πολύτιμος, αφού αποκομίζουν την επίγνωση του ποιοί είναι και από που προέρχονται. Μαθαίνουν δηλαδή τις ρίζες τους και αυτό μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην μετέπειτα ανάπτυξη και εξέλιξη τους. Είναι σημαντικό για όλους μας να γνωρίζουμε το «οικογενειακό μας δέντρο» και ιστορικό».

Προβλήματα με τη γιαγιά και τον παππού

Μπορεί να ακούγεται ιδανικό το να μεγαλώνουν οι γονείς μας το παιδί που φέραμε στη ζωή, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι πάντα έτσι. Έρευνες έχουν αναδείξει προβλήματα που αφορούν στην εμπλοκή των παππούδων στην ανατροφή των παιδιών.

-Η κοινή γραμμή στην ανατροφή που χρειάζεται να ακολουθούν οι γονείς, οι παππούδες και οι γιαγιάδες, είναι σημαντική σύμφωνα με τους ψυχολόγους.

-Πολλοί παππούδες και γιαγιάδες διαφωνούν με τον τρόπο που κάποιοι κανόνες εφαρμόζονται απο τους γονείς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να τους τροποποιούν ή ακόμα και να τους αλλάζουν. Λογικό επακόλουθο είναι το παιδί να μπερδέυεται μη ξέροντας ποιόν κανόνα να ακολουθήσει ή ποιό είναι τελικά το πρόσωπο αναφοράς στην οικογένειά του.

-Πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε όλα τα μέλη της οικογένειας, ότι η συμμετοχή του παππού και της γιαγιάς στο μεγάλωμα των εγγονιών τους είναι εθελοντική. Η υποχρεωτική ανάθεση ενός ρόλου μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα.

-Χρειάζεται λοιπόν πρώτα οι γονείς να εξετάσουν την ικανότητα τους σε όλα τα επίπεδα και την προθυμία του παππού και γιαγιάς, πριν τους αναθέσουν έναν τόσο σημαντικό ρόλο. Άλλωστε η συμβολή τους στην ανατροφή των εγγονιών τους μπορεί να γίνει και με άλλο τρόπο, όπως με την εξιστόριση μιας πραγματικής ιστορίας, ενός παλιού παραμυθιού ή με την εκμάθηση ενός παιχνιδιού που έπαιζαν οι ίδιοι στην παιδική τους ηλικία. Στα παιδιά αρέσει να ακούνε ιστορίες, να ταξιδεύουν σε άλλους κόσμους και να μαθαίνουν καινούργια πράγματα. Έτσι, οι παππούδες και οι γιαγιάδες συμμετέχουν ενεργά στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των εγγονιών τους.

Πηγή: Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Αντιγόνη Ορφανού & MSc Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Κατερίνα Θεοδωρίδου (www.babyspace.gr)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου